Đấy có phải là dấu hiệu tốt không và tôi có nên tiếp tục dùng thuốc đó nữa hay không? Ngoài tăng cân thuốc còn gây bất lợi nào khác, có cách nào để phòng tránh các bất lợi này?
Nguyễn Ngọc Mai (Bắc Ninh)
Có thể nói prednisolon là một trong những thuốc thuộc nhóm corticoid được dùng trong nhiều bệnh, trong đó có các bệnh về viêm khớp. Tuy nhiên, trong quá trình dùng thuốc có thể xuất hiện những tác dụng không mong muốn của thuốc gây ra (nhất là khi dùng liều cao và dài ngày). Một trong những tác dụng phụ ấy là gây tăng cân (do thuốc giữ muối và nước trong các mô) hoặc hội chứng Cushing với biểu hiện tăng cân nhanh, đặc biệt thường mập nhiều ở vùng bụng, mặt tròn ra, sau gáy và cổ mập ra, trong khi đó đùi và cánh tay teo nhỏ lại. Da trở nên mỏng hơn và đỏ ửng. Mặt có nhiều mụn hơn, bụng và đùi có nhiều vết rạn da. Đó là tình trạng gây tăng lắng đọng mỡ làm rối loạn phân bố lipid trong cơ thể (mỡ đọng nhiều ở mặt, cổ, nửa thân trên) khiến người bệnh thường có khuôn mặt tròn (béo bệu) và kích thích ăn uống nên người bệnh ăn thấy ngon miệng (điều này cũng thúc đẩy tăng cân). Nếu trong quá trình dùng thuốc không hạn chế chất đường và muối trong khẩu phần ăn người bệnh càng dễ tăng cân, béo phì.
Đây là dấu hiệu tăng cân không tốt cho sức khỏe. Vì thế, khi xuất hiện tác dụng phụ này cần báo cho bác sĩ điều trị biết để có phương pháp xử trí hoặc thay thuốc thích hợp. Ngoài ra, khi dùng thuốc này cũng cần cảnh giác với các bất lợi khác như thuốc có thể gây tăng huyết áp (những người bị tăng huyết áp dùng hết sức cẩn trọng), tăng đường huyết (có khi gây ra bệnh đái tháo đường), viêm loét dạ dày (gây ói ra máu hoặc đi cầu phân đen), loãng xương ngày một nặng hơn, yếu cơ...
Để phòng tránh các bất lợi do thuốc, khi có bệnh, người bệnh không tự ý mua dùng các loại thuốc nêu trên mà nên đi khám bệnh ở các cơ sở y tế có uy tín. Hiện nay, vẫn có rất nhiều căn bệnh mạn tính cần thiết phải sử dụng lâu dài các thuốc có nguồn gốc từ corticoid để điều trị. Bệnh nhân nên kiên trì điều trị và tái khám theo đúng hẹn của bác sĩ chuyên khoa để được điều chỉnh liều lượng thuốc hoặc thay thế thuốc khi cần thiết. Không nên dùng đi dùng lại đơn thuốc cũ mà không có ý kiến của bác sĩ.
DS. Hoàng Thị Thủy
