Trường hợp bệnh lý này xảy ra khi có hiện tượng giảm thể tích tuần hoàn, suy tim, xơ gan mất bù trừ hoặc hội chứng thận hư; suy thận cấp do giảm lưu lượng máu đến thận được các nhà khoa học xác định do cơ chế trước thận. Thực tế những loại thuốc ức chế tổng hợp prostaglandin như aspirin và thuốc chống viêm không steroid có thể dẫn đến loại suy thận này vì chúng gây co động mạch thận, giảm lưu lượng máu đến thận và giảm độ lọc của cầu thận. Vì vậy, việc điều trị suy thận cấp trong trường hợp này là chỉ định ngừng sử dụng thuốc và chữa trị các bệnh nguy cơ, rất ít khi phải dùng đến thận nhân tạo. Ngoài ra, những loại thuốc ức chế enzym chuyển dạng dùng để chữa tăng huyết áp hoặc suy tim cũng có khả năng làm giảm angiotensin II và gây giãn mạch nhưng các nhà khoa học cho rằng nếu có hẹp động mạch thận hoặc có tụt huyết áp thì thuốc có thể dẫn đến suy chức năng. Những nghiên cứu gần đây cho thấy thuốc ức chế enzym chuyển dạng có thể nâng được chức năng thận trong các trường hợp suy thận nhẹ và vừa. Các loại thuốc gây giãn mạch khác dùng trong các trường hợp cao huyết ấp như: nitroprussiat, prazosin cũng có thể gây suy thận cấp do giảm lưu lượng máu đến thận.
Suy thận cấp do tắc ống thận
Trường hợp biến chứng suy thận cấp do tắc ống thận sau khi dùng thuốc điều trị mặc dù hiếm gặp nhưng có thể xảy ra đối với những loại thuốc như: Methoxyfluran được chuyển hóa thành axít oxalic và các dẫn xuất fluor kết tủa lại trong ống thận. Methotrexat dùng liều cao để chữa bệnh ung thư cũng có thể kết tủa trong ống thận dưới dạng 7-hydroxymethotrexat ở nước tiểu axít. Các sulfamide cũng có khả năng kết tủa trong ống thận nhưng riêng thuốc trimethoprim-sufamethoxazol, co-trimoxazol chưa ghi nhận gây biến chứng suy thận cấp do tắc ống thận.
Lời khuyên của thầy thuốc
Theo các nhà khoa học, dù cơ chế gây bệnh nào ở trước thận, tại thận hay sau thận thì bệnh thận do dùng thuốc gồm 3 bệnh cảnh lâm sàng chủ yếu là suy thận cấp, suy thận mãn và hội chứng thận hư. Suy thận cấp là tình trạng thường hay gặp và khá nguy hiểm, có thể gây tử vong nếu không được phát hiện, xử trí phù hợp. Vì vậy khi dùng thuốc để điều trị cần phải có chỉ định, tư vấn và hướng dẫn cụ thể của bác sĩ; đặc biệt là những người có tiền sử về bệnh thận để tránh những tai biến đáng tiếc xảy ra.
TTƯT.BS. NGUYỄN VÕ HINH
