Tôi 45 tuổi, gần đây hay bị đau tức vùng bụng, ăn kém. Đi khám bác sĩ phát hiện tôi bị nhiễm sán lá gan nhỏ và cho dùng thuốc praziquantel uống liều duy nhất. Tôi mong báo tư vấn giúp dùng thuốc này cần lưu ý gì? Xin trân trọng cảm ơn quý báo!
Đỗ Việt Hưng (Hải Hậu, Nam Định)
Anh ở vùng có tỉ lệ mắc bệnh sán lá gan nhỏ cao trong cả nước. Theo điều tra của Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Trung ương và Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Quy Nhơn, cả nước có ít nhất 32 tỉnh có bệnh sán lá gan nhỏ lưu hành, trong đó huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định là một trong số các vùng lưu hành nặng. Triệu chứng của bệnh sán lá gan nhỏ là đau tức vùng gan, kém ăn, có rối loạn tiêu hóa, đôi khi có vàng da, sạm da. Bệnh nhân có thể có dấu hiệu gan to hay xơ gan tùy mức độ và thời gian mắc bệnh. Bệnh gây rối loạn tiêu hóa, đau bụng, thiếu máu, gây kích thích và viêm đường mật, áp-xe đường mật, tổ chức gan tăng sinh, thoái hóa mỡ gan, gan to, áp-xe gan, có thể có cổ trướng. Sán lá gan nhỏ có thể gây sỏi mật, thậm chí ung thư đường mật... Hiện nay, thuốc dùng để điều trị bệnh sán lá gan nhỏ tại cộng đồng là praziquantel dạng viên dùng liều duy nhất cho trẻ trên 6 tuổi và người lớn. Vì vậy, anh uống thuốc theo chỉ định của bác sĩ. Cần lưu ý: Nhai kỹ thuốc và uống với nước đun sôi để nguội, uống thuốc sau khi ăn no, kiêng rượu, bia và các chất kích thích khi dùng thuốc. Sau khi uống thuốc cần nghỉ ngơi, không tự đi xa, không lao động nặng trong vòng 24 giờ. Khi uống thuốc người bệnh thường gặp một số tác dụng không mong muốn nhẹ như: chóng mặt, buồn nôn, nhức đầu, mẩn ngứa, khó chịu vùng hạ vị, ngủ gà và có thể có sốt nhẹ. Nếu các triệu chứng trên nặng cần báo cho bác sĩ biết để được xử lý kịp thời. Để phòng bệnh sán lá gan nhỏ, anh tuyệt đối không ăn cá chưa chế biến chín như gỏi cá, cá sống.
Ngoài ra, thuốc praziquantel chống chỉ định đối với những người đang mắc bệnh cấp tính, sốt trên 38,50C, suy gan, đang mắc một số bệnh mạn tính như suy tim, suy thận, bệnh tâm thần, phụ nữ có thai 3 tháng đầu, người dị ứng với bất kỳ thành phần nào của thuốc... Đối với các trường hợp nuôi con bú, các bà mẹ cần không cho con bú trong vòng 72 giờ sau khi uống thuốc praziquantel. Thận trọng dùng thuốc với trẻ nhỏ suy dinh dưỡng, người già yếu, người có rối loạn tiền đình...
DS. Huy Quang