Mới đây, các nhà khoa học Nhật Bản đã có bước đột phá lớn khi điều trị thành công suy tim bằng chính tế bào gốc cơ của người bệnh. Kết quả đáng khích lệ này mở ra triển vọng mới trong việc tăng tuổi thọ cũng như cải thiện chất lượng sống cho người bệnh suy tim...
Suy tim ảnh hưởng thế nào đến cuộc sống?
Suy tim là một tình trạng tiến triển mạn tính, trong đó cơ tim không thể bơm đủ lượng máu từ tim tới các cơ quan trong cơ thể nhằm đáp ứng nhu cầu máu và ôxy. Bệnh lý này có thể xảy ra như là hậu quả của bệnh mạch vành, đái tháo đường, tăng huyết áp hay do những thói quen có hại như hút thuốc lá, chế độ ăn nhiều chất béo, không tập thể dục hoặc béo phì. Khoảng 5,7 triệu người trưởng thành ở Hoa Kỳ đang trải qua tình trạng suy tim và 1 trong 9 ca tử vong trong năm 2009 là do tình trạng này. Bên cạnh đó, suy tim nặng sẽ ảnh hưởng nhiều đến cuộc sống của người bệnh như họ khó thực hiện các hoạt động hàng ngày, mệt mỏi, ăn không ngon, buồn nôn, lú lẫn, tư duy bị tổn thương... Hiện nay, để điều trị suy tim, người bệnh có thể được dùng thuốc như là các can thiệp ban đầu nhằm mục đích điều trị nguyên nhân căn bản của bệnh hay sử dụng máy tạo nhịp tim để giúp tim hoạt động đồng bộ để cải thiện triệu chứng. Trong một số trường hợp, cấy ghép tim là lựa chọn duy nhất nhưng nguồn hiến vô cùng khó khăn nên thành công từ việc “vá” tim bằng tế bào gốc cơ được coi như biện pháp tiềm năng trong điều trị suy tim.
Điều trị suy tim bằng dán miếng tế bào gốc từ cơ đùi.
Sử dụng tế bào gốc để “sửa chữa” tim thế nào?
Tế bào gốc là những tế bào nguyên thủy trưởng thành vào các tế bào khác nhau tạo thành các mô của cơ thể. Trong 15 năm qua, các nhà khoa học đã cố gắng sử dụng các tế bào này nhằm khắc phục những thiệt hại được thấy trong suy tim như tiêm tế bào gốc, thường được lấy từ tủy xương của bệnh nhân, vào trong tim. Nhưng trong nghiên cứu mới gần đây, các nhà nghiên cứu sử dụng tế bào gốc từ cơ đùi của bệnh nhân để tạo ra một miếng dán đặt trên tim người bệnh. Nhà nghiên cứu cao cấp, TS. Yoshiki Sawa của Đại học Osaka (Nhật Bản) cho biết, chiến thuật miếng vá có thể có một số lợi thế và trong các nghiên cứu trên động vật, các tế bào trong dạng tấm tồn tại một khoảng thời gian dài hơn so với các mũi tiêm.
Để kiểm tra sự an toàn của phương pháp này, TS. Sawa và cộng sự đã chọn 27 bệnh nhân là những người có khả năng tập thể dục hạn chế và không đáp ứng các phương pháp điều trị khác, trong đó 15 người đã bị thiếu máu cơ tim và 12 bệnh nhân bị giãn cơ tim. Các nhà khoa học đã chiết xuất các tế bào gốc từ cơ đùi của mỗi bệnh nhân sau đó nuôi cấy để chúng hình thành một tấm. Những tấm tế bào gốc này được gọi là mô tế bào thần kinh tự thân được dán keo vào bề mặt của tâm thất trái của tim. Sau phẫu thuật, bệnh nhân không gặp biến chứng đáng kể và sau một năm có thể cải thiện được chức năng tim và khả năng tập thể dục như đi bộ mà không bị khó thở hay mệt mỏi.
Triển vọng tương lai của phương pháp
Các nhà nghiên cứu chưa hiểu rõ tại sao các tế bào gốc từ cơ đùi ảnh hưởng đến tim vì các tế bào gốc không phát triển thành các tế bào cơ tim mới nhưng thay vào đó, TS. Sawa giải thích rằng có thể miếng dán tế bào gốc đã sản xuất ra những chất gọi là cytokine có thể kích thích sự phát triển mạch máu mới tại những vùng bị tổn thương trong tim và giúp tế bào cơ tim hoạt động tốt hơn. Mặc dù đã có được kết quả đáng khích lệ trên bệnh nhân nhưng vẫn còn những hoài nghi về triển vọng của phương pháp do nghiên cứu chưa thực hiện đối chứng với nhóm không được “vá” tế bào gốc. Do vậy, vẫn cần có những nghiên cứu lớn hơn để khẳng định giá trị của biện pháp. Hiện tại, tất cả các liệu pháp tế bào gốc trong điều trị suy tim vẫn đang được thực hiện và với chất liệu mới từ tế bào gốc cơ sẽ mở ra tiềm năng điều trị bệnh suy tim trong tương lai.
Với kết quả khả quan từ nghiên cứu này, TS. Sawa muốn chuyển đến thông điệp hy vọng cho những người bệnh suy tim rằng bệnh có thể được điều trị và các nhà khoa học không ngừng tìm kiếm những “sáng tạo” để cải thiện việc điều trị cũng như nâng cao tuổi thọ và chất lượng sống cho người mắc suy tim.