Tại Bệnh viện Mắt Trung ương (Hà Nội), các bác sĩ cho biết, thường xuyên tiếp nhận những bệnh nhân bị suy giảm thị lực nghiêm trọng, mù lòa do lạm dụng thuốc nhỏ mắt có corticoid. Dịch viêm kết mạc thường tăng mạnh vào tháng 3-4 và kéo dài cho tới tháng 10, nên đây cũng là thời điểm xuất hiện nhiều bệnh nhân bị tai biến do tự ý dùng thuốc có chứa cortiocid trị bệnh này hơn.
Mù mắt do dùng thuốc nhỏ mắt chứa corticoid không đúng
Thời gian gần đây, anh Trần Đức H. (52 tuổi, Chương Mỹ - Hà Nội) thấy thị lực suy giảm, đặc biệt là mắt trái của anh không còn nhìn thấy gì. Vì thế anh đến Bệnh viện Mắt Trung ương để khám. Tại đây, sau khi khám, đo và soi đáy mắt, TS. Nguyễn Thị Thu Hiền - Khoa Khúc xạ cho biết, mắt anh bị đục thủy tinh thể, mắt phải thị lực 4/10, mắt trái thị lực chỉ còn 1/10. Tìm hiểu về tiền sử dùng thuốc của bệnh nhân mới hay thời gian gần đây anh chỉ dùng có thuốc nhỏ mắt polydexa mỗi khi đi đường về bị bụi bặm… Và đây chính là lý do khiến tình trạng mắt của anh bị đục thủy tinh thể - TS. Hiền nhấn mạnh.
Trường hợp của chị Nguyễn Thị L. (37 tuổi, Bắc Ninh) lại khác, chị bị đau mắt đỏ, đi khám bệnh và được bác sĩ chỉ định nhỏ thuốc polydexa, chị thấy rất nhanh khỏi. Từ đó chị L. “tín nhiệm” thuốc này, nên hễ cứ cộm mắt, ngứa mắt, đau mắt là chị mua polydexa về dùng. Liên tục dùng thuốc trong 2 năm, chị L. thấy mắt mờ dần, mi mắt sụp xuống và gần như không còn nhìn thấy gì nữa. Đi khám tại Bệnh viện Mắt Trung ương chị mới biết mình bị teo gai thị do lạm dụng polydexa nhỏ mắt quá dài ngày…
Không chỉ người lớn mà trẻ em cũng bị tai biến nặng vì các loại thuốc nhỏ mắt có chứa corticoid. Theo TS. Đỗ Tấn - Trưởng khoa Glaucoma, trung bình mỗi tuần khoa tiếp nhận vài trường hợp bệnh nhân bị glaucoma do tự ý dùng thuốc nhỏ mắt chứa corticoid. Đa phần là ở những bệnh nhân trẻ tuổi, do ban đầu bị viêm kết mạc, đi khám bệnh và được kê thuốc nhỏ mắt có chứa corticoid. Khi dùng thuốc này thấy nhanh khỏi nên sau đó hễ cứ có triệu chứng khó chịu ở mắt là bệnh nhân lại mua về dùng. Điều nguy hiểm là glaucoma không gây đau nhức ngay nên khi có triệu chứng điển hình, bệnh nhân nhập viện thì đã có biến chứng nặng, thường là ở cả hai mắt. Mặc dù biến chứng này thường nặng ở một bên, một bên nhẹ hơn, nhưng việc điều trị không mang lại hiệu quả phục hồi mà chỉ có thể giúp bệnh không tiến triển. Do đó, thị lực của bệnh nhân bị ảnh hưởng, thậm chí có nhiều trường hợp bị mù vĩnh viễn...
Teo gai thị do lạm dụng polydexa nhỏ mắt quá dài ngày.
Dùng thuốc chứa corticoid tra, nhỏ mắt khi nào?
Các thuốc nhỏ mắt chứa corticoid (thường là dexamethason kết hợp với một kháng sinh như polymyxin, neomycin…) với các tên như polydexa, neodex, polydecaron, dexacol… giá chỉ từ vài nghìn tới vài chục nghìn, người bệnh có thể mua dễ dàng tại các hiệu thuốc (mua dùng theo đơn thuốc cũ, mua theo mách bảo…), nên loại thuốc này hay bị lạm dụng, dùng sai, dẫn đến nhiều tai biến.
TS. Tấn nhấn mạnh, các thuốc này có tính kháng viêm mạnh, hiệu quả điều trị nhanh nhưng phải được dùng đúng bệnh, đúng liều. Cụ thể, dùng trong trường hợp viêm nhiễm ở mắt như: viêm kết mạc (đau mắt đỏ), viêm màng bồ đào, viêm thượng củng mạc, viêm bờ mi... Đây là loại thuốc chỉ được sử dụng khi có đơn của thầy thuốc. Không được dùng thuốc trong các trường hợp bị bệnh nấm giác mạc (sẽ làm nặng thêm bệnh, làm cho vết loét rộng ra, lâu lành sẹo và có thể dẫn đến thủng giác mạc, mù).
Tự ý lạm dụng thuốc nhỏ mắt dễ bị các biến chứng: tổn thương thần kinh thị giác glaucoma.
Vì vậy, khi đã bị bệnh ở mắt, người bệnh cần phải đi khám đúng chuyên khoa mắt để được điều trị đúng hướng và kịp thời, tuyệt đối không nên tự ý điều trị, tiền mất tật mang…
Hiện, đối với biến chứng đục thủy tinh thể do corticoid, có thể điều trị bằng cách mổ thay thủy tinh thể. Nhưng với các biến chứng khác như thủng giác mạc, glaucoma thì việc điều trị vô cùng phức tạp và mang lại hiệu quả không cao. Phần lớn trường hợp bị glaucoma do cortisol đều rất nặng, dây thần kinh thị giác bị teo và không thể phục hồi.
