Hiện nay, các loại nước ép trái cây, nước thảo mộc thiên nhiên đang chiếm khoảng 40% thị trường nước giải khát. Người tiêu dùng chuộng các loại nước này không chỉ bởi sự tiện dụng "mọi lúc mọi nơi", mà còn vì sự liên tưởng đến hình ảnh công nghệ chiết xuất hiện đại lấy thành phần tinh chất trong quả tươi mà pha chế thành nước giải khát. Tuy nhiên, thực tế thành phần "thiên nhiên" trong nước này là bao nhiêu thì chỉ có nhà sản xuất mới hay...
 Rất nhiều chất tạo mùi cho nước uống đóng chai được bày bán trên thị trường. |
Khi bật một nắp lon, chai nước pha sẵn để uống, hầu như mọi người đều tin tưởng hoàn toàn rằng mình đang được thưởng thức những "hương vị" tuyệt vời từ thiên nhiên, được bổ sung nhiều vitamin và khoáng chất cần thiết cho cơ thể mà không phải mất công tự mình pha chế. Nhưng thực tế các loại nước này nếu xét cho cùng không thể so sánh với các sản phẩm tươi. Bởi lẽ công nghệ pha chế, thêm nữa là lợi nhuận, đã khiến cho một số sản phẩm không đảm bảo được như... quảng cáo.
Các loại nước trà xanh vị chanh, bên cạnh những quảng cáo không màu nhân tạo, không chất bảo quản, chiết xuất từ những đọt trà xanh tạo cảm giác tự nhiên hoàn toàn, trong thành phần vẫn có chất điều chỉnh độ chua 330, hương chanh.
Nhìn vào thành phần ghi trên bao bì, gần như tất cả các loại nước cam đều pha chế từ hương liệu. Cụ thể, loại nước được coi là tươi ngon thiên nhiên như Twister của PepsiCo có thành phần là nước cam hoàn nguyên từ cốt cam cô đặc 65% (150g/l), thành phần chứa chất điều chỉnh độ axít 330,331lll, chất ổn định 415, 414, 327, chất chống ôxy hóa, hương cam tự nhiên và giống tự nhiên, chất bảo quản 202, màu tổng hợp... Nước cam của Orangina tự hào với "tép cam tươi nguyên chất" cũng chỉ có 12% nước cam nguyên chất, 2% tép cam, còn lại là nước có gas, tinh dầu cam... Còn với nước cam ép Mr Drink thì người tiêu dùng không thể xác định được hàm lượng cam trong đó là bao nhiêu khi nhà sản xuất chỉ ghi thành phần: nước cam ép, đường, nước tinh khiết, hương liệu tự nhiên, E110, axít sorbic, natricitrate...
Một kỹ sư chuyên ngành thực phẩm cho biết: "Công ty cũ của tôi từng mua gần 20 loại nước trái cây khác nhau của các nhãn hiệu đang bán trong nước về nghiên cứu, kết quả cho thấy chỉ có 5 - 10% nước cốt trái cây, thậm chí có loại chẳng hề có chút nào. Trong khi đó, tỷ lệ này ở đa phần các nhà sản xuất trên thế giới là 25 - 30%". Cũng theo kỹ sư này, công nghệ sản xuất nước giải khát hiện nay là công nghệ pha chế hương liệu. Bởi dù có là trà, cam, táo, nho hay thảo mộc chăng nữa, nếu thiếu chất tạo màu, tạo mùi thì không thể giữ hương vị để cả năm, phơi mưa phơi nắng trên quầy kệ bán ngoài đường mà không bị hư hỏng.
Hiện nay do giá hương liệu và màu thực phẩm nguồn gốc thiên nhiên đắt 10 - 30 lần sản phẩm tổng hợp, nên muốn có giá thành rẻ, nhiều nơi không ngần ngại sử dụng các gói hương liệu, màu tổng hợp về pha với nước và đường. Thậm chí, nhiều điểm còn bán luôn gói nguyên liệu tổng hợp pha sẵn theo tỉ lệ một gói 10g/100 lít nước...
Ông Nguyễn Đăng Hiến, Giám đốc Công ty Bidrico nhận xét: "Nếu đúng là nước trái cây, thành phần chí ít phải có 15 - 20% nước cốt trái cây. Nhưng cạnh tranh nhau, để có được giá thành rẻ, nhà sản xuất dùng toàn hương liệu pha chế vẫn cho mùi và màu sắc tương tự. Còn khẩu vị thì chỉ có người tiêu dùng tinh ý mới nhận ra".
Trên thị trường có nhiều sản phẩm nước ép đóng chai có chất lượng và uy tín, được nhiều người sử dụng ưa chuộng. Nhưng cũng có nhiều sản phẩm gia công, hàng nhái... sử dụng nhiều hương liệu, nước cốt, phẩm màu rẻ tiền nhập lậu, không rõ nguồn gốc, pha chế hết sức bừa bãi, miễn là ra màu xanh, đỏ, vàng là được. Do đó, khi lựa chọn sản phẩm loại này, bà con nên dành thời gian xem xét cẩn thận về nhãn mác, nhà sản xuất, hạn sử dụng... Tuyệt đối không nên sử dụng nếu đó là mặt hàng không rõ nguồn gốc để tránh bị ngộ độc từ loại nước uống này.
Bình An