Bố tôi bị bệnh vữa xơ động mạch, hiện đang uống thuốc plavix. Xin quý báo cho biết rõ hơn về tác dụng của thuốc này. Tôi xin cảm ơn!
Nguyễn Thu Huyền (Hà Nội)
Plavix là tên biệt dược của clopidogrel, dẫn chất thienopyridin, có tác dụng chống kết tập tiểu cầu. Nhiều nghiên cứu cho thấy, thuốc có tác dụng làm giảm tới 50% các biến chứng tim mạch chính (nhồi máu cơ tim, đột tử) ở những bệnh nhân có hội chứng mạch vành cấp.
Cơ chế tác động: Clopidogrel ức chế chọn lọc và không hồi phục quá trình gắn phân tử ADP (adenosin diphosphat) vào các thụ cảm thể của nó trên bề mặt tiểu cầu, làm cho các cảm thụ GP IIb/IIIa không được hoạt hoá, kết quả là các tiểu cầu không kết dính được với nhau. Do vậy, thuốc có tác dụng chống hình thành cục máu đông. Tác dụng chống kết vón xuất hiện ngay ngày đầu tiên sau khi uống và đạt đến độ ổn định sau khoảng thời gian từ 3 - 7 ngày. Tác dụng chống kết vón cũng như thời gian chảy máu kéo dài sẽ giảm dần và quay trở lại giá trị ban đầu sau khoảng 5 ngày không uống thuốc. Điều này rất quan trọng đối với những bệnh nhân cần phải phẫu thuật (phải ngừng thuốc tối thiểu 5 ngày trước khi phẫu thuật để đề phòng chảy máu).
Tác dụng phụ: Biến chứng đáng sợ nhất của clopidogrel cũng như các thuốc chống viêm non-steroid là chảy máu đường tiêu hóa. Tuy nhiên, nếu tôn trọng chống chỉ định chặt chẽ và cách sử dụng thuốc thì tỷ lệ này cũng rất thấp. Cụ thể: chảy máu đường tiêu hóa mức độ nặng (0,49%), tỷ lệ này ít hơn aspirin (0,71%).
Các tác dụng phụ khác có thể kể đến là: rối loạn tiêu hoá (buồn nôn, nôn, tiêu chảy, viêm dạ dày); nổi mẩn da; có thể gặp giảm tiểu cầu (rất hiếm gặp với tỷ lệ khoảng 1/200.000 bệnh nhân).
Thuốc được chỉ định trong các trường hợp nhằm dự phòng huyết khối gây tắc động mạch như: nhồi máu cơ tim cấp (trong vòng 35 ngày); tai biến thiếu máu não (trong vòng 6 tháng) và bệnh viêm tắc động mạch; hội chứng mạch vành cấp không có đoạn ST chênh lên.
Thuốc không được dùng trong các trường hợp: tăng mẫn cảm với thuốc hoặc các chế phẩm của thuốc; suy gan nặng; đang có chảy máu chưa cầm được như chảy máu đường tiêu hóa, chảy máu nội sọ; không nên sử dụng cho phụ nữ có thai hoặc cho con bú.
Thuốc nên được uống sau khi ăn no, duy nhất 1 lần/ngày. Thời gian dùng tùy theo chỉ định của từng trường hợp cụ thể. Có thể từ 1 tháng cho tới hơn 1 năm.
TS. Nguyễn Hải Anh