Nghi vấn đột quỵ khi lái xe
Ngày 3/9, mạng xã hội chia sẻ đoạn clip được camera hành trình của nhà xe Vinh Hoa tuyến TPHCM - Bình Thuận ghi lại cảnh tài xế N.T.B. (sinh năm 1971) xuất hiện cơn co giật khi đang lái xe chở khách từ TP.HCM đến thị xã La Gi (tỉnh Bình Thuận).
Sau khi nghe điện thoại, ông B. có dấu hiệu đột quỵ và gục xuống vô lăng. May mắn, người tài xế đã kịp dừng xe an toàn, tránh nguy hiểm cho hành khách và người lưu thông trên đường.
Tài xế đột quỵ khi đang lái xe, cố gắng đánh lái để dừng xe an toàn đã qua đời.
Khi xảy ra sự việc, hành khách trên xe không biết cách sơ cứu nên đã gọi cấp cứu, sau đó đưa tài xế vào một bệnh viện tại Quận 5. Tối 3/9, cơ quan chức năng thị xã La Gi xác nhận tài xế đã qua đời và được đưa về thị xã La Gi, Bình Thuận an táng.
Đây không phải là vụ lái xe đầu tiên tại Việt Nam tử vong do nghi đột quỵ. Mới đây, vào ngày 7/8, một tài xế của hãng xe Phương Trang khi đang lái xe khách đi từ TPHCM về Sóc Trăng cũng bị đột quỵ. Người này vẫn cố gắng đánh lái, đưa xe tấp vào lề đường, giữ an toàn cho hành khách. Sau đó anh được đưa đi cấp cứu nhưng không qua khỏi.
Sau khi clip camera hành trình của nhà xe tuyến TPHCM - Bình Thuận xuất hiện trên mạng xã hội, nhiều ý kiến cho rằng phản ứng của những người xung quanh là chậm và có thể làm mất đi cơ hội sống sót của người tài xế.
Bà Trang Jena Nguyễn - đồng sáng lập kiêm Phó giám đốc Công ty Kỹ năng sinh tồn Survival Skills Vietnam (SSVN) - nơi cung cấp các lớp tập huấn sơ cấp cứu và kỹ năng sinh tồn cho hay, trường hợp này đã có người gọi cấp cứu thì cần thêm vài người nhanh chóng đỡ tài xế đó xuống sàn cứng hoặc xuống vỉa hè nơi an toàn khi xe đã thắng được.
"Lập tức kiểm tra nếu anh ấy vẫn còn thở bình thường thì cho nằm nghiêng, còn nếu thở bất thường, thở ngáp cá thì ngay lập tức tiến hành ép tim 30 lần (tốc độ ép 100-120 nhịp/phút) theo sau là hà hơi thổi ngạt, liên tục không ngừng (làm CPR, hồi sinh tim phổi) cho đến khi xe cấp cứu đến", bà Trang Jena Nguyễn cho biết.
Cũng theo bà Trang Jena Nguyễn, dù tài xế bị vấn đề gì thì lúc này người làm sơ cấp cứu ban đầu kịp thời rất quan trọng, nếu làm được có thể giúp đưa máu lên não cứu não.
Hình ảnh nam tài xế lên cơn co giật khi đang lái xe. (Ảnh cắt từ clip)
Phải có chế độ kiểm tra định kỳ sức khỏe cho các tài xế
PGS.TS.BS Nguyễn Huy Thắng - Chủ tịch Hội Đột quỵ TPHCM kiêm Trưởng khoa Bệnh lý mạch máu não Bệnh viện Nhân dân 115 (TPHCM) cho hay, sau khi xem clip ghi lại cảnh tài xế tuyến TPHCM - Bình Thuận lên cơn co giật, ông thấy bệnh nhân đột ngột gục xuống, xuất hiện cơn co cứng co giật ½ người trái, xoay mắt đầu sang phải. Cơn kéo dài khoảng một phút.
"Để chẩn đoán nguyên nhân tử vong khi chỉ dựa trên một đoạn clip là rất khó. Tuy nhiên, cơn co giật cục bộ ½ người trái là điểm mấu chốt, chứng tỏ bệnh nhân đã bị tổn thương nghiêm trọng bán cầu não bên phải. Khi gây tử vong nhanh sau đó, nhiều khả năng có thể do xuất huyết não lượng lớn, gây thoát vị não. Với đột quỵ thiếu máu não, dù tắc động mạch lớn, để gây tử vong sẽ cần nhiều thời gian hơn. Ngoài ra, tỷ lệ gây ra cơn co giật của xuất huyết não cũng cao hơn đột quỵ thiếu máu não. Nếu đúng là xuất huyết não, 90% nguyên nhân thủ phạm là cao huyết áp", PGS.TS.BS Nguyễn Huy Thắng nhận định.
Cũng theo PGS.TS.BS Nguyễn Huy Thắng, đột quỵ có thể xảy ra với bất kỳ ai, vào bất cứ thời điểm nào trong ngày. Tuy vậy, đột quỵ xảy ra với những tài xế chuyên nghiệp là điều cần quan tâm vì có thể ảnh hưởng đến sinh mạng của nhiều người (cùng trên xe và đang tham gia giao thông trên đường). Một nghiên cứu được thực hiện tại Nhật Bản cho thấy, tỷ lệ đột quỵ xảy ra ngay khi lái xe là 4%. Trong số đó, 16% trường hợp, đã gây ra tai nạn giao thông sau đó.
Từ trường hợp tử vong này, PGS.TS.BS Nguyễn Huy Thắng cho rằng, cần thiết phải có chế độ kiểm tra định kỳ các bệnh lý nền (như cao huyết áp, tiểu đường, tiền sử co giật…) cho những tài xế chuyên nghiệp ngoài việc kiểm tra thị lực, thính lực.
Theo Chủ tịch Hội Đột quỵ TPHCM, thực tế cho thấy, một số quốc gia có thể tạm ngưng giấy phép nếu thấy tài xế có vấn đề về sức khoẻ, cho đến khi mọi chuyện được kiểm soát ổn định.
"Ví dụ, sẽ không an toàn khi một tài xế thường xuyên bị chóng mặt, hoặc có mức huyết áp cao hoặc rất cao khi mỗi lần đi khám. Đặc biệt, nếu anh ta phải thường xuyên lái xe vào ban đêm. Điều này hết sức quan trọng, vì có thể liên quan tính mạng của rất nhiều người", PGS.TS.BS Nguyễn Huy Thắng khuyến cáo.
Phát hiện người đột quỵ: Gọi xe cấp cứu, không tự đưa bằng xe máy
Theo các chuyên gia y tế, khi gặp người có dấu hiệu bị đột quỵ, những người xung quanh cần thực hiện ngay các động tác sơ cứu sau: Cùng với việc gọi cấp cứu 115, cần nhanh chóng kiểm tra xem người bệnh còn đang thở hay không. Nếu không thấy nhịp thở, hãy thực hiện hô hấp nhân tạo.
Nếu người bệnh cảm thấy khó thở, hãy nới lỏng quần áo, phụ kiện bó sát như cà vạt, khăn cổ, thắt lưng. Nếu bệnh nhân ngừng tim, thực hiện xoa bóp tim ngoài lồng ngực. Dùng khăn tay quấn vào ngón tay trỏ để lấy sạch đờm, dãi trong miệng người bệnh.
Tháo răng giả cho bệnh nhân (nếu có) tránh bị hóc, sặc. Tuyệt đối không đưa bất cứ vật gì vào miệng người bệnh, đồng thời bình tĩnh khuyên nhủ và trấn an người bệnh. Đắp chăn giữ ấm cơ thể người bệnh.
Nếu người bệnh có biểu hiện yếu ở tay chân, cần nhờ nhiều người hỗ trợ di chuyển người bệnh. Quan sát để nhận ra bất kỳ sự thay đổi nào ở người bệnh.
Cùng với đó, cần lưu ý những điều KHÔNG NÊN LÀM khi sơ cứu người bị đột quỵ:
- Không để nạn nhân nằm ngửa mà nên nằm nghiêng. Tư thế nằm này giúp đề phòng trường hợp bệnh nhân nôn ói hoặc lưỡi bị tụt xuống họng gây tắc nghẽn đường thở.
- Không cho bệnh nhân ăn uống hay sử dụng thuốc. Không thực hiện cạo gió cho người bệnh. Không nên để bệnh nhân nằm lâu một chỗ mà cần khẩn trương đưa đi cấp cứu.
- Khi cấp cứu bệnh nhân đột quỵ thì nhất thiết nên gọi xe cứu thương đến. Nhiều người có tâm lý sợ đường kẹt, xe hơi chạy chậm nên tự đưa bằng xe máy. Thực tế xe cứu thương có còi hụ và được ưu tiên, khi xe đến nhà thì nhân viên y tế đã sơ cứu được bước đầu.
Không ít người đột quỵ (và người bị bệnh phải cấp cứu nói chung) được đưa bằng xe máy đến bệnh viện thì đến nơi các ngón chân như bị lóc xương do trên đường đi bệnh nhân duỗi thẳng chân tay, cà chân xuống mặt đường. Bệnh nhân không đủ ý thức để nhấc chân lên, người thân cũng không bế gọn được nên nhiều khi chỉ lo chuyện đưa đến bệnh viện mà không để ý dẫn đến trầy xước nhiều chỗ.
Dấu hiệu nhận biết bệnh nhân đột quỵ. Ảnh: Hội Đột quỵ TPHCM
