Misoprostol là chất tổng hợp tương tự prostaglandin E1, có tác dụng ức chế tiết acid dạ dày, làm lành vết loét dạ dày. Thuốc được dùng chủ yếu để dự phòng loét dạ dày tá tràng gây ra bởi thuốc chống viêm không steroid.
Vì sao misoprostol chống được loét dạ dày do thuốc?
Khi bạn uống thuốc chống viêm không steroid, loại thuốc này ức chế tổng hợp prostaglandin dẫn đến thiếu hụt prostaglandin trong niêm mạc dạ dày làm giảm tiết bicarbonat và dịch nhầy, gây thương tổn niêm mạc dạ dày. Nếu bạn dùng misoprostol, nó làm tăng sản xuất bicarbonat và dịch nhầy. Tuy nhiên đến nay, người ta chưa biết khả năng chống loét dạ dày của misoprostol là kết quả của tác dụng chống tiết hay tác dụng bảo vệ niêm mạc, hoặc của cả hai tác dụng này.
Thuốc misoprostol chống loét dạ dày tá tràng gây ra bởi thuốc chống viêm không steroid.
Trường hợp cần dùng misoprostol
Misoprostol được sử dụng để dự phòng loét dạ dày - tá tràng do thuốc chống viêm không steroid, kể cả aspirin gây ra, ở những người bệnh có nguy cơ cao có biến chứng loét dạ dày. Đặc biệt ở những người cao tuổi và người có bệnh gây suy nhược, những người bệnh có nguy cơ cao loét dạ dày, như những người đã có tiền sử loét đường tiêu hóa. Cần phải dùng misoprostol trong suốt thời gian điều trị thuốc chống viêm không steroid. Lưu ý rằng, misoprostol không có tác dụng làm giảm các triệu chứng đau hoặc khó chịu dạ dày - ruột do sử dụng thuốc chống viêm không steroid.
Phải dùng misoprostol trong suốt thời gian điều trị thuốc chống viêm không steroid. Nên uống misoprostol vào bữa ăn và uống liều cuối cùng trong ngày vào lúc đi ngủ. Thường không cần điều chỉnh liều đối với người bệnh suy thận và người cao tuổi, nhưng nếu người bệnh không dung nạp liều 200 microgam thì có thể giảm liều.
Nếu người bệnh uống quá liều thuốc, những dấu hiệu lâm sàng cho thấy sự quá liều là: trạng thái bất an, run, co giật, khó thở, đau bụng, tiêu chảy, sốt, đánh trống ngực, giảm huyết áp hoặc nhịp tim chậm. Khi đó phải ngừng thuốc, chuyên bệnh nhân đến bệnh viện để cấp cứu.
Ai không nên dùng misoprostol?
Không được dùng misoprostol cho những người bệnh có tiền sử dị ứng với prostaglandin. Misoprostol có thể gây nguy hiểm cho thai nghén. Thuốc này có thể gây co bóp tử cung, chảy máu tử cung và sẩy thai. Cần tư vấn cho những người có khả năng mang thai tránh có thai khi bắt đầu điều trị với misoprostol. Hiện nay vẫn chưa xác định sự an toàn và hiệu lực của misoprostol ở trẻ em dưới 18 tuổi.
Misoprostol không chắc được bài tiết vào sữa mẹ vì thuốc này chuyển hóa nhanh trong cơ thể. Nhưng do không biết chất chuyển hóa có hoạt tính (misoprostol acid) có vào sữa hay không nên không được dùng misoprostol cho người mẹ cho con bú và còn vì misoprostol acid gây tiêu chảy ở trẻ nhỏ.
Thuốc misoprostol có thể gây sẩy thai.
Đề phòng tác dụng phụ của misoprostol
Misoprostol gây tiêu chảy tới 30% người bệnh ở liều điều trị. Đôi khi có co cứng cơ bụng. Ở thần kinh trung ương, thuốc này có thể gây nhức đầu. Ở hệ tiêu hóa, thuốc gây buồn nôn, nôn, tiêu chảy, đau bụng, đầy hơi, khó tiêu, táo bón. Đối với hệ sinh dục - tiết niệu: thuốc gây kích thích tử cung, chảy máu âm đạo.
Ở phần lớn người bệnh, những tác dụng phụ phát triển trong vài tuần đầu điều trị và ngừng sau khoảng một tuần. Có thể làm giảm nguy cơ tiêu chảy bằng cách uống misoprostol cùng với thức ăn, vào lúc đi ngủ và tránh dùng cùng một lúc với các thuốc chống acid chứa magiê. Do những tác dụng không mong muốn này thường từ nhẹ đến vừa và hết sau ít ngày, nên đa số người bệnh có thể tiếp tục dùng misoprostol để điều trị. Trong trường hợp những tác dụng đó kéo dài quá 8 ngày hoặc tiêu chảy nặng, co cứng cơ và/hoặc buồn nôn, cần phải ngừng uống thuốc và đi khám ở bác sĩ.
BS. Phạm Vũ Hoàng
