Sự xuống cấp về đạo đức xã hội rất đáng báo động

Tội phạm về môi trường diễn biến phức tạp

Theo báo cáo, năm 2013 mặc dù có nhiều yếu tố tác động làm gia tăng tội phạm, nhưng với nỗ lực của cả hệ thống chính trị, tốc độ gia tăng tội phạm được kiềm chế (tăng 1,23% về số vụ, 1,2% về số bị can so với năm 2012). Tuy nhiên, tình hình tội phạm vẫn đang tiếp tục diễn biến phức tạp, tính chất nghiêm trọng hơn, nhất là các băng, nhóm tội phạm dưới dạng bảo kê, siết nợ thuê, cho vay nặng lãi, cưỡng đoạt tài sản; tổ chức các hình thức cờ bạc, cá độ bóng đá... Nhiều đối tượng hoạt động manh động, liều lĩnh, sẵn sàng sử dụng vũ khí nóng, vật liệu nổ gây án, gây lo lắng trong nhân dân. Tội phạm giết người do nguyên nhân xã hội chiếm hơn 86% trong tổng số các vụ giết người, nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ những bột phát tức thời trong gia đình, trong quan hệ xã hội, nhiều vụ giết người với hành vi rất dã man, tình trạng giết người thân trong gia đình xảy ra nhiều, cho thấy sự xuống cấp về đạo đức xã hội rất đáng báo động, gây bức xúc trong dư luận.

Bộ trưởng Bộ Công an Trần Đại Quang trình bày báo cáo trước Quốc hội.

Về các loại tội phạm khác, báo cáo cho biết, tội phạm xâm phạm trật tự quản lý kinh tế, đã xảy ra nhiều vụ gây hậu quả nghiêm trọng trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng. Tội phạm tham nhũng tăng hơn 12,9% về số vụ; 15,56% về số bị can; được phát hiện ở nhiều lĩnh vực, nhưng tập trung vào quản lý tài sản công, đầu tư công, quản lý, sử dụng đất đai, đầu tư xây dựng cơ bản. Tội phạm môi trường nổi bật là việc quản lý, xử lý chất thải ở các khu công nghiệp, khu đô thị diễn ra ở nhiều địa phương gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Tiếp tục phát hiện một số doanh nghiệp nhập rác thải, chất thải nguy hại vào Việt Nam bằng thủ đoạn tinh vi dưới hình thức "tạm nhập tái xuất". Tội phạm về ma túy cũng gia tăng ở nhiều tiêu chí: số vụ, số bị can và số lượng heroin thu giữ được. Hoạt động của các đường dây mua bán, vận chuyển ma túy gia tăng, nguồn ma túy chủ yếu được vận chuyển từ nước ngoài vào Việt Nam, xu hướng mua bán sử dụng ma túy tổng hợp dạng "đá" gia tăng, nhất là ở các thành phố lớn, kéo theo nhiều tụ điểm phức tạp, số thanh thiếu niên sử dụng ma túy tăng... Phương thức thủ đoạn của tội phạm ma túy ngày càng tinh vi, sẵn sàng sử dụng vũ khí nóng chống trả quyết liệt khi bị phát hiện, bắt giữ.

Đề cập về nguyên nhân, báo cáo cho biết, do tình hình kinh tế còn nhiều khó khăn, số lượng người thất nghiệp gia tăng, ảnh hưởng tới an sinh xã hội; tác động tiêu cực từ các ấn phẩm đồi trụy, các trò chơi bạo lực trên mạng internet, tình trạng xuống cấp về đạo đức, lối sống trong xã hội; công tác quản lý nhà nước trên nhiều lĩnh vực còn sơ hở, thiếu sót làm phát sinh tội phạm; công tác phòng ngừa của các lực lượng chức năng có phần còn hạn chế; trách nhiệm thi hành công vụ của một bộ phận cán bộ, công chức chưa đáp ứng yêu cầu. Việc xử lý trách nhiệm đối với người đứng đầu các cơ quan chức năng, chính quyền địa phương nơi để xảy ra tội phạm lộng hành, có nơi còn chưa nghiêm.

Đẩy nhanh điều tra các vụ án "điểm"

Liên quan đến việc xử lý các vụ án kinh tế lớn, báo cáo cho biết, năm 2013, đã tiếp nhận trên 98.000 tin tố giác tội phạm; CQĐT các cấp đẩy nhanh điều tra các vụ án trọng điểm, được dư luận quan tâm, rà soát các vụ án tồn đọng để giải quyết dứt điểm; chất lượng công tác điều tra, xử lý tội phạm có chuyển biến tích cực, tỷ lệ điều tra khám phá tội phạm xâm phạm trật tự xã hội đạt 76,6%, án nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng (đạt 90%, đạt và vượt chỉ tiêu Nghị quyết số 37 mà Quốc hội đã đề ra). Một số vụ án kinh tế tham nhũng nghiêm trọng, nhất là lĩnh vực tài chính ngân hàng được phát hiện khởi tố, điều tra kịp thời. Điển hình như: vụ vi phạm các quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng xảy ra tại Ngân hàng NN&PTNT chi nhánh Nam Hà Nội, gây thiệt hại gần 4.000 tỷ đồng; khởi tố 26 bị can; vụ vi phạm các quy định về cho vay và lừa đảo chiếm đoạt tài sản xảy ra tại Công ty thực phẩm Phương Nam (Sóc Trăng) gây thiệt hại khoảng 1.800 tỷ đồng, khởi tố 14 bị can...

Bộ Công an cũng đã tập trung chỉ đạo kết thúc điều tra chuyển hồ sơ cho Viện KSND, đề nghị truy tố vụ Nguyễn Đức Kiên lừa đảo kinh doanh trái phép, trốn thuế, cố ý làm trái quy định của Nhà nước gây hậu quả nghiêm trọng gồm 8 bị can; vụ tham ô tài sản xảy ra tại Tổng công ty Hàng hải Việt Nam gồm 4 bị can và vụ án tổ chức cho Dương Chí Dũng trốn đi nước ngoài gồm 7 bị can;... Liên ngành Tư pháp Trung ương đã thống nhất đưa ra xét xử các vụ án trên trong quý IV/2013.