Để đánh dấu ngày Luật Bảo hiểm y tế (BHYT) có hiệu lực, Thủ tướng Chính phủ đã ký quyết định từ năm 2009 trở đi, ngày 1/7 hằng năm sẽ là Ngày BHYT Việt Nam. Xung quanh vấn đề triển khai thực hiện Luật BHYT cũng như các chính sách BHYT, PV Báo Sức khỏe & Đời sống đã phỏng vấn BS. Tống Thị Song Hương, Vụ trưởng Vụ BHYT, Bộ Y tế.
PV: Chúng ta đã có 17 năm triển khai thực hiện chính sách BHYT, bà đánh giá như thế nào về kết quả của quá trình này?
Bà Tống Thị Song Hương: 17 năm qua, BHYT có rất nhiều thành tựu đã đạt được, đó là việc mở rộng đối tượng tham gia (đến nay đã có 39,2 triệu người dân tham gia BHYT, đạt khoảng 45,5% dân số cả nước...). Các cơ sở khám chữa kể cả công lập, ngoài công lập và tuyến xã đều tổ chức khám chữa bệnh bằng BHYT tạo thuận lợi cho người tham gia BHYT tiếp cận, lựa chọn cơ sở khám chữa bệnh nhất là ở tuyến cơ sở; Quyền lợi cho người dân tham gia BHYT cũng được liên tục mở rộng... Theo đó, chi từ quỹ BHYT cho người dân tham gia khám chữa bệnh bằng BHYT cũng không ngừng nâng lên... Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được, việc triển khai thực hiện chính sách BHYT vẫn còn một số vấn đề tồn tại đó là nhận thức của người dân về việc tham gia BHYT còn hạn chế nên tỷ lệ bao phủ BHYT trong toàn dân chưa cao; tính tuân thủ pháp luật về BHYT chưa cao... Đồng thời người tham gia BHYT vẫn còn phàn nàn về tinh thần phục vụ, về những phức tạp trong thủ tục khám chữa bệnh BHYT.
PV: Vậy, theo bà đâu là nguyên nhân của bất cập vừa kể trên?
Bà Tống Thị Song Hương: Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên. Trước hết, do công tác tuyên truyền, vận động người dân tham gia BHYT còn hạn chế nên ngay cả khi một số địa phương đã hỗ trợ người cận nghèo tham gia BHYT ở mức khá cao (70%) nhưng tỷ lệ tham gia BHYT vẫn rất ít... Bên cạnh đó, một số cơ sở khám chữa bệnh vẫn còn để người dân phàn nàn về tinh thần, thái độ đối với người dân khám chữa bệnh bằng thẻ BHYT. Ngoài ra còn có một số vướng mắc giữa ngành y tế và cơ quan BHXH vẫn chưa được giải quyết kịp thời... Những lý do này là nguyên nhân làm cho BHYT chưa thực sự "hấp dẫn" đối với người dân.
PV: Luật BHYT đã đưa ra lộ trình thực hiện BHYT toàn dân vào năm 2014, trong khi chúng ta vẫn còn những khó khăn, vậy để đảm bảo được lộ trình này các cơ quan liên quan cần có những hành động gì?
Bà Tống Thị Song Hương: Để triển khai có hiệu quả luật này, ngành y tế xác định việc đầu tiên là phải phổ biến, tuyên truyền rộng rãi về Luật BHYT, công tác tuyên truyền, không chỉ riêng ngành y tế mà cần có sự phối hợp triển khai đồng bộ giữa các cơ quan quản lý liên quan trong việc tổ chức thực hiện cũng như thanh, kiểm tra các vấn đề liên quan đến BHYT và Quỹ BHYT... Thực tế việc triển khai thực hiện BHYT thời gian qua cho thấy, chỉ khi nào các cấp ủy Đảng, các ngành, các tổ chức đoàn thể xã hội và người dân cùng đồng tình thì chúng ta mới tiến tới thực hiện được BHYT toàn dân.
Ngoài ra cũng cần phải có sự thống nhất, đồng bộ cả về văn bản quy phạm pháp luật, nhất là các chính sách của ngành y tế như viện phí và xã hội hoá y tế.
PV: Đây là năm đầu tiên triển khai Luật BHYT và Ngày BHYT Việt Nam, xin bà cho biết, Bộ Y tế sẽ có những hoạt động gì để triển khai sự kiện này?
Bà Tống Thị Song Hương: Ngày 1/7 năm nay là thời điểm Luật BHYT có hiệu lực thi hành, trùng với sự kiện Ngày BHYT Việt Nam đầu tiên. Để hưởng ứng sự kiện này, Bộ trưởng Bộ Y tế vừa ký ban hành chương trình "Nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh tại các cơ sở khám chữa bệnh đáp ứng sự hài lòng của người bệnh BHYT". Theo đó, yêu cầu các cơ sở khám chữa bệnh nâng cao tinh thần, thái độ phục vụ người bệnh; Cải cách thủ tục hành chính, giảm phiền hà trong đón tiếp, khám chữa bệnh và thanh toán viện phí đối với người bệnh BHYT; Nâng cao chất lượng các dịch vụ y tế trong bệnh viện và các cơ sở khám chữa bệnh, bảo đảm quyền lợi của người bệnh có BHYT; Chống lạm dụng thuốc, kỹ thuật, xét nghiệm nhằm tiết kiệm nguồn lực y tế và chi phí khám chữa bệnh. Chương trình này từ ngày 1/7 sẽ triển khai tại một số BV tuyến TW như BV Chợ Rẫy, BV Bạch Mai, BV Phụ sản TW, BV Mắt TW, BV Nhi TW, BV Thống Nhất, BV C Đà Nẵng, BV Hữu Nghị, BV ĐK TW Huế và BV K... Sau một thời gian triển khai, Bộ Y tế sẽ có đánh giá và chia sẻ kinh nghiệm thực hiện và tiếp tục mở rộng triển khai trong phạm vi toàn quốc. Bên cạnh đó Bộ Y tế cũng tổ chức hội nghị trực tuyến tại 63 điểm cầu trên toàn quốc với chủ đề "BHYT- chất lượng và sự hài lòng của người bệnh"; đồng thời tại đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến Luật BHYT với nhiều hình thức khác nhau...
Tất cả những hoạt động này nhằm làm cho nhân dân hiểu thêm về BHYT để họ tích cực, tự giác tham gia BHYT góp phần thực hiện BHYT toàn dân đảm bảo lộ trình đề ra.
PV: Xin cảm ơn bà!
Hoàng Thái (thực hiện)