Bệnh nhân T.Q.K, sinh năm 1986, trú tại Long Biên – Hà Nội, nhập BVĐK Đức Giang trong tình trạng kích thích, nôn nhiều, đau bụng thượng vị, khát. Bệnh nhân đòi uống nước liên tục nhưng cứ uống nước là nôn, đặt sonde tiểu không có nước tiểu.
Qua thăm khám và làm các xét nghiệm, kết quả nồng độ pH máu là 7,07 (ở người bình thường là 7,45); HCO3- giảm còn 5,8 trong khi đó ở người bình thường là 24, khoảng trống Anion tăng cao, acid lactic 25,7.
Nhận thấy tình hình có thể nguy hiểm đến tính mạng bệnh nhân, các bác sĩ khoa Nội tổng hợp khẩn trương, tích cực điều trị. Trong khi liên hệ lọc thận nhân tạo cấp cứu, các bác sĩ đã bổ sung liên tục dịch truyền bằng nhiều đường truyền cho bệnh nhân (đường, muối, kiềm…), vitamin nhóm B và gửi mẫu máu lên tuyến trên làm xét nghiệm rượu cồn công nghiệp.
Chỉ sau 2 giờ đồng hồ điều trị tích cực, bệnh nhân bắt đầu đỡ kích thích, đỡ khát, giảm nôn, bắt đầu có nước tiểu. Xét nghiệm khí máu làm lại kết quả khả quan hơn. Các bác sĩ quyết định tích cực điều trị nội khoa, trì hoãn lọc máu thận nhân tạo cấp cứu. Sau 4 giờ, tình trạng bệnh nhân ổn định hơn, đỡ khát nước, hết kích thích, nói chuyện được bình thường, chỉ số pH trở về gần bình thường, chỉ số HCO3- sau 4 giờ tăng lên 10.
Bệnh nhân toan chuyển hóa máu vì uống rượu.
Sau 12 giờ tình trạng bệnh nhân hoàn toàn ổn định. Kết quả xét nghiệm Methanol (xét nghiệm rượu cồn công nghiệp được các bác sĩ lấy máu gửi mẫu đi xét nghiệm) là âm tính.
Bệnh nhân T.Q.K cho biết, 5 ngày nay uống rượu liên tục không ăn uống gì, đêm dậy cũng uống rượu rồi ngủ tiếp. Sau khoảng 3, 4 ngày bắt đầu có dấu hiệu uống gì cũng nôn hết, đến ngày thứ 6 chân tay bắt đầu run, có những lúc không tự chủ được bản thân, nôn ra dịch lẫn dây máu. Bệnh nhân cũng cho biết mình có tiền sử nghiện rượu, chảy máu dạ dày mới khỏi. Khi được bác sĩ hỏi sau lần này bệnh nhân có thôi uống rượu hay không? Bệnh nhân thản nhiên nói là hạn chế thôi chứ sao bỏ được!
Bác sĩ Trần Thị Oanh – Trưởng khoa Nội tổng hợp cho biết, bệnh nhân này được chẩn đoán xác định toan chuyển hóa máu vì uống rượu. Với người uống rượu nhiều sẽ có các triệu chứng như: nôn nhiều, loạn thần, mất nước sẽ dẫn đến suy thận chức năng, rối loạn toan kiềm,…
Những trường hợp như của bệnh nhân cách xử trí nhanh nhất là tích cực truyền dịch, cân bằng toan – kiềm, an thần và tùy theo tình trạng bệnh nhân và các kết quả xét nghiệm máu sẽ có hướng điều trị tiếp theo - BS. Oanh cho biết.
Nhiễm toan do rượu
Rượu (Ethanol) được chuyển hóa chủ yếu bởi đường alcohol dehydrogenase ở bào tương của tế bào gan: Ethanol NAD =Acetaldehyde NADH H . Ở người nghiện rượu, chuyển hóa này làm gia tăng tỷ lệ NADH/NAD , dẫn đến thay đổi điện thế oxy hóa khử của tế bào gan, góp phần vào quá trình gây nhiễm toan acid lactic và nhiễm toan ceton do Ethanol.
Cho đến nay, không có bằng chứng khoa học nào chứng minh uống rượu với lượng vừa phải tốt cho sức khỏe. Nguy cơ và hậu quả của rượu đến sức khỏe phụ thuộc nhiều yếu tố như tuổi, giới tính, đặc tính sinh học của từng cá thể mỗi người... Và lạm dụng rượu có thể gây nên những hậu quả nghiêm trọng cấp tính và lâu dài.
