Thế nhưng dùng thuốc thế nào để an toàn và hiệu quả thì không phải phụ nữ nào cũng biết và thực hiện đúng.
Vì sao thuốc có tác dụng tránh thai?
Có 3 cơ chế hoạt động khác nhau của các thuốc uống tránh thai:
Ức chế buồng trứng rụng trứng: Loại này có chứa hormon sinh dục từ bên ngoài đưa vào cơ thể để ức chế cơ thể điều tiết ra nội tiết tố sinh dục FSH và metakentrin, đồng thời cũng ức chế buồng trứng rụng trứng nên tránh được việc có thai.
Làm biến đổi niêm dịch ở cổ tử cung: Loại thuốc này chứa progestin có tác dụng làm cho tuyến thể ở cổ tử cung bị ảnh hưởng trở nên đặc dính, làm cho tinh trùng không thể qua được và không gặp trứng, nên có tác dụng tránh thai.
Làm thay đổi hình thái màng trong tử cung: Loại thuốc này có chứa progestin và estrogen từ bên ngoài đưa vào và không có tính chu kỳ giống progestin và estrogen được cơ thể sản xuất ra trong thời kỳ kinh nguyệt bình thường. Điều này đã khiến cho màng trong tử cung phát triển không tốt, dẫn đến việc trứng không thể làm tổ trong tử cung, nên giúp tránh thai.
Cần dùng thuốc uống tránh thai theo chỉ dẫn của bác sĩ sản khoa.
Cách dùng thuốc uống tránh thai an toàn
Hiện nay có hai loại thuốc uống tránh thai phổ biến là thuốc uống tránh thai hàng ngày và thuốc uống tránh thai khẩn cấp.
Thuốc uống tránh thai hằng ngày:
Thuốc chứa ethinylestradiol và levonrrgestrel (rigevidon): Thuốc có 28 viên, có tác dụng ức chế quá trình rụng trứng, nhờ đó ngăn cản quá trình thụ thai. Mặt khác thuốc còn có tác dụng trong việc điều hòa kinh nguyệt, hạn chế đau bụng kinh.
Cách dùng: Dùng thuốc từ ngày thứ năm của chu kì kinh nguyệt, dùng liên tục theo chiều mũi tên ở mặt sau vỉ thuốc, mỗi ngày 1 viên vào một khung giờ nhất định, nên uống lúc 20-21 giờ mỗi buổi tối. Uống hết 21 viên màu trắng thì uống tiếp 7 viên màu đỏ, uống liên tục hết vỉ này đến vỉ khác (nhiều tháng, nhiều năm liên tục) cho đến khi bạn không muốn dùng thuốc uống tránh thai nữa.
Thuốc ethinylestradiol và desogestrel (marvelon): Loại thuốc này chỉ có 21 viên với cách dùng như sau: Uống viên đầu tiên vào ngày thứ nhất của chu kì kinh nguyệt, uống liên tục cho đến khi hết 21 viên thì dừng lại cho đến ngày thấy có kinh thì lại uống tiếp vỉ thuốc khác. Uống thuốc cho đến khi bạn không muốn dùng thuốc uống tránh thai loại này nữa.
Thuốc tránh thai có chứa levonorgestrel (newlevo): Vỉ thuốc có 28 viên, dùng được cho mọi đối tượng phụ nữ, đặc biệt người cho con bú. Uống bắt đầu từ ngày đầu của chu kì kinh nguyệt, lấy viên thuốc uống theo chỉ dẫn bằng mũi tên trên vỉ, uống liên tục hàng ngày trong suốt thời gian muốn tránh thai. Trong thời gian dùng thuốc 14 ngày đầu tiên, bạn nên dùng một biện pháp tránh thai khác bổ sung, vì trong 14 ngày này, thuốc chưa có tác dụng tránh thai cần thiết. Nếu lỡ quên uống 1 viên thì cần uống ngay viên đó khi nhớ ra, nhưng nếu muộn quá 3 giờ nên sử dụng một biện pháp tránh thai khác trong 14 ngày tiếp theo và vẫn uống tiếp tục như thường lệ.
Thuốc tránh thai khẩn cấp
Thuốc tránh thai mifepriston: Có tác dụng trong khoảng 120 giờ sau khi quan hệ tình dục, uống càng sớm thì hiệu quả tránh thai càng cao. Để tránh bị ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản sau này chỉ nên sử dụng 2 lần trong 1 tháng.
Thuốc tránh thai có chứa levonorgestrel (happynor): Thuốc có tác dụng làm biến đổi nội mạc tử cung và ngăn chặn sự làm tổ của bào thai trong tử cung. Một vỉ chỉ có 2 viên, bạn uống một viên đầu tiên trong 72 giờ sau khi quan hệ và sau 12 giờ bạn uống viên thứ hai.
Chú ý: Sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp cần ghi nhớ kỹ thời gian và liều lượng dùng. Không lạm dụng thuốc tránh thai khẩn cấp quá nhiều và mỗi lần uống thuốc tránh thai khẩn cấp cần cách nhau một tuần để đảm bảo an toàn sức khỏe. Các loại thuốc tránh thai đều có bán tại cửa hàng thuốc và khoa sản bệnh viện. Các loại thuốc tránh thai không phòng tránh được các bệnh lây truyền qua đường tình dục như lậu, giang mai, HIV/AIDS… Do đó, ngoài sử dụng thuốc tránh thai, bạn cần sử dụng bao cao su để vừa có tác dụng ngừa thai vừa giúp phòng tránh bệnh lây truyền qua đường tình dục.
Vì có nhiều bệnh không thể dùng thuốc tránh thai (chống chỉ định) như viêm tắc tĩnh mạch, bệnh gan cấp tính, carcinom vú… nên khi muốn dùng thuốc tránh thai bạn cần được bác sĩ chuyên khoa sản khám và chỉ định dùng thuốc.
Những tác dụng không mong muốn khi dùng thuốc
Khi dùng thuốc uống tránh thai bạn có thể gặp một số tác dụng phụ như: Rối loạn chu kỳ kinh nguyệt; căng tức ngực; tâm trạng bất thường; buồn nôn, đau đầu, chóng mặt, trầm cảm và tăng cân... Nói chung thuốc tránh thai hiệu quả phù hợp với từng người. Vì vậy nếu thấy bất kỳ dấu hiệu nào khác thường trong quá trình dùng thuốc uống tránh thai bạn cần kịp thời trao đổi và được tư vấn bởi thầy thuốc sản khoa để có hướng xử trí phù hợp.