Retinol là một loại retinoids, một dẫn xuất của vitamin A, được sử dụng tại chỗ, bằng cách bôi lên đa.Trên thị trường, retinol có mặt trong cả các sản phẩm kê đơn và không kê đơn (OTC). Theo Viện Da liễu Hoa Kỳ (AAD), retinol không kê đơn có liều lượng lên đến 2%. Đối với loại retinoids mạnh hơn cần dùng theo đơn của bác sĩ.
Thuốc có thể thâm nhập vào da (lớp sừng) hoặc sâu hơn (lớp bì). Khi thâm nhập vào da, retinol chuyển thành axit retinoic, thúc đẩy quá trình luân chuyển tế bào và ngăn chặn sự phân hủy collagen, một loại protein giúp thúc đẩy độ đàn hồi của da.
Tác dụng của retinol
Giúp điều trị mụn trứng cá
Nguyên nhân gây mụn trứng cá (một tình trạng viêm da phổ biến) là do tế bào da chết và dầu từ các tuyến làm tắc các nang lông của da. Vi khuẩn cũng có thể xâm nhập vào các lỗ chân lông bị tắc này. Điều này có thể dẫn đến viêm và có thể gây ra: Mụn đầu đen, mụn đầu trắng, mụn nhọt, u nang…
Các retinoids tại chỗ như retinol có thể làm giảm tình trạng bong tróc da bất thường gây bít lỗ chân lông và làm thông thoáng da; làm giảm viêm bằng cách ngăn chặn các phân tử có thể gây viêm.
Retinol có mặt trong nhiều sản phẩm chăm sóc da.
Các nghiên cứu cũng cho thấy, retinoids tại chỗ điều trị mụn hiệu quả và an toàn và liều lượng sử dụng là rất quan trọng. Ngoài ra, điều trị retinoids kết hợp với chất kháng khuẩn có thể cải thiện hiệu quả điều trị mụn trứng cá.
Tuy nhiên, đối với những người bị mụn trứng cá nặng có thể cần loại retinoids mạnh hơn retinol, chẳng hạn như isotretinoin. Các loại retinoids này thường cần có đơn thuốc của bác sĩ da liễu.
Đặc tính chống lão hóa
Lão hóa da có thể xảy ra do tuổi sinh học cũng như các tác động của yếu tố bên ngoài như: Tiếp xúc với tia cực tím (UV), hút thuốc, ô nhiễm môi trường… Điều này có thể làm da mất độ đàn hồi và mất nước. Các dấu hiệu lão hóa da có thể nhìn thấy bao gồm: Nếp nhăn, chảy xệ…
Theo Viện Da liễu Hoa Kỳ, da lão hóa do tác hại của ánh nắng mặt trời cũng có thể xuất hiện các đốm sẫm màu trên da, được gọi là đốm đồi mồi. Retinol có thể bảo vệ chống lại sự phân hủy collagen, và kích thích sự thay đổi của tế bào và sản xuất collagen trong da.
Ngoài ra, retinol có thể củng cố lớp biểu bì và giảm lượng nước bốc hơi khỏi da. Điều này có thể làm cho da trông đầy đặn hơn và có thể làm giảm và làm chậm các dấu hiệu lão hóa da.
Một số nghiên cứu cũng cho thấy, retinol làm tăng độ dày biểu bì và cải thiện lưu lượng máu đến vùng da được điều trị; làm gia tăng biểu hiện collagen và elastin (điều này cho thấy rằng retinol cải thiện môi trường vi mô của lớp hạ bì); cải thiện sự xuất hiện của các nếp nhăn quanh mắt và trên cổ (sau 8 tuần sử dụng của những người tham gia)…
Phân tích hình ảnh khuôn mặt cũng cho thấy sự giảm đáng kể các nếp nhăn trên khuôn mặt sau khi những người tham gia sử dụng retinol trong hơn 12 tuần.
Cải thiện màu của làn da
Retinol có thể cải thiện sự xuất hiện của màu da không đồng đều và kết cấu của da, giúp làm sáng da (do ảnh hưởng của nó đối với sự thay đổi tế bào và sản xuất collagen).
Retinol có thể gây một số bất lợi cần chú ý khi sử dụng.
Trong các nghiên cứu, các nhà khoa học nhận thấy, tình trạng tăng sắc tố và không đồng đều giảm ở những người tham gia sử dụng huyết thanh retinol ở nồng độ 0,3% và 0,5% trong 8 tuần. Một nghiên cứu năm 20219 của các nhà khoa học trường Cao đẳng y tế Bweill, Đại học Cornell, New York, NY, điều tra tác động của retinol 3% ở những người tham gia, bao gồm cả người da màu. Nghiên cứu ghi nhận rằng có sự cải thiện đáng kể sắc tố và nước da. Các nhà nghiên cứu gợi ý rằng lựa chọn điều trị này là an toàn và hiệu quả ở những người thuộc mọi loại da.
Tuy nhiên, AAD lưu ý rằng những người da màu, đặc biệt là những người có làn da sẫm màu, nên cẩn thận khi sử dụng retinol. Nó có thể gây kích ứng, gây tăng sắc tố da. AAD khuyến cáo, một người sử dụng retinol nên bắt đầu từ từ và cần theo dõi trong quá trình sử dụng thuốc.
Cần lưu ý đến bất lợi khi dùng retinol
Tác dụng phụ của retinol thường xảy ra khi một người sử dụng retinol trong một thời gian dài hoặc sử dụng nồng độ cao hơn. Các tác dụng phụ có thể bao gồm: Khô da quá mức, da ửng đỏ (đỏ da), ngứa da, giãn da…
Các tác dụng phụ ít gặp hơn có thể bao gồm: Đổi màu da, nhạy cảm với ánh sáng UV, bùng phát mụn, cảm giác châm chích và phồng rộp da…
Sử dụng retinol có thể khiến da nhạy cảm hơn với tác hại của ánh nắng mặt trời, vì vậy AAD khuyên bạn nên sử dụng kem chống nắng sau khi sử dụng retinol và mặc quần áo bảo vệ.
Cách sử dụng retinol
Retinol được sử dụng điều trị tại chỗ, dưới các dạng huyết thanh lỏng, gel, kem và chất làm mềm.
Để dùng các sản phẩm chứa retinol an toàn, trước khi sử dụng bất kỳ sản phẩm nào, cần thử trước trên da.
Có thể thoa retinol một lần mỗi ngày sau khi rửa mặt sạch.
Các khuyến nghị của AAD cho thấy, một người mới sử dụng retinol nên bắt đầu từ từ và ở nồng độ thấp hơn. Nên thoa retinol vào ban đêm.
Người dùng cần đọc trước hướng dẫn sử dụng để dùng đúng cách. Nên thoa kem chống nắng sau khi sử dụng retinol để ngăn ngừa tác hại của ánh nắng mặt trời.