20 giờ ngày 10/9/2020, BVĐK Trung ương Cần Thơ có tiếp nhận bệnh nhân Trần Thị Loan 43 tuổi trú tại Vị Bình, Vị Thủy, Hậu Giang, được chuyển đến từ bệnh viện tuyến dưới trong tình trạng đau bụng nhiều vùng thượng vị kèm nôn ói.
Sau thăm khám và thực hiện xét nghiệm cần thiết bệnh nhân được chẩn đoán viêm tụy cấp (VTC) do tăng triglyceride (TG) máu, đái tháo đường type 2, huyết thanh của bệnh nhân trắng đục như sữa và nồng độ triglyceride máu là 134 mmol/L(tăng gấp 67 lần giá trị bình thường).Giá trị bình thường triglyceride máu 150-199mg/dl (1,7-2 mmol/l.).
Hình ảnh viêm tụy cấp trên phim CT bụng có cản quang
Bệnh nhân không biết bệnh lý trước đó do không khám sức khỏe định kỳ.
Chị Loan bức rức, thở nhanh sâu, nhịp tim nhanh, đau bụng, nôn ói, bụng chướng căng. Các bác sĩ tiến hành hội chẩn liên khoa thống nhất chẩn đoán viêm tụy cấp mức độ nặng do tăng triglyceride máu, đái tháo đường type 2 và chuyển chị Loan đến Khoa Hồi Sức Tích Cực – Chống Độc để tiến hành thay huyết tương.
Sau khi thực hiện thay huyết tương bằng 16 đơn vị huyết tương tươi đông lạnh thì nồng độ triglyceride máu bệnh nhân giảm về mục tiêu điều trị, tình trạng bệnh nhân cải thiện dần.
Huyết tương bệnh nhân đục như sữa
Sáng 17/9/2020 bệnh nhân không sốt, tỉnh táo, hết đau bụng, sinh hiệu ổn định.
Theo BS.CKII Bồ Kim Phương - Trưởng Khoa Nội tiêu hóa – Huyết học lâm sàng, BVĐK Trung ương Cần Thơ, viêm tụy cấp là một quá trình tổn thương cấp tính của tụy, bệnh thường xảy ra đột ngột với những triệu chứng lâm sàng đa dạng, phức tạp từ viêm tụy cấp nhẹ đến mức độ nặng (thể hoại tử) với các biến chứng suy đa tạng nặng nề tỉ lệ tử vong cao.
Có rất nhiều nguyên nhân gây ra VTC, đứng hàng đầu là do sỏi mật và nghiện rượu chiếm khoảng 80%, tiếp theo đó là do tăng TG chiếm 1,3 – 3,8%.
Bác sĩ thăm khám bệnh nhân sáng 17.9.2020
VTC do tăng TG là một nguyên nhân thường không được chú ý và hay bị bỏ qua trong chẩn đoán, nó chỉ được chú ý tới khi không tìm được các nguyên nhân khác hoặc tình cờ phát hiện (xét nghiệm thấy triglyceride rất cao) hoặc thấy mẫu máu đục như sữa.
Biểu hiện của viêm tụy cấp do tăng triglyceride cũng giống như viêm tụy cấp do các nguyên nhân khác với các triệu chứng xảy ra đột ngột, ở những đối tượng có lượng triglyceride máu cao.
BS CKII Dương Thiện Phước - Trưởng Khoa Hồi sức tích cực - Chống độc, BVĐK Trung ương Cần Thơ cho biết: Cùng với sự tiến bộ của khoa học kĩ thuật thì điều trị VTC cũng có nhiều tiến bộ như điều trị nguyên nhân bên cạnh các biện pháp hồi sức và điều trị hỗ trợ. Trong đó phương pháp thay huyết tương là một phương pháp tiên tiến dùng điều để điều trị viêm tụy cấp do nguyên nhân tăng triglyceride máu.
Thay huyết tương (Plasma exchange) là phương pháp loại bỏ một phần huyết tương và các chất trong đó bao gồm cả thành phần triglyceride. Phần huyết tương của người bệnh bị loại bỏ sẽ được thay thế bằng một lượng huyết tương mới cùng thể tích.
Sau khi đã điều trị ổn định, điều quan trọng là phải tìm nguyên nhân tăng triglyceride máu để loại bỏ, đồng thời với việc dùng thuốc để làm giảm nồng độ chất này trong máu nhằm tránh gây ra những đợt viêm tụy cấp tái diễn tiếp theo.
Từ trường hợp trên, chúng ta thấy rằng việc khám sức khỏe định kỳ là vô cùng quan trọng trong việc phát hiện sớm bệnh lý và điều trị để tránh các biến chứng nặng nề xảy ra thậm chí có thể đe dọa đến tính mạng người bệnh.
