Gút là một bệnh rối loạn về chuyển hóa liên quan đến việc tăng sản xuất hoặc giảm đào thải chất acid uric trong cơ thể. Đó là sự lắng đọng vi tinh thể muối urate natri tại các cơ quan trong cơ thể như các khớp, tại tim, tại thận... Vi tinh thể muối urate natri là sản phẩm của acid uric kết tủa thành. Khi cơ thể tạo ra quá nhiều acid uric hoặc thải acid này ra nước tiểu quá ít thì nồng độ acid uric trong máu tăng lên, sự chuyển hóa acid uric thành muối urat tăng theo dẫn tới sự lắng đọng những tinh thể muối urat sắc nhọn hình kim tại các khớp, sụn, xương, tổ chức dưới da, gây ra viêm sưng khớp và biểu hiện triệu chứng tại những vị trí lắng đọng.
Alopurinol là một trong những thuốc có tác dụng làm giảm sản xuất acid uric do đó làm giảm nồng độ acid uric cả trong huyết thanh và trong nước tiểu. Chính vì tác dụng này nên thuốc ngăn ngừa hoặc làm giảm sự lắng đọng urat, ngăn ngừa sự xảy ra hoặc tiến triển của cả viêm khớp trong bệnh gút và bệnh thận do urat. Ở bệnh nhân bị gút mạn tính, alopurinol có thể ngăn ngừa hoặc làm giảm sự hình thành sạn urat (hạt tophi) và các thay đổi mạn tính ở khớp. Sau vài tháng điều trị, làm giảm tần suất của các cơn gút cấp, làm giảm nồng độ urat trong nước tiểu, ngăn ngừa hoặc giảm sự hình thành của sỏi acid uric hoặc calci oxalat ở thận.
Ảnh minh họa.
Thuốc được chỉ định dùng trong các trường hợp: Điều trị lâu dài tăng acid uric máu do viêm khớp gút mạn tính; Bệnh sỏi thận do acid uric (kèm theo hoặc không kèm theo viêm khớp do gút); Tăng acid uric máu khi dùng hóa trị liệu điều trị ung thư trong bệnh bạch cầu, lympho, u ác tính đặc... Alopurinol không có tác dụng giảm đau và chống viêm nên không dùng trong điều trị các đợt gút cấp (nếu có đợt gút cấp xảy ra trong khi đang dùng alopurinol, vẫn tiếp tục dùng alopurinol và điều trị đợt cấp riêng rẽ bằng thuốc khác). Alopurinol không được dùng trong tăng acid uric máu không có triệu chứng hoặc mẫn cảm với thuốc.
Các tác dụng phụ thường gặp nhất khi dùng thuốc là nổi ban trên da. Các ban thường là dát sần hoặc ngứa, thỉnh thoảng là ban xuất huyết. Các phản ứng mẫn cảm trầm trọng hơn có thể xảy ra bao gồm ban tróc vảy, hội chứng Stevens - Johnson và hoại tử biểu bì nhiễm độc. Vì vậy, phải ngừng alopurinol ngay lập tức nếu thấy có ban da xảy ra. Các phản ứng quá mẫn có thể nặng, thậm chí gây tử vong, đặc biệt có nguy cơ cao ở những bệnh nhân suy gan hoặc thận. Để giảm nguy cơ lắng đọng xanthin ở thận, phải đảm bảo uống mỗi ngày 2 - 3 lít nước và thận trọng khi lái xe hoặc vận hành máy móc vì thuốc có thể gây buồn ngủ.
