Tảng băng A23a, có diện tích khổng lồ lên tới 3.300 km2 và nặng gần 1.000 tỷ tấn, đã trôi dạt từ Nam Cực về phía bắc từ năm 2020. Sự di chuyển của nó làm dấy lên lo ngại rằng nếu va chạm hoặc mắc cạn gần đảo, nó có thể làm gián đoạn nguồn thức ăn của chim cánh cụt và hải cẩu sinh sống tại đây.
Tảng băng trôi lớn nhất thế giới được chụp ở Nam Cực, tháng 1/2024. (Nguồn: CNN)
Đến thời điểm này, chưa rõ liệu A23a có bị mắc kẹt vĩnh viễn hay không. Theo nhà hải dương học Andrew Meijers từ BAS, đây sẽ là một diễn biến rất đáng theo dõi trong thời gian tới.
Theo dữ liệu từ BAS, kể từ ngày 1/3, khối băng khổng lồ đã dừng lại ở khoảng cách 73 km tính từ đảo Nam Georgia. "Nếu nó tiếp tục nằm yên, chúng tôi không kỳ vọng sẽ có tác động tiêu cực đáng kể đến động vật hoang dã địa phương", Meijers nhận định.
Tảng băng khổng lồ hiếm có nhưng không phải chưa từng thấy
Tảng băng A23a có nguồn gốc từ thềm băng Filchner-Ronne của Nam Cực vào năm 1986. Do kích thước quá lớn, nó bị mắc kẹt trong nhiều thập kỷ trước khi thoát ra vào năm 2020 và bắt đầu hành trình chậm rãi về phía bắc.
Thông thường, những tảng băng trôi có kích thước lớn như vậy sẽ sớm vỡ ra thành các mảnh nhỏ hơn khi di chuyển qua Nam Đại Dương. Dù vậy, hình ảnh vệ tinh cho thấy A23a vẫn duy trì nguyên khối cho đến tháng 1, khi một mảnh dài 19 km tách ra.
Meijers cho biết: "Trong vài thập kỷ qua, nhiều tảng băng trôi lớn đã đi qua khu vực này, nhưng hầu hết đều nhanh chóng vỡ ra, tan chảy và phân tán".
Tác động đến hệ sinh thái địa phương
Có những lo ngại rằng nếu tảng băng trôi tiếp cận quá gần Nam Georgia, nó có thể ảnh hưởng đến nguồn thức ăn của chim cánh cụt và hải cẩu. Điều này có thể buộc chúng phải di chuyển xa hơn để tìm kiếm thức ăn, làm giảm khả năng sinh tồn của chim non và hải cẩu con.
Ở vị trí hiện tại, A23a có thể mang lại lợi ích cho hệ sinh thái. Meijers giải thích: "Các chất dinh dưỡng được khuấy động từ quá trình chìm và tan chảy của tảng băng có thể tạo ra nguồn thức ăn phong phú hơn cho toàn bộ khu vực, bao gồm chim cánh cụt và hải cẩu".
Nam Georgia và Quần đảo Nam Sandwich gần đó là nơi sinh sống của khoảng 5 triệu con hải cẩu và 65 triệu con chim thuộc 30 loài khác nhau. Thế nhưng, thời gian qua, quần thể động vật hoang dã trên đảo đã trải qua một "mùa khó khăn" do dịch cúm gia cầm bùng phát.
Với kích thước khổng lồ, tảng băng trôi A23a không gây ra nguy hiểm cho tàu thuyền, vì các phương tiện hàng hải có thể dễ dàng tránh né nó. Tuy nhiên, khi nó tan rã thành nhiều mảnh nhỏ hơn, một số khu vực có thể trở thành vùng nguy hiểm đối với tàu đánh cá thương mại.
Biến đổi khí hậu và tương lai của các tảng băng trôi
Những tảng băng khổng lồ như A23a không phải là hiện tượng hiếm gặp, nhưng các nhà khoa học cảnh báo rằng tốc độ tan băng ở Nam Cực đang tăng nhanh do biến đổi khí hậu. Các thềm băng tại đây đã mất khoảng 6.000 tỷ tấn băng kể từ năm 2000, cho thấy một xu hướng đáng lo ngại.
Tháng 2, các nhà nghiên cứu cảnh báo rằng nếu nhiệt độ toàn cầu tăng từ 1,5 độ C lên 2 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp, lượng băng tan có thể khiến mực nước biển dâng thêm hàng chục mét, vượt qua ngưỡng không thể đảo ngược.
Năm 2024 đã trở thành năm nóng kỷ lục của Trái Đất, đánh dấu lần đầu tiên nhiệt độ trung bình toàn cầu vượt 1,5 độ C, đi kèm với những thảm họa thiên nhiên như cháy rừng, lũ lụt và bão.
