Vào lúc Hoa Kỳ và châu Âu đang lận đận trong cảnh nợ công chồng chất, gây lo ngại và bất bình trong dân chúng với nguy cơ phải thắt lưng buộc bụng, một tín hiệu đáng mừng đã lóe lên từ phương Đông. Nhật Bản, cường quốc kinh tế thứ ba thế giới đang bộc lộ một số dấu hiệu hồi phục, không đầy nửa năm sau khi bị thiên tai tàn phá chưa từng thấy.
Một số chuyên gia cho rằng, nền kinh tế thứ ba thế giới trong quý III sẽ trỗi dậy với mức tăng trưởng cao nhất trong các quốc gia phát triển, khi mà sản xuất công nghiệp và xuất khẩu đạt được mức độ của trước lúc xảy ra động đất. |
Nhìn chung, số liệu tổng quát trên đây cho thấy một sự vươn lên nhanh chóng hơn dự đoán của nền kinh tế Nhật Bản. Trong mắt các chuyên gia, hoạt động kinh tế Nhật đang trỗi dậy vào những tháng hè này và đến khoảng tháng chín, tháng mười tới đây, người ta sẽ thấy rõ hơn nữa sự phục hồi của đất nước hầu như bị tê liệt do hậu quả thiên tai.
Xin nhắc lại là trận động đất và sóng thần ngày 11/3/2011 đã cướp đi hàng ngàn người và xóa sổ phần lớn bờ biển phía Bắc của Nhật Bản. Thiên tai làm hư hỏng nhiều nhà máy trong khu vực, gây ra tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng phụ tùng và linh kiện cho các nhà sản xuất trên cả nước, kể cả cho các hãng chế tạo xe hơi. Sóng thần cũng làm tê liệt Nhà máy điện hạt nhân Fukushima và gây ra tình trạng thiếu điện trên diện rộng, đặc biệt là ở khu vực Tokyo, gây khó khăn thêm cho các doanh nghiệp và hộ gia đình.
 Hoạt động kinh tế Nhật Bản đang trỗi dậy mạnh mẽ. |
Theo giới quan sát, sự vực dậy thấy rất rõ nơi các doanh nghiệp vừa và nhỏ ở những vùng bị tàn phá. Với một cố gắng vượt bậc, họ đã xây dựng lại những cơ sở bị hư hại và bắt đầu cung cấp trở lại những thiết bị, linh kiện cho các đối tác nước ngoài. Gần 90% hoạt động sản xuất tại những vùng bị hậu quả sóng thần đã được khôi phục lại. Các đại tập đoàn lớn như hãng xe hơi Toyota cũng đã thông báo những kết quả lạc quan: Tập đoàn sẽ đạt trở lại mức sản xuất trước thiên tai ngay từ tháng 9 sắp tới và hiện đang thu dụng hơn 4.000 nhân công.
Ngoài các cố gắng của tư nhân, Nhà nước Nhật Bản cũng đã dồn những món tiền lớn vào công cuộc khôi phục các vùng bị nạn. Trong quý II vừa rồi, mức đầu tư công đã tăng 3%, lần đầu tiên trong 6 quý, nhờ vào việc Chính phủ tăng tốc độ tái thiết sau thiên tai, bao gồm việc xây dựng nhà ở tạm thời cho các nạn nhân trong những tỉnh bị tàn phá ở miền Đông Bắc Nhật Bản.
Về mặt tiêu dùng nội điạ, một động cơ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, người ta từng lo ngại về nguy cơ sụt giảm lâu dài, cho rằng người Nhật sẽ không còn hứng thú tiêu thụ và qua đó khiến cho kinh tế lún sâu thêm vào suy thoái. Tuy nhiên, thực tế không bi đát như người ta tưởng. Mức tiêu thụ tuy có sụt nhưng chỉ giảm 0,1% so với 0,6% trong quý I và thay vì 0,5% như giới chuyên gia phân tích từng dự kiến. Điều này cho thấy, người Nhật bắt đầu bình tâm và tiêu dùng trở lại sau khi bị bàng hoàng trước thảm họa ngày 11/3 vừa qua.
Theo các nhà phân tích, các mặt hàng gia dụng điện tử tiết kiệm năng lượng cũng như tivi màn hình phẳng đặc biệt ăn khách nhờ mối quan ngại ngày càng lớn trước tình trạng thiếu điện, cũng như việc nước Nhật đã chuyển hoàn toàn qua hệ thống truyền hình kỹ thuật số từ tháng 6. Doanh số rất cao của các mặt hàng này cũng như quần áo mùa hè dường như đã bù đắp cho hai lĩnh vực bị trì trệ là thực phẩm và dịch vụ.
Số liệu thống kê quý II đã khiến cho Bộ trưởng Kinh tế Nhật Bản Kaoru Yosano lạc quan hơn về triển vọng trước mắt của kinh tế quốc gia. Theo ông, những con số vừa công bố phản ánh thái độ tin tưởng trở lại của người tiêu dùng và những cải thiện trong tiến trình sản xuất công nghiệp nhờ vào việc tái lập được dây chuyền cung cấp vật tư đã bị thiên tai làm gián đoạn. Bộ trưởng Yosano cũng cho rằng, việc đẩy mạnh các công trình công cộng, đầu tư vào các dự án tái thiết sẽ hỗ trợ thêm cho đà hồi phục kinh tế.
SONG HÀ