Cuộc tập kích không định trước
Tối 25/2 (giờ địa phương) Quân đội Mỹ đã tấn công các vị trí do nhóm Kataib Hezbollah kiểm soát tại phía Đông Syria, gần biên giới với Iraq. Hậu quả của vụ tấn công đã làm ít nhất 17 tay súng thuộc lực lượng do Iran hậu thuẫn đã thiệt mạng. Theo báo chí Arab, mục tiêu mà Mỹ nhắm tới là cơ sở của lực lượng dân quân được Iran hậu thuẫn ở Syria. Ngay sau đó, lực lượng Mỹ đóng quân tại căn cứ không quân Balad, Iraq được đặt trong tình trạng báo động cao.
Vậy là sau một thời gian dài tạm dừng các hoạt động quân sự tại Syria, Mỹ đã bất ngờ có hành động trả đũa. Đây cũng là lần đầu tiên Tổng thống Mỹ Joe Biden phát lệnh không kích kể từ khi lên nắm quyền. Theo cơ quan an ninh Iraq, hồi tuần trước, ít nhất 2 quả tên lửa đã rơi trúng khu vực Vùng Xanh ở Thủ đô Baghdad, nơi đặt trụ sở của Đại sứ quán Mỹ và các nước khác.
Nhiều quốc gia đã lên tiếng phản đối hành động của Mỹ và cho rằng động thái này có thể làm leo thang căng thẳng ở khu vực. Một quan chức Bộ Ngoại giao Nga cho biết: “Cuộc tấn công được phát động trên lãnh thổ của một quốc gia có chủ quyền, một quốc gia thành viên Liên hợp quốc. Đây là hành vi vi phạm luật pháp quốc tế không thể chấp nhận được, cần phải xác định rõ họ đã tấn công ai”. Bộ Ngoại giao Syria gửi thư lên Hội đồng bảo an đồng thời lên án cuộc tấn công bằng những từ ngữ mạnh mẽ nhất, họ gọi cuộc tấn công của Mỹ vào khu vực ở Deir al Zor - giữa Syria và Iraq là “hành động gây hấn”. Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif gọi các cuộc tấn công của Mỹ là bất hợp pháp và vi phạm chủ quyền của Syria, gây bất ổn cho khu vực. Tổng Thư ký LHQ Antonio Guterres bày tỏ lo ngại về tình hình biến động trong khu vực và kêu gọi tất cả các bên liên quan “kiềm chế và tránh leo thang”.
Trước nhiều chỉ trích cả trong và ngoài nước, ngày 27/2, Tổng thống Mỹ J. Biden đã lên tiếng chính thức, ông gửi một bức thư tới Quốc hội Mỹ giải thích lý do của hành động này. Ông cho biết, đã chỉ đạo quân đội hành động để “bảo vệ” các lực lượng của Mỹ và đối tác của Mỹ trước các cuộc tấn công đang diễn ra và các cuộc tấn công tương tự trong tương lai.
Tấn công Syria - nước cờ nhiều mục đích của Mỹ.
Ẩn ý đằng sau cuộc tấn công Syria
Người phát ngôn Lầu Năm Góc Kirby cho biết, Iraq giúp Mỹ xác định ai là người chịu trách nhiệm cho các cuộc tấn công gần đây ở Iraq, nhưng Baghdad không tham gia quá trình tấn công mục tiêu ở Syria. Vụ tấn công của Mỹ vào Syria được cho là động thái nhằm trấn an Chính phủ Iraq, sau khi Vùng Xanh hứng chịu hàng loạt vụ nã rocket và tên lửa. Vùng Xanh được xem là một địa điểm được thắt chặt an ninh, nhưng thường xuyên là mục tiêu của các cuộc tấn công bằng tên lửa. Quyết định không kích Syria của Mỹ không cho thấy Mỹ muốn mở rộng sự can dự của quân đội Mỹ trong khu vực mà chỉ là bảo vệ quân đội Mỹ tại Iraq, đồng thời tránh cho Chính phủ Iraq - một đồng minh của Mỹ - lâm vào tình huống khó xử.
Thực chất, người đứng đầu Nhà Trắng muốn gửi tới Iran một “lời cảnh cáo”, rằng Washington sẽ không dung thứ cho các cuộc tấn công chống lại lợi ích của Mỹ tại Trung Đông. Chuyên gia Viện Chính sách Cận Đông của Washington - ông Phillip Smyth cho rằng, đây là hành động khôn khéo của ông Biden, gửi tới Tehran thông điệp rằng Mỹ có thể tấn công các mục tiêu có liên hệ với Iran tại bất cứ nơi nào ở Trung Đông. Đến nay, dù Mỹ đã đồng ý tham gia đàm phán không chính thức với Iran do Liên minh châu Âu làm trung gian, nhưng Iran vẫn đang xem xét đề nghị này. Sau hành động tấn công của Mỹ, có thể Tehran sẽ hủy bỏ các cuộc đàm phán với xứ sở cờ hoa.
Thượng nghị sĩ Mỹ Bernie Sanders cảnh báo: “Cuộc tấn công của Mỹ tại Syria sẽ đặt đất nước chúng ta vào con đường tiếp tục cuộc chiến tranh vô tận thay vì kết thúc nó”. Đây không chỉ là lo ngại của giới chức Mỹ mà còn của những người đang dõi theo tình hình ở khu vực Trung Đông.