 Điều trị cho bệnh nhân hen tại Bệnh viện Phạm Ngọc Thạch - TP.HCM. Ảnh: PV |
Dạng uống: Thuốc đi qua gan rồi vào máu, nồng độ đỉnh trong máu đạt được sau 2 - 3 giờ. Khoảng 50% lượng thuốc uống chuyển thành dạng không có hoạt tính. Sinh khả dụng tuỵệt đối chỉ còn khoảng 40%. Khởi phát chậm, hiệu lực không mạnh, chỉ có thể dùng cắt cơn hen nhẹ.
Dạng tiêm tĩnh mạch: Thuốc đi thẳng vào máu, đạt được nồng độ cao ngay trong máu. Phần lớn ở dưới dạng có hoạt tính. Sinh khả dụng tuyệt đối cao hơn dạng uống. Khởi phát hiệu lực nhanh, mạnh dùng cắt cơn hen nặng.
Dạng hít: Dùng liều thấp, tuy nồng độ thuốc trong máu thấp, đạt nồng độ đỉnh sau 2 - 4 giờ, nhưng do thuốc tác dụng trực tiếp lên cơ trơn phế quản nên khởi phát hiệu lực sớm (chỉ sau 2 - 3 phút, tối đa 15 phút), kéo dài tới 3 - 4 giờ. Là thuốc chủ lực dùng cắt cơn hen nặng.
Cách chọn lựa và cách dùng
Trên thị trường hiện có các loại thuốc cắt cơn hen (dạng salbutamol hít như albuterol, ventolin) và dự phòng hen (dạng hít fluticason, seretite, symbycort). Cần tham khảo và tuân thủ các ý kiến thầy thuốc, chọn thuốc thích hợp.
Salbutamol hít là thuốc có hiệu lực nhanh mạnh, người hen cần có sẵn để cắt cơn hen. Còn nếu cần dự phòng (kiểm soát hen) thì nên dùng coticoid dạng hít (fluticason budenosid..), hay chế phẩm phối hợp corticoid với chất chủ vận beta - 2 (seretite symbycort).
 Không tự ý sử dụng thuốc. |
Tuy nhiên, trong thực tế, hiện nay các bệnh nhân hen vẫn dùng thuốc viên salbutamol để cắt cơn hen và dự phòng hen, thường dùng không đúng, nên dễ gây tai biến. Không được dùng salbutamol tuỳ tiện không có chỉ định của bác sĩ.
Mỗi người có tình trạng bệnh khác nhau, ngay trên cùng một người, thì từng thời kỳ diễn tiến cũng khác nhau. Khi dùng với liều cũ mà thuốc không có hiệu quả thì có thể thuốc đã bị nhờn hay bệnh đã chuyển sang nặng. Cần khám (theo dõi chức năng hô hấp) để thầy thuốc định liều thích hợp hay đổi thuốc, người bệnh không nên tự ý tăng mãi liều vì sẽ dê vượt quá liều, gây độc.
Dược sĩ Trần Thúy My