(Lâm Tâm Như - TP.HCM)
Ung thư gan nguyên phát là ung thư bắt nguồn từ gan. Ung thư gan nguyên phát đứng hàng thứ 5 ở nam và thứ 7 ở nữ và đứng hàng thứ 3 về nguyên nhân gây tử vong do ung thư.
Phần lớn các trường hợp bệnh xuất hiện ở châu Á và châu Phi với yếu tố nguy cơ thường gặp nhất là viêm gan siêu vi B mạn tính. Trong khi tại các nước phương tây, tần suất ung thư gan nguyên phát thấp hơn và yếu tố nguy cơ chủ yếu là do lạm dụng rượu. Tại Việt Nam, tỉ lệ nhiễm viêm gan siêu vi B trong dân số khá cao (15 - 20%) là nguyên nhân chính khiến ung thư gan nguyên phát đứng hàng đầu trong các loại ung thư thường gặp ở cả nam và nữ. Tầm soát nhằm phát hiện sớm ung thư gan nguyên phát không được thực hiện thường quy nhưng được xem xét ở những người có nguy cơ cao mắc bệnh.
Hiện nay vẫn chưa có nghiên cứu xác định xem vấn đề tầm soát ung thư gan sớm có hiệu quả ở nhóm người không có nguy cơ cao hay không.Để chẩn đoán ung thư gan, bệnh nhân được thực hiện một số xét nghiệm đánh giá chức năng gan.
Những bệnh nhân có nguy cơ cao bao gồm: viêm gan mạn tính, nghiện rượu, rối loạn chuyển hóa sắt (thừa sắt).
Những xét nghiệm truyền thống bao gồm: xét nghiệm máu để đo hàm lượng các chất đánh dấu khối u, nếu bệnh nhân có mức tăng các chất này, có thể mắc ung thư. Ung thư gan sẽ gây tăng fetoprotein (AFP), một chất hiện diện bình thường ở bào thai và hết sau khi sinh. Sự tăng AFP ở người lớn sẽ tăng nghi ngờ bị mắc ung thư gan.Sự tăng hàm lượng sắt trong máu cũng có thể chỉ điểm bị ung thư.
Siêu âm bụng là một xét nghiệm ban đầu để phát hiện khối u nhỏ cỡ 1cm. Chụp cắt lớp phân giải cao và chụp cộng hưởng từ có cản quang giúp chẩn đoán ung thư gan và giai đoạn khối u; Sinh thiết mô gan giúp phân biệt u lành tính và u ác tính. Tuy nhiên, nếu các xét nghiệm khác không rõ ràng mới cần phải sinh thiết gan; Nội soi ổ bụng với đường rạch nhỏ ở bụng giúp phát hiện khối u nhỏ, phát hiện tình trạng xơ gan hoặc lấy mẫu mô gan làm sinh thiết.
