Đã có nhiều câu hỏi đặt ra sau chuyến thăm Nga bất ngờ của Tổng thống Syria Bashar al-Assad. Trong đó câu hỏi lớn nhất là liệu Nga có thể giúp Syria thoát khỏi cảnh “nghìn cân treo sợi tóc” hiện nay hay không?
Trong cuộc gặp với nhà lãnh đạo Syria, Tổng thống Putin khẳng định Nga sẵn sàng các hành động quân sự chống khủng bố và tiếp tục sự ủng hộ về chính trị đối với Syria. “Người dân Syria đã đối mặt với thử thách trong cuộc chiến chống khủng bố từ nhiều năm nay. Bất chấp những tổn thất phải chịu đựng, họ đã đạt những kết quả ban đầu”, Tổng thống Ptuin nhấn mạnh. Thư ký báo chí của Tổng thống Nga Dmitry Peskov cho biết Tổng thống Putin và Tổng thống Al Assad đã tiến hành các cuộc hội đàm diện hẹp và diện mở rộng với sự tham gia của các lãnh đạo cấp cao Nga. Những động thái này cho thấy Syria hoàn toàn tin tưởng vào Nga và giờ đây, Nga chính là con đường duy nhất có thể giúp Syria thoát khỏi khủng hoảng.
Đây là chuyến công du nước ngoài đầu tiên của ông Assad kể từ khi chiến tranh bùng phát tại Syria năm 2011. Để giúp nhà lãnh đạo Syria chống lại Tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS), hôm 30/9, Nga đã bắt đầu chiến dịch không kích chống tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng tại Syria. Mặc dù Mỹ và phương Tây phản đối nhưng ông Putin đã nhấn mạnh rằng việc hỗ trợ quân sự cho Syria là hoàn toàn phù hợp với luật pháp quốc tế. Sự hiện diện của không quân Nga không chỉ phá hủy các cơ sở hạ tầng của IS mà còn cho thấy Nga hoàn toàn có đủ tiềm lực hỗ trợ Syria chống lại các mối đe dọa từ chủ nghĩa khủng bố.
Cho đến nay, Liên minh do Mỹ đứng đầu gồm 60 thành viên đang tiến hành các đợt không kích nhằm vào các mục tiêu của IS tại Syria và Iraq. Tuy nhiên, hơn một năm qua mọi nỗ lực của Mỹ và đồng minh vẫn “giẫm chân tại chỗ”. Vì thế, việc Nga không kích IS với những kết quả đạt được rõ rệt đã khơi lên những nghi ngại từ Washington. Việc hai máy bay Nga-Mỹ súyt chạm trán nhau trên không phận Syria phản ánh một thực tế Syria vẫn đang nằm trong thế giằng co giữa các nước lớn.
Hãng tin Anh BBC cho rằng sau khi Nga –Mỹ ký bản ghi nhớ về thiết lập các biện pháp an toàn bay trên không phận Syria hôm 20/10, Nga đã chứng minh được năng lực quân sự và khả năng chèo lái tình hình của mình. Cũng đã có thông tin cho biết Iraq đang chuẩn bị mời Nga vào không kích IS trên lãnh thổ Iraq. Điều này khiến Mỹ và đồng minh như ngồi trên đống lửa bởi họ đang bị lép vế trước Nga tại Trung Đông; đồng thời tiếp tục khơi lên sự hoài nghi về động cơ thực sự của Nga khi đưa quân không kích tiêu diệt IS ở Syria.
Khi liên tục có thông tin về việc Mỹ và Nga đang đàm phán một thỏa thuận về an toàn bay, dư luận đã từng đồn đoán về khả năng hai nước ngồi lại bàn thảo về cuộc chiến chống IS tại Syria, về cuộc khủng hoảng kéo dài tại quốc gia Trung Đông này. Thế nhưng, mọi việc đã không diễn ra như vậy. Nga với sức mạnh không kích và tính toán chiến lược của mình tại Syria đang tạo ra những biến chuyển mới tại Trung Đông. Trong thế buộc phải cạnh tranh với Nga, Mỹ cũng đang tính toán đường đi nước buớc của mình một cách rốt ráo. Sự vào cuộc của cựu Tổng thống Mỹ Jimmy Carter với tuyên bố sẵn sàng hỗ trợ Nga không kích IS-dù vô tình hay hữu ý-đã phản ánh thực tế Mỹ sẽ không ngồi yên để Nga làm gì thì làm tại Trung Đông. Ngày hôm qua (22/10), người phát ngôn Nhà Trắng Eric Schultz nói rằng họ đã nhìn thấy “thảm đỏ chào đón ông Assad và điều đó đi ngược lại với những tiêu chí của Mỹ”.
Hãng tin BBC ngày 22/10 dẫn lời các nhà phân tích chính trị cho rằng việc Tổng thống Assad có thể đường hoàng tới thăm Nga cho thấy Moscow không dấu diếm việc củng cố vị thế của ông Assad. Nó cũng đánh dấu một giai đoạn mới trong chính sách của Nga tại Syria sau khi đã triển khai chiến dịch không kích IS khá thành công. Nó dự báo sẽ có một số thay đổi trong cuộc chiến Syria sắp tới. Tuy nhiên, Mỹ có chịu khoanh tay ngồi yên để xem Nga hành động hay không, thì không ai có thể khẳng định.
N.Minh (Theo BBC, CNN)
