Y tế công cộng giúp cộng đồng sống khỏe mạnh, góp phần giảm tải cho hệ thống điều trị
Y tế công cộng được biết đến là "khoa học và nghệ thuật của việc phòng bệnh, kéo dài tuổi thọ và nâng cao sức khỏe thông qua những nỗ lực có tổ chức của xã hội". Tổ chức Y tế thế giới đã xác định y tế công cộng đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc cải thiện sức khỏe của cộng đồng thông qua việc đạt được các mục tiêu về phòng ngừa bệnh tật, thúc đẩy việc thực hiện các hành vi có lợi để làm giảm nguy cơ mắc bệnh và chấn thương, đảm bảo người dân tiếp cận được các dịch vụ y tế chất lượng.
Có thể kể ra đây rất nhiều ví dụ cụ thể về vai trò của y tế công cộng trong phòng ngừa bệnh tật của cộng đồng. Nếu trẻ em được chăm sóc dinh dưỡng đầy đủ và phù hợp, lớn lên sẽ trở thành người khỏe mạnh, phòng chống được các bệnh không lây nhiễm như thừa cân - béo phì, đái tháo đường, tăng huyết áp…
Nếu cộng đồng được hướng dẫn để xây dựng lối sống lành mạnh, hoạt động thể lực phù hợp, sử dụng thực phẩm đảm bảo an toàn, sống trong môi trường không ô nhiễm sẽ giảm bớt nguy cơ mắc bệnh ung thư. Người dân được rèn luyện để tinh thần luôn sảng khoái, giảm các căng thẳng trong cuộc sống, cải thiện sức khỏe tâm thần. Qua đó, nguy cơ mắc bệnh trong cộng đồng sẽ giảm xuống, bệnh nhân nhập viện sẽ giảm đi, góp phần giảm tải và giảm chi phí cho hệ thống điều trị.
Nâng cao nhận thức của cộng đồng, xã hội về vai trò của y tế công cộng để thu hút nguồn nhân lực có chất lượng cho ngành
Với vai trò chính là phòng bệnh và nâng cao sức khỏe cộng đồng, trong thời gian qua đội ngũ nhân lực y tế công cộng đã cung cấp nhiều bằng chứng khoa học, cũng như tham gia vận động xây dựng nhiều chính sách quan trọng ở Việt Nam như các chính sách tiêm chủng mở rộng, đội mũ bảo hiểm, phòng chống tác hại thuốc lá, phòng chống tác hại của rượu bia…
Buổi giảng thực hành ngành Phục hồi chức năng tại Trường Đại học Y tế công cộng.
Y tế công cộng càng chứng minh được vai trò không thể thiếu được trong ứng phó với biến đổi khí hậu, trong phòng ngừa dịch bệnh lây truyền từ động vật sang người… và đặc biệt khi cả thế giới trải qua đại dịch COVID-19.
Khái niệm phòng ngừa bệnh tật trong y tế công cộng được mở rộng, không chỉ phòng ngừa bệnh tật cụ thể mà còn giúp cải thiện điều kiện môi trường, điều kiện sống, phối hợp và sử dụng hiệu quả các nguồn lực của xã hội, xây dựng chính sách phù hợp góp phần nâng cao sức khỏe, cải thiện chất lượng cuộc sống người dân.
Mặc dù y tế công cộng có vai trò hết sức quan trọng như vậy nhưng đa số người dân trong cộng đồng chưa hiểu hết ý nghĩa và vai trò của y tế công cộng, do đó đội ngũ nhân lực làm việc trong lĩnh vực y tế công cộng ở Việt Nam còn nhiều hạn chế, chưa thu hút được các nguồn lực trong xã hội. Chính vì vậy, trong thời gian tới chúng ta cần truyền thông mạnh mẽ để cộng đồng thay đổi nhận thức về y tế công cộng, qua đó có thể thu hút được nguồn nhân lực có chất lượng cao tham gia vào các hoạt động y tế công cộng.
Đào tạo Y tế công cộng đáp ứng với nhu cầu mới
Năm 1998, Tổ chức Y tế thế giới đã công bố bản 9 chức năng y tế công cộng đầu tiên và đã trở thành công cụ được quốc gia thành viên trên toàn cầu sử dụng thường xuyên nhằm xác định năng lực y tế công cộng và thiết lập phương pháp cải cách hệ thống y tế tại quốc gia mình. Từ đó đến nay chức năng y tế công cộng đã nhiều lần cập nhật để đáp ứng với những thay đổi của mô hình bệnh tật và sự phát triển của xã hội. Sau đại dịch COVID-19, năm 2024, Tổ chức Y tế thế giới đã cập nhật lại bản chức năng này nhằm giúp hệ thống y tế công cộng ứng phó tốt hơn với tình huống khẩn cấp cũng như đáp ứng với kỷ nguyên công nghệ số.
Để đảm bảo chức năng y tế công cộng được thực hiện hiệu quả ở Việt Nam trong giai đoạn hiện nay, trước tiên cần có sự rà soát và cập nhật lại các năng lực của đội ngũ y tế công cộng theo chức năng mới của Tổ chức Y tế thế giới, cũng như đảm bảo phù hợp với bối cảnh Việt Nam. Dựa trên bản năng lực được cập nhật, các cơ sở có đào tạo y tế công cộng cần rà soát chương trình đào tạo hiện có của mình, để bổ sung điều chỉnh sao cho chương trình đáp ứng được các chức năng y tế công cộng 2024 của Tổ chức Y tế thế giới, cũng như tham gia có hiệu quả trong việc cải thiện sức khỏe của cộng đồng.
Với những nỗ lực trong công tác đào tạo y tế công cộng, hy vọng trong thời gian tới, Việt Nam sẽ có đội ngũ nhân lực làm việc trong hệ thống dự phòng được đào tạo bài bản, có chất lượng cao, có tâm huyết giúp cho cộng đồng sống khỏe mạnh, kéo dài tuổi thọ và nâng cao chất lượng cuộc sống.
Nhân dịp kỷ niệm 70 năm ngày Thầy thuốc Việt Nam 27/2, xin được gửi lời chúc tốt đẹp nhất tới tất cả các bạn đồng nghiệp đang công tác trên mọi miền Tổ quốc luôn luôn mạnh khỏe, tiếp tục đam mê với nghề mình đã chọn để đóng góp hiệu quả cho sức khỏe cộng đồng và xã hội.
