Theo các nhà nghiên cứu Phần Lan thì statins có liên quan đến việc tăng nguy cơ đái tháo đường týp 2 hơn 50% sau khi đã điều chỉnh các yếu tố khác. Theo họ thì statins tăng nguy cơ đái tháo đường (ĐTĐ) týp 2 theo một số cách thức. Đầu tiên là thuốc có thể tăng sự đề kháng insulin, tiếp theo là thuốc này làm giảm khả năng của tuyến tụy trong việc tiết insulin.
Tiến sĩ Ronald Goldberg, giám đốc đơn vị rối loạn mỡ máu của Viện nghiên cứu đái tháo đường (Đại học Miami) cho rằng những bằng chứng cho thấy statins tăng đề kháng insulin và người dùng khởi phát ĐTĐ, do họ ít đáp ứng với đề kháng insulin để tạo nhiều thêm insulin. Tuy nhiên, các tác giả lưu ý rằng nghiên cứu của họ chỉ thấy được mối liên hệ giữa dùng statins và nguy cơ ĐTĐ. Bởi vì nghiên cứu chỉ được giới hạn trong đàn ông da trắng và không rõ nó có đúng ở phụ nữ hoặc nhóm dân tộc khác. Ở Mỹ có hơn 29 triệu người bị ĐTĐ, theo Hội ĐTĐ Mỹ. ĐTĐ týp 2 xảy ra khi cơ thể trở nên đề kháng với insulin, một hoóc-môn cần thiết cho quá trình chuyển hóa đường trong thức ăn. Để bù trừ lượng đường tăng lên, cơ thể sẽ sản xuất nhiều insulin. Những nghiên cứu trước đây cũng đã cho thấy statins tăng nguy cơ ĐTĐ ở người, tuy nhiên những nghiên cứu này tập trung vào vai trò statins trong phòng chống bệnh tim mạch, không trên nguy cơ ĐTĐ. Các chuyên gia của Đại học Phần Lan đã xem xét tác động của statins trong 9.000 đàn ông không ĐTĐ trong hơn 6 năm theo dõi. Những người này có khoảng tuổi 45 - 73 tuổi. 1/4 số đàn ông này uống statins lúc bắt đầu nghiên cứu. Sức khỏe của những người này được theo dõi 6 năm, trong thời gian này có 625 người được chẩn đoán ĐTĐ týp 2 mới phát. Sau khi điều chỉnh các yếu tố nguy cơ khác thì người được điều trị bằng statins tăng 46% nguy cơ khởi phát đái tháo đường so với người không uống statins. Nguy cơ ĐTĐ tăng lên với liều lượng thuốc statin là simvastatin và atorvastatin. Statins làm giảm nhạy cảm insulin 24% và giảm tiết insulin 12%. Liều cao simvastatin tăng nguy cơ 44%, trong khi liều thấp tăng nguy cơ 28%. Liều cao atorvastatin tăng 37%. Trong thực tiễn, statins được kê đơn mà không quan tâm đến bệnh nhân có bị ĐTĐ týp 2 hay không. Các chuyên gia cho rằng cần phải có khuyến cáo trong điều trị thuốc giảm mỡ máu nhóm statin.
(Theo Diabetes, Obesity and Metabolism, 4/2014)
Đặng Minh Trí
