Tã xệ, vón cục – nhỏ nhưng gây “chuyện” to
Nhiều thử nghiệm đã chỉ ra rằng, tã đóng vai trò quan trọng trong quá trình tập đi của trẻ. Nghiên cứu từ US National Medicine của Mỹ năm 2013 cho thấy, việc mặc tã gây vướng giữa 2 chân, có thể ảnh hưởng đến khả năng giữ thăng bằng và tư thế di chuyển của trẻ. Đặc biệt, tã vải cồng kềnh, tã xệ khiến trẻ dễ đi hai hàng. Về lâu dài có thể dễ dẫn đến thay đổi cấu trúc cơ sinh học trong quá trình tập đi, làm trẻ chậm biết đi, dáng đi không đẹp về sau.
|
(A) Hình mô phỏng đường đi của trẻ sơ sinh thông thường khi không mặc tã, mặc tã quần thông thường và tã vải. Đường đi của trẻ được mô phỏng từ trên xuống dưới. Các điểm trên sơ đồ thể hiện lực bàn chân được ghi lại trên thảm đo bước chân. (B) Thông số dáng đi được minh họa bằng những bước chân được ghi lại trên thảm. Trên cùng: Chiều rộng bước là khoảng cách từ bên này sang bên kia giữa hai chân. Giữa: Chiều dài bước là khoảng cách từ trước đến sau, giữa các bước chân liên tiếp. Dưới: Cơ sở động là góc giữa ba bước liên tiếp. |
Ảnh minh hoạ
Ở nước ta, không ít trường hợp chậm đi được xác định là do mặc tã xệ và vón cục. Là người có thâm niên lâu năm trong công tác chăm sóc trẻ sơ sinh, Tiến sĩ, Bác sĩ Lê Minh Trác, chia sẻ: "Nhiều mẹ cho con dùng các loại tã giấy trong vòng 4-6 tiếng đồng hồ. Một số loại tã giấy dễ bị vón cục do không thấm hút đều khiến tã bị xệ xuống. Trẻ mặc tã xệ thường xuyên sẽ ảnh hưởng đến dáng đi; ảnh hưởng đến quá trình vận động cũng như khả năng di chuyển".
Bác sĩ Trác cho biết: ‘’Có lần phụ huynh đưa trẻ đến khám do con ít vận động, sợ con gặp các vấn đề như chậm phát triển, tự kỷ… nhưng sau khi trao đổi thông tin, phụ huynh mới ngỡ ngàng bảo rằng không ngờ tã – nghe thì đơn giản mà lại tác động nhiều đến sự phát triển của con!’’.
‘’Vận động được xem là nhân tố chủ chốt trong giai đoạn đầu đời của trẻ. Có vận động, trẻ mới tự do khám phá thế giới xung quanh và hình thành các kỹ năng mềm đầu tiên. Một chiếc tã xệ có thể gây trở ngại, khiến trẻ ít chịu đi lại, từ đó hạn chế cơ hội học hỏi’’ – bác sĩ Trác nhấn mạnh.
Tã xệ, vón cục khiến trẻ ít chịu đi lại, chậm đi và dễ có tướng đi hai hàng (ảnh minh hoạ)
Ngoài vận động và quá trình tập đi, tã xệ nói riêng và tã kém chất lượng nói chung còn ảnh hưởng đến những vấn đề sức khỏe khác của trẻ: tạo điều kiện cho vi khuẩn phát sinh, khiến trẻ bị hăm, viêm nhiễm, nổi mẩn, ngứa ngáy, kích ứng da... Tã sai kích cỡ làm trẻ khó chịu (tã quá nhỏ) hoặc làm nước tiểu tràn ra ngoài (tã quá lớn). Các “ông bô bà bô” cũng nên chú ý thời gian mặc tã cho trẻ, bởi mặc tã quá lâu khiến trẻ bức bối và dễ hình thành thói quen xấu là mất phản xạ gọi để báo bố mẹ những lúc cần đi vệ sinh; nhiều trẻ đến hết tuổi học mẫu giáo vẫn đi tiểu không kiểm soát được, tè dầm...
Làm sao để bé chăm vận động?
Tùy vào mỗi trẻ mà thời gian biết đi sẽ khác nhau, nhưng thông thường, trẻ nhỏ bắt đầu biết đi khi được 13 tháng tuổi. Tùy vào mỗi trẻ mà thời gian này có thể thay đổi. Những trẻ bị thừa cân, béo phì thường khó giữ thăng bằng hơn so với những trẻ có cân nặng vừa phải, dẫn đến chậm biết đi hơn. Bố mẹ hãy theo dõi sát sao cân nặng của trẻ.
Đề cập đến vận động, bác sĩ Trác lý giải: “"Vận động mang đến rất nhiều lợi ích, giúp trẻ duy trì trọng lượng ở ngưỡng cần thiết, không bị thừa năng lượng dẫn đến tăng cân, trẻo phì. Trẻ cũng ăn ngon miệng hơn, cải thiện hệ tiêu hóa, hấp thu hiệu quả; tăng cường sự rắn chắc cho hệ cơ xương, tăng sức đề kháng, cải thiện tâm trạng, giúp trẻ học hỏi được nhiều kỹ năng quan trọng".
Rèn cho trẻ thói quen chăm vận động cần thời gian và sự kiên nhẫn của phụ huynh. Tùy điện kiện mà bố mẹ có thể khuyến khích trẻ vận động theo những cách khác nhau. Thông thường, trẻ 1-2 tuổi cần có những hoạt động vui chơi ngoài trời hay hoạt động cùng bạn bè. Ở lứa tuổi này, trẻ đã bắt đầu biết khám phá thế giới xung quanh và rất hiếu động, ham học hỏi, bắt chước những gì mà trẻ nhìn vào thấy thích thú, vui vẻ. Mẹ có thể tổ chức cho trẻ chơi trò bịt mắt bắt dê, đi xe đạp tại công viên gần nhà cùng các bạn. Con cũng có thể chơi đá bóng, chạy nhảy hoặc nhảy múa theo nhạc, chơi đùa cùng bố mẹ trong nhà nếu không có điều kiện ra ngoài.
Các bậc phụ huynh không nên mua xe tập đi cho trẻ, bởi các xe này có xu hướng lao nhanh về phía trước, dù có vin vào xe cũng rất dễ bị vấp ngã. Mọi bộ phận như chân, đùi, lưng dễ cong do toàn bộ trọng lượng cơ thể dồn lên vai.
Về dinh dưỡng, mẹ nên xây dựng chế độ ăn hợp lý để đảm bảo con được phát triển toàn diện về cả thể chất và tinh thần.
"Điều quan trọng là bố mẹ cần dành thời gian chơi cùng con, quan sát và hỗ trợ ngay khi thấy trẻ gặp trở ngại. Vận động cùng ba mẹ luôn tạo ra niềm vui cho trẻ, giúp trẻ phát triển toàn diện giai đoạn đầu đời. Những chiếc tã thấm hút tốt, không vón cục, không xệ xuống, cũng như những bộ quần áo thoải mái đều sẽ giúp trẻ vận động tốt nhất", bác sĩ Trác khẳng định.
