Tác dụng phụ có thể gặp trong và sau xạ trị ung thư

25-08-2021 05:30 | Ung thư
google news

SKĐS - Bệnh nhân ung thư thường lo lắng không biết xạ trị có gặp tác dụng phụ không. Ngoài những tác dụng phụ có thể dễ nhận thấy như rụng tóc thì các biểu hiện khác như thế nào, gây khó chịu gì…?

4 tác dụng phụ dễ bị bỏ qua trong quá trình xạ trị ung thư vú4 tác dụng phụ dễ bị bỏ qua trong quá trình xạ trị ung thư vú

SKĐS - Các nhà nghiên cứu Hoa Kỳ cho biết, một số tác dụng phụ của xạ trị ở bệnh nhân ung thư vú thường bị các bác sĩ bỏ qua, góp phần làm giảm chất lượng sống của người bệnh.

Ở miệng và họng

Viêm miệng là một tác dụng phụ ngắn hạn có thể xảy ra khi xạ trị ở khu vực đầu và cổ. Thường tình trạng sẽ được cải thiện trong vòng vài tuần sau khi kết thúc điều trị. Khô miệng và mất vị giác có thể là do phóng xạ làm tổn thương các tuyến nước bọt và các nhú vị giác bên trong miệng.

Những tác dụng phụ này có thể hết sau khi kết thúc điều trị, nhưng trong một số trường hợp, chúng có thể tồn tại vĩnh viễn.

Giữ miệng sạch là yếu tố quan trọng để làm giảm nguy cơ nhiễm trùng. Nếu miệng bắt đầu đau, bạn sẽ được cho thuốc làm tê miệng hoặc làm giảm đau. Thuốc được uống trước bữa ăn để giúp ăn dễ hơn. Hãy thông báo cho bác sĩ về bất kỳ cơn đau nào và các loại thuốc có tác dụng hay không.

Tác dụng phụ có thể gặp trong và sau xạ trị ung thư - Ảnh 1.

Ngoài rụng tóc thì viêm miệng là một tác dụng phụ ngắn hạn có thể xảy ra khi xạ trị ở khu vực đầu và cổ.

Dinh dưỡng tốt rất quan trọng đối với các bệnh nhân ung thư. Nếu miệng bị đau hoặc tấy gây ra khó ăn hoặc khó nuốt, bạn có thể được cho ăn qua ống đặt trực tiếp vào dạ dày trong một khoảng thời gian để giúp bạn có đủ chất dinh dưỡng. Hãy trao đổi với các bác sĩ để được hỗ trợ lập kế hoạch kiểm soát những triệu chứng này.

Xạ trị vùng đầu và cổ có thể ảnh hưởng đến răng. Chăm sóc răng miệng để phòng ngừa triệu chứng sẽ trở thành một phần quan trọng trong kế hoạch điều trị của bạn. Trước khi bắt đầu xạ trị, hãy trao đổi với nha sĩ để được kiểm tra toàn diện. Ngoài ra cũng nên yêu cầu nha sĩ nói chuyện với bác sĩ xạ trị cho bạn trước khi bắt đầu điều trị. Bất kỳ thủ thuật nha khoa nào cũng đều cần phải được thực hiện trước khi bắt đầu xạ trị và cần phải vệ sinh răng với fluoride mỗi ngày để bảo vệ răng.

Não

Xạ trị trên một phạm vi lớn trong não đôi khi có thể gây thay đổi chức năng não có thể dẫn đến mất trí nhớ, giảm ham muốn tình dục hoặc chịu đựng kém với khí hậu lạnh. Bạn cũng có thể gặp những triệu chứng như buồn nôn, loạng choạng, thay đổi thị giác. Thông thường những triệu chứng này chỉ là thứ yếu nếu so với những triệu chứng gây ra bởi u não nhưng chúng có thể gây phiền phức cho bạn.

Tác dụng phụ có thể gặp trong và sau xạ trị ung thư - Ảnh 2.

Xạ trị trên một phạm vi lớn trong não đôi khi có thể gây thay đổi chức năng não có thể dẫn đến mất trí nhớ.

Phổi

Khi xạ trị ở ngực, phổi có thể bị ảnh hưởng. Một thay đổi sớm có thể gặp là giảm lượng surfactant, là một chất của phổi giúp đường dẫn khí được mở thông thoáng. Giảm surfactant làm cho phổi không thể nở ra hết mức được gây thở ngắn hoặc ho. Những triệu chứng này đôi khi có thể điều trị được bằng corticoid. Tùy thuộc vào vị trí xạ trị, một số bệnh nhân còn có thể thấy khó nuốt.

Một tác dụng phụ khác có thể xảy ra khi xạ trị ở phổi là xơ hóa phổi (cứng hoặc hóa sẹo) làm giảm khả năng giãn nở và thu nhận khí của phổi. Nếu một vùng lớn của phổi tiếp xúc với phóng xạ, những thay đổi này có thể gây thở ngắn và kém thích nghi với những hoạt động thể lực. Hiện tượng này có thể kéo dài từ vài tháng đến vài năm sau khi kết thúc điều trị.

Ống tiêu hóa

Xạ trị ở ngực và bụng có thể gây phù nề và viêm thực quản, dạ dày hoặc ruột gây ra các triệu chứng như đau, buồn nôn, nôn, hoặc tiêu chảy. Thuốc kháng acid, đôi khi có thể kết hợp với thuốc tê chẳng hạn như lidocaine. có thể làm thuyên giảm cơn đau ở những thực quản bị viêm. Nôn và buồn nôn cũng có thể điều trị được bằng thuốc. Nếu nặng, bệnh nhân có thể cần phải truyền dịch qua tĩnh mạch để tránh hoặc điều trị mất nước. Tiêu chảy có thể được điều trị bằng thuốc và tránh những thức ăn có gia vị, chiên, hoặc có độ xơ cao.

Tác dụng phụ có thể gặp trong và sau xạ trị ung thư - Ảnh 3.

Xạ trị ở ngực và bụng có thể gây phù nề và viêm thực quản, dạ dày hoặc ruột gây ra các triệu chứng như đau, buồn nôn, nôn

Giảm hồng cầu, bạch cầu hoặc tiểu cầu

Xạ trị có thể gây ra những thay đổi về công thức máu. Những tế bào máu này giúp cơ thể bạn chống lại nhiễm trùng và ngăn ngừa chảy máu. Nếu xét nghiệm máu của bạn cho thấy số lượng tế bào máu thấp, việc xạ trị có thể được dừng lại trong một tuần hoặc lâu hơn để lượng tế bào máu của bạn trở lại bình thường. Người bệnh ung thư có điều trị kết hợp hóa xạ trị thường hay gặp tác dụng phụ này hơn.

Xem thêm video đang được quan tâm:

Bộ Y tế hướng dẫn tự test nhanh COVID-19 để loại nhanh F0 ra khỏi cộng đồng.


BS Phương Thuỷ
Ý kiến của bạn