Tổ sư hỏi: Ông ở đâu đến, muốn gì? Đáp: Đệ tử từ miền núi phía Nam đến, xin học Phật pháp. Tổ nói: Ngươi nhà quê dốt nát, làm sao học Phật được? Đáp: Thân hèn mọn này với Hòa thượng tuy hai, nhưng bản tính đồng một thể!
Sau đó, Tổ sai đưa ông này ra nhà sau, có người đến sai bổ củi, giã gạo. Có hôm, Tổ đi qua chỉ nói: Ta vẫn biết ngươi là kẻ dạy dỗ được.
Một hôm, Tổ bảo các đệ tử trình bày sở học. Anh chàng bổ củi cũng làm một bài kệ viết lên vách, bài kệ làm chấn động cả đồ chúng, mọi người xì xào lời ra tiếng vào. Tổ thấy vậy, lấy giày xóa đi bảo: “Chưa thấy được Phật tính”. Lúc đó, mọi người mới thôi xì xào.
Hôm sau, Tổ lặng lẽ nhắn anh chàng bổ củi nửa đêm đến phòng riêng, giảng Kinh Kim Cang, nghe xong, anh chàng bổ củi hoạt nhiên đại ngộ.
Lúc đó, sư Tổ lấy y bát trao cho và nói “Ngươi đã là Tổ kế vị. Về sau, Phật pháp sẽ do ngươi mà được thịnh hành”.
Lời bàn:
Đây là câu chuyện truyền thừa của Ngũ tổ Hoằng Nhẫn cho Lục tổ Huệ Năng. Khi nhận truyền thừa, Lục tổ chỉ mới 24 tuổi.
Con mắt phàm phu của chúng ta thường chỉ nhìn thấy hình thức bên ngoài, khi thấy người sang lập tức tôn kính, thấy người quê mùa ít học thì hay khinh rẻ, miệt thị. Nhưng huệ nhãn của Ngũ tổ đã nhìn ra trí tuệ siêu phàm của Huệ Năng.
Không những thế, ông còn làm một việc phi thường: Trao ngôi vị lớn nhất của Thiền tông cho một cậu trẻ ranh nhà quê mới 24 tuổi, không biết chữ, gần như chưa học hành kinh kệ gì, thậm chí còn chưa từng xuống tóc thọ giới (Sau đó 15 năm ẩn cư, Lục tổ mới xuống tóc và bắt đầu Hoằng pháp).
Ngũ tổ đã không lầm. Sau này, Lục tổ Huệ Năng trở thành vị Tổ sư chấn hưng Phật pháp bước vào một giai đoạn hưng thịnh, hóa độ vô số người giác ngộ.
Hoàng Long (Theo Kinh Pháp Bảo Đàn)