Suýt chết vì tự phá thai bằng thuốc

Trường hợp tự ý dùng thuốc phá thai dẫn đến băng huyết, chảy máu ồ ạt và phải truyền tới… 27 đơn vị máu của bệnh nhân (BN) Nguyễn Thị N. (33 tuổi, ở xã Đông Sơn, huyện Chương Mỹ, Hà Nội) đã dấy lên hồi chuông báo động về việc dùng thuốc bằng nghe truyền khẩu. Thậm chí nhiều người dân chỉ cần vào google và đánh cụm từ cần tìm, thế là nghe theo tư vấn của “bác sĩ google”. Trao đổi với chúng tôi về vấn đề này, BSCKII. Trần Ngọc Cường - Phó Giám đốc Bệnh viện đa khoa (BVĐK) Hà Đông đã có những lời cảnh báo: Nếu bệnh nhân không muốn tự hại mình thì hãy đến cơ sở y tế mỗi khi có bệnh…

Suýt mất mạng vì tự ý uống thuốc phá thai

Khoa Sản - BVĐK Hà Đông tiếp nhận BN Nguyễn Thị N. được chuyển từ BVĐK Chương Mỹ đến với chẩn đoán băng huyết do tự ý phá thai bằng thuốc tại nhà. Khi nhập viện, BN trong tình trạng da xanh, niêm mạc nhợt, mạch nhanh nhỏ, huyết áp 80/50mmHg, lơ mơ, âm đạo ra nhiều máu loãng lẫn máu cục. Xác định đây là trường hợp cấp cứu rất nặng, BN mất nhiều máu và đang rơi vào tình trạng sốc do mất máu quá nhiều nên cả 4 trưởng khoa quan trọng: sản, gây mê hồi sức, huyết học và cấp cứu tích cực cùng có mặt để phối hợp… nên rất may BN không bị suy tuần hoàn, mất não và đã được hồi phục sức khỏe tốt, vết mổ khô và ra viện sau 10 ngày điều trị.

BSCKII. Trần Ngọc Cường cho biết, đây là ca bệnh mất máu nhiều nhất mà bệnh viện gặp phải từ trước tới nay, phải truyền tới… 27 đơn vị máu. Thông thường, với 1 người chỉ cần truyền khoảng hơn 10 đơn vị máu là có thể nguy cơ bị suy đa phủ tạng rất cao, nhưng điều xảy ra ở BN N. thì ngoài sự phối hợp nhuần nhuyễn của 4 khoa kể trên với việc chỉ định sử dụng thuốc miễn dịch kịp thời còn là một điều kỳ diệu.

Bệnh nhân N. được khám lại sau phẫu thuật.

Khi tỉnh lại, BN khai chậm kinh 1 tuần, nhưng không đi siêu âm mà chỉ dùng que thử thấy 2 vạch và tự đi mua thuốc phá thai về uống. Sau đó có thấy ra ít máu nhưng cũng không đi khám lại, 2 tháng sau thì bị băng huyết… Còn căn cứ theo tình trạng lâm sàng của BN và kết quả siêu âm, xét nghiệm chẩn đoán thì BN bị sốc mất máu nặng, sảy thai chết lưu sau phá thai bằng thuốc 2 tháng có vết mổ đẻ cũ 2 lần. Gai rau bám vào vết mổ nên khi thai bong ra thì gây chảy máu ồ ạt. BN được BSCKII. Nguyễn Thị Lan - Trưởng khoa Sản nạo buồng tử cung lấy ra nhiều máu đen lẫn tổ chức rau thai mủn nát. Tuy nhiên, tử cung của BN co hồi rất kém nên các bác sĩ quyết định phẫu thuật cắt tử cung để cầm máu, đảm bảo tính mạng cho BN.

Thực trạng về việc tự dùng thuốc và nghe “bác sĩ google”…

Khi trao đổi với chúng tôi, BS. Cường bức xúc nói: Đa phần người dân hiện nay coi internet là tất cả. Bất cứ việc gì họ cũng lên mạng tra và tin tưởng làm theo. Việc làm này là cực kỳ nguy hiểm, nhất là đối với việc tự dùng thuốc để điều trị cho mình. Người dân chỉ đọc và tin về tác dụng cũng như cách sử dụng thuốc mà không biết rằng mỗi thuốc lại có những tác dụng phụ, chống chỉ định trên mỗi BN. Hơn nữa, mỗi BN lại mắc một bệnh khác nhau nên không thể cứ nghe hoặc đọc thấy triệu chứng giống mình là đã có thể uống thuốc được.

Trở lại câu chuyện dùng thuốc phá thai, BS. Cường cho biết: Mỗi năm, BVĐK Hà Đông vẫn phải tiếp nhận các trường hợp BN còn trẻ và có thai ngoài ý muốn, đồng thời sử dụng thuốc phá thai theo bác sĩ… “google” và bị băng huyết. Do tự mua thuốc về dùng hoặc phá thai tại cơ sở y tế không đủ tiêu chuẩn, không theo dõi sát BN, thai có thể không được tống xuất hoàn toàn dẫn đến sót thai, sót nhau thai gây băng huyết, mất máu dài ngày, nguy cơ nhiễm khuẩn tử cung cao… Những trường hợp này nếu nhẹ thì chỉ cần xử trí bằng biện pháp ngoại khoa hoặc truyền một vài đơn vị máu là bệnh nhân có thể ổn định, nhưng nếu nặng như trường hợp của BN N. thì dù được cứu sống cũng để lại hậu quả lâu dài về sức khỏe.

Phá thai bằng thuốc được thực hiện khi nào và ở đâu?

BSCKII. Trần Ngọc Cường cho biết: Mặc dù phá thai bằng thuốc là biện pháp không còn mới và hiệu quả tới 95% nhưng theo quy định, phá thai bằng thuốc chỉ được thực hiện ở các cơ sở y tế được Sở Y tế cấp phép. Cụ thể, các bệnh viện chuyên khoa sản, các bệnh viện tuyến huyện trở lên và được thực hiện bởi bác sĩ chuyên khoa sản đã được học tập về biện pháp này. Đặc biệt, phá thai bằng thuốc chỉ áp dụng cho thai dưới 7 tuần tuổi và trên 4 tuần, đồng thời nhất thiết phải uống thuốc dưới sự hướng dẫn, giám sát chặt chẽ của bác sĩ ngay từ bệnh viện. Nguyên tắc của uống thuốc phá thai bằng thuốc là BN uống viên thuốc đầu tiên theo chỉ định của bác sĩ để làm tróc túi thai ra khỏi niêm mạc tử cung rồi về nhà tự theo dõi theo hướng dẫn của thầy thuốc. Sau 48 giờ, BN trở lại cơ sở y tế uống tiếp (để đẩy thai ra) và lưu lại cơ sở y tế trong 3 giờ để theo dõi mạch, huyết áp (cứ nửa giờ một lần). BN được theo dõi chặt chẽ về tim mạch, huyết áp với đầy đủ phương tiện cấp cứu cần thiết. Sau 14 ngày, BN đến khám và siêu âm lại. Nếu vẫn thấy thai phát triển và tim thai vẫn đập thì bắt buộc phải phá thai bằng phương pháp khác, không được giữ thai. Trong quá trình dùng thuốc, BN cần theo dõi diễn tiến quá trình ra máu, có bất kỳ dấu hiệu nào cần nhập viện và thông báo ngay cho bác sĩ để được tư vấn kịp thời.

Những người không nên phá thai bằng thuốc (chống chỉ định), cụ thể đối với các trường hợp: Có tiền sử băng huyết, người có bệnh tim mạch, gan, tiêu hóa, hen, suyễn, phản ứng thuốc, rối loạn đông máu, những phụ nữ có vết sẹo cũ ở tử cung, tử cung dị dạng, chửa ngoài dạ con, có tiền sử đã từng dị ứng với bất kỳ loại thuốc trị bệnh nào trước đó...