Vi rút, vi khuẩn và ký sinh trùng sẽ còn là những tai họa của con người chừng nào chúng ta còn tồn tại. Nhiều căn bệnh do những sinh vật này gây ra đã định hình lịch sử của nhân loại. Đôi khi, có vẻ như con người chỉ đơn giản là món đồ chơi trong tay chúng. Nhưng không phải chỉ là kẻ thù, những vi sinh vật cũng đã làm được những điều phi thường để giúp nhân loại.

Thực khuẩn là những vi rút tấn công đặc hiệu vào vi khuẩn. Được phát hiện lần đầu tiên bởi Frederick Twort vào năm 1915 và Félix d'Herelle hai năm sau đó, chúng đã được sử dụng để nghiên cứu nhiều khía cạnh của vi rút kể từ năm 1930. Các thực khuẩn đặc biệt phổ biến trong đất, nơi có nhiều loài vi khuẩn trú ngụ.

Vì thực khuẩn phá vỡ sự trao đổi chất của vi khuẩn và tiêu diệt chúng, nên từ lâu nó đã được công nhận là có thể đóng vai trò trong điều trị một loạt các bệnh do vi khuẩn. Tuy nhiên, do những tiến bộ của kháng sinh, liệu pháp thực khuẩn chưa được nghiên cứu nhiều cho đến khi sự gia tăng của vi khuẩn kháng kháng sinh tạo ra một mối quan tâm mới trong lĩnh vực này.

Một loài thực khuẩn thể thường chỉ có hiệu quả đối với một phạm vi nhỏ hoặc thậm chí chỉ một loài vi khuẩn nhất định (vật chủ chính của nó). Điều này ban đầu bị coi là một nhược điểm. Tuy nhiên, khi chúng ta hiểu nhiều hơn về các khía cạnh có lợi của vi khuẩn chí tự nhiên, thì đây đã được thừa nhận là một lợi thế. Không giống như kháng sinh có xu hướng để tiêu diệt vi khuẩn một cách bừa bãi, thực khuẩn có thể tấn công những vi khuẩn gây bệnh mà không làm hại những vi khuẩn khác sống trong co thể.

Tuy vi khuẩn có thể phát triển khả năng kháng cả thuốc kháng sinh và thực khuẩn thể, song chỉ mất vài tuần, thay vì vài năm, để phát triển các chủng thực khuẩn thể mới. Thực khuẩn thể cũng dễ xâm nhập và định vị mục tiêu hơn, và một khi vi khuẩn đích bị tiêu diệt, những vi rút tấn công vi khuẩn này cũng sẽ ngừng tái tạo và sớm bị tiêu diệt.

Bs.Cẩm Tú