Mối liên quan giữa đọc sách và sức khỏe tâm thần
Sẽ thật khó để tập trung vào một cuốn sách khi bạn đang căng thẳng. Những căng thẳng đến từ công việc, gia đình, tài chính… làm tê liệt tư tưởng và ngăn cản bạn thực hiện mọi thứ một cách tối ưu.
Đại dịch có thể làm trầm trọng hơn những nỗi lo lắng này bởi mọi người đang phải tập thích nghi với trạng thái "bình thường mới" là làm việc tại nhà, chăm sóc gia đình và giãn cách xã hội để giảm nguy cơ lây nhiễm. Đối với một số người, lo lắng có thể trầm trọng đến nỗi phải nhờ vào sự can thiệp của bác sĩ.
Theo bác sĩ tâm thần Shyam Bhat tại Bengaluru: "Lo lắng làm giảm khả năng đọc và tập trung của một người. Và với những người không có thói quen đọc tốt sẽ khó có thể theo kịp việc đọc. Việc không thể đọc này có thể gây bất lợi cho sức khỏe tâm thần của họ".
Sự thiếu tập trung để đọc sách này được lý giải như một phản ứng của não bộ "fight or flight" (chiến đấu hoặc bỏ chạy) mà sự lo lắng có thể gây ra. Cơ thể không còn tin rằng bạn đang an toàn, dù bạn hiểu điều đó tốt như thế nào. Thực chất, phản ứng này sản sinh khi chúng ta đang phải đối mặt với đại dịch – một mối đe dọa hữu hình thật sự và mọi người đang làm bất cứ điều gì để đối phó với nó. Cơ thể từ chối cho bạn cảm thấy an toàn khi lo lắng ập đến và nó có thể là một yếu tố làm suy giảm khả năng đọc của bạn.
Bên cạnh đó, sự phổ biến của các nội dung trên các nền tảng kỹ thuật số, truyền hình cũng làm giảm thời gian của mọi người cho việc đọc sách. Những cám dỗ từ các các bộ phim trực tuyến tăng lên và "mọi người có xu hướng tìm đến chúng vì chúng thụ động và bạn không cần phải hoạt động bộ não của mình giống như cách bạn làm khi đọc".
Kết quả có thể là một vòng luẩn quẩn: Mọi người lướt internet nhiều vì họ bị căng thẳng, nhưng họ cũng có thể căng thẳng do xem internet quá nhiều. Về lâu dài, nếu sử dụng mạng xã hội và nền tảng kỹ thuật số quá nhiều, nó có thể gây căng thẳng cho bạn. Tất nhiên, không thể phủ nhận rằng giải trí với số lượng vừa phải cũng có thể giảm căng thẳng.
Nếu như bạn có một thói quen đọc phù hợp, đọc sách có thể là phương pháp điều trị hiệu quả cho sức khỏe tâm thần vì nó giúp cho não bộ hoạt động tích cực hơn. Dưới đây là một số cách giúp bạn tìm kiếm được sự tập trung khi đọc:
Hãy tìm kiếm lý do mình muốn đọc sách
Hãy nhớ rằng: Không phải cuốn sách nào cũng phù hợp với bạn, đặc biệt khi bạn đang đối mặt với sự lo lắng của đại dịch COVID-19. Và không phải mọi trải nghiệm đọc đều nên theo đuổi những mục tiêu rõ ràng như: Đọc những cuốn thịnh hành, đọc hết số lượng sách bản thân mong muốn trong năm. Hãy đọc chỉ vì niềm vui của sách mang lại.
Đừng theo đuổi tư tưởng về một người đọc hoàn hảo và ép buộc bản thân đọc sách. Điều quan trọng nhất mà bạn phải làm là tìm ra lý do vì sao mình muốn đọc sách.
Bạn có thể cảm thấy căng thẳng khi bạn bè của bạn khoe khoang về một cuốn sách thứ 50 họ đọc trong năm nay và điều đó có thể biến một hoạt động vui vẻ thành một hoạt động gây căng thẳng và lo lắng. Các chuyên gia tâm lý cũng nhận định rằng việc theo đuổi một thứ gì đó chỉ vì mục đích thể hiện khả năng của bạn sẽ khó mang lại kết quả khả quan. Vì vậy, hãy ngừng đọc chỉ vì muốn tự hào về việc đọc được X cuốn sách mà hãy đọc vì bạn thích nó. Làm điều đó cho chính bạn chứ không phải cho ai khác!
Tương tự với những cuốn sách đang thịnh hành trên thị trường cũng vậy. Đừng đọc sách theo "trend" hay đọc những cuốn mà mình nghĩ mình phải đọc, nên đọc. Làm những điều mình "muốn" làm vẫn tuyệt vời hơn những điều mình "phải" làm. Chọn một vài cuốn sách mà bạn thật sự muốn đọc, thậm chí đó có thể là một cuốn sách bạn đã đọc và muốn đọc lại.
Tìm những cuốn sách phù hợp
Không có sách xấu, nhưng có những cuốn sách không phù hợp với tất cả mọi người. Đừng cảm thấy tội lỗi nếu bạn đọc nhưng bỏ sách giữa chừng hoặc chưa đọc nó, bởi có thể đơn giản đó không phải là dòng sách mà bạn thích.
Chẳng hạn như trong thời kỳ đại dịch, một cuốn sách viễn tưởng về nền kinh tế đang sụp đổ có thể gây thêm lo lắng. Hãy hướng tới những cuốn tiểu thuyết nhẹ nhàng hơn để duy trì thói quen đọc của bạn. Ngay cả những cuốn sách lịch sử đưa bạn đến một thời đại khác cũng là một cách tốt để giảm bớt lo lắng.
Xây dựng một thói quen đọc
Luôn kiên định với việc đọc sách có thể là một nhiệm vụ khó khăn lúc đầu, nhưng sẽ có những mẹo đơn giản giúp bạn tạo ra một thói quen tự nhiên. Ví dụ, bạn có thể dành khoảng 40 phút mỗi đêm cho việc đọc. Thời gian đầu, bạn sẽ phải loay hoay trong việc ngưng sử dụng điện thoại và các thiết bị thông minh, nhưng khi bạn đã cảm thấy ổn định và xây dựng được thói quen đọc sách, bạn có thể có một giấc ngủ ngon hơn.
Hãy chuẩn bị cho mình một không gian đọc sách thư giãn và thoải mái nhất bằng cách:
Chuẩn bị một nơi để đọc sách có đủ ánh sáng dịu nhẹ, tốt cho mắt và tạo cảm giác ấm cúng: giường, bàn đọc sách, ban công…
Chuẩn bị cho mình những ly nước, ly trà thơm ngon.
Đọc sách trên giường với những chiếc đệm, gối thư giãn và thoải mái nhất.
Tìm kiếm những câu lạc bộ đọc sách
Những câu lạc bộ đọc sách là một cách tuyệt vời để bạn có thể tìm kiếm được niềm yêu thích với sách và xây dựng một thói quen đọc sách có kỷ luật nhất. Những cộng đồng, câu lạc bộ này sẽ giúp bạn nhận thấy các lợi ích khi đọc, rèn luyện thói quen chia sẻ, phát triển tư duy lắng nghe, diễn thuyết, thảo luận, phản biện. Đồng thời, đây cũng là nơi để bạn tìm thấy những những người bạn vui vẻ trong thời gian đại dịch COVID-19 như hiện nay.
Xem thêm video đang được quan tâm:
Thông điệp 5T- Pháo đài chống dịch trong giãn cách xã hội