Theo Cục Y tế Dự phòng, Bộ Y tế dự báo, bệnh sốt xuất huyết vẫn đang có xu hướng tăng và có thể diễn biến phức tạp trong thời gian tới do ảnh hưởng của thời tiết nếu không có các biện pháp quyết liệt phòng chống. Tại Bệnh viện Nhi đồng 2 TP. HCM, nhiều bệnh nhi mắc sốt xuất huyết đang điều trị, có ca phải cấp cứu. Riêng tại Hà Nội, từ đầu năm 2019 đến nay, đã ghi nhận hơn 470 trường hợp mắc sốt xuất huyết. Nguy hiểm là nhiều dấu hiệu sốt xuất huyết giống sốt siêu vi thông thường ban đầu nên phụ huynh dễ nhầm tưởng. Vì vậy, việc chủ động phòng bệnh là vô cùng quan trọng.
Chớ xem thường - bệnh nặng có thể gây tử vong
Bệnh sốt xuất huyết Dengue là bệnh nhiễm virut Dengue cấp tính gây ra. Theo ước tính của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) có khoảng 3 tỷ người sống trong vùng sốt xuất huyết lưu hành với 50-100 triệu người mắc bệnh và tỷ lệ tử vong lên tới 2,5% hàng năm. Hiện nay, bệnh chưa có thuốc điều trị đặc hiệu và chưa có vắc-xin phòng bệnh, bệnh sốt xuất huyết có thể gây thành dịch lớn, bệnh nặng có thể gây tử vong.
Tất cả mọi người, mọi lứa tuổi đều có thể bị nhiễm virut Dengue và mắc bệnh. Ở những vùng bệnh sốt xuất huyết lưu hành nặng như miền Nam và Nam Trung Bộ nước ta, tỷ lệ mắc bệnh của trẻ em dưới 15 tuổi thường cao hơn; còn ở các vùng khác tỷ lệ mắc bệnh giữa trẻ em và người lớn là ngang nhau.
Phun hóa chất diệt muỗi xung quanh khu nhà ở.
Nhận biết dấu hiệu bệnh
Đối với trẻ em: Bệnh thường khởi phát sốt cao đột ngột kéo dài từ 2- 7 ngày kèm theo dấu hiệu: mặt đỏ, da sung huyết, đau nhức cơ khớp, đau đầu, có trường hợp kèm theo đau họng, viêm kết mạc, buồn nôn và nôn, tiếp đến là xuất huyết những chấm đỏ vùng cẳng tay, chân, nách, ngực, thắt lưng, chảy máu mũi, chảy máu chân răng, đi cầu ra máu, gan to, một số trường hợp diễn biến sốc biểu hiện chân, tay lạnh, mạch nhanh, huyết áp kẹt không đo được. Tất cả những trường hợp trên cần được nhập viện cấp cứu điều trị kịp thời.
Đối với người lớn: Khi nhiễm bệnh có hai dạng sốt xuất huyết thường gặp là sốt xuất huyết biểu hiện ra bên ngoài và xuất huyết nội tạng.
Dạng sốt xuất huyết có biểu hiện bên ngoài ở người lớn diễn biến bất thường và triệu chứng rầm rộ hơn trẻ em, thời gian sốt kéo dài 11-12 ngày. Sốt xuất huyết người lớn nguy hiểm nhất là tụt huyết áp và sinh ra các biến chứng xuất huyết tiêu hóa, suy gan, suy thận, rối loạn đông máu...
Dạng sốt xuất huyết gây xuất huyết nội tạng (thường gặp xuất huyết đường tiêu hóa và xuất huyết não): Sốt xuất huyết gây xuất huyết đường tiêu hóa ở người lớn biểu hiện ban đầu rất bình thường chỉ sốt, không nổi ban. Sau 1-2 ngày, bệnh nhân đi tiêu ra máu, phân màu đen hoặc máu tươi số lượng không nhiều, trên da xuất hiện các chấm xuất huyết, da xanh người mệt mỏi... Sốt xuất huyết gây xuất huyết não cũng rất khó nhận biết, vì biểu hiện ban đầu không rõ ràng, thông thường người bệnh bị sốt, đau đầu, bị liệt có thể liệt tay, chân hoặc liệt nửa người và sau đó bị hôn mê rồi dẫn đến tử vong.
“Không có muỗi vằn, không có lăng quăng, không còn sốt xuất huyết”!
Muỗi trưởng thành thường đẻ trứng ở bất kỳ dụng cụ chứa nước nào có thể tích trữ nước đến 7 ngày đều có thể là nơi sinh sản của muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết. Những dụng cụ chứa nước như: chum vại, bể, chai lọ, vỏ dừa, lốp ô tô cũ, phuy chứa nước, dụng cụ chứa nước bằng nhựa, bát kê chân tủ đựng thức ăn trong bếp, bể chứa nước trong nhà tắm, bể chứa nước không có nắp đậy, giếng nước cạn, khay nước của tủ lạnh, điều hòa nhiệt độ, lọ hoa ở trong nhà, dụng cụ chứa nước quanh nhà những nơi râm mát.
Diệt muỗi và diệt lăng quăng là biện pháp chủ động phòng bệnh hữu hiệu và đơn giản nhất. Do đó cần:
Đậy kín tất cả các dụng cụ chứa nước để muỗi không vào đẻ trứng.
Hàng tuần thực hiện các biện pháp diệt lăng quăng bằng cách thả cá vào dụng cụ chứa nước lớn; Đậy kín các vật dụng chứa nước để không có lăng quăng; thay nước bình hoa/bình bông; bỏ muối hoặc dầu vào bát nước kê chân chạn. Lật úp các dụng cụ chứa nước không dùng đến.
Hàng tuần loại bỏ các vật liệu phế thải đọng nước ở trong nhà và xung quanh nhà không cho muỗi đẻ trứng như chai, lọ, mảnh chai, vỏ dừa, mảnh lu vỡ, lốp/vỏ xe cũ, hốc tre, bẹ lá...
Ngủ màn, mặc quần áo dài phòng muỗi đốt ngay cả ban ngày.
Những người có dấu hiệu bị bệnh sốt xuất huyết nên đến các cơ sở y tế quận huyện để được tư vấn và hướng dẫn chăm sóc điều trị đúng cách. Không tự ý điều trị tại nhà.
Sốt xuất huyết Dengue là bệnh truyền nhiễm do virut Dengue gây nên. Virut truyền từ người bệnh sang người lành do muỗi đốt. Muỗi Aedes aegypti là trung gian truyền bệnh chủ yếu. Bệnh xảy ra quanh năm, thường gia tăng vào mùa mưa. Bệnh gặp ở cả trẻ em và người lớn. Đặc điểm của sốt xuất huyết Dengue là sốt, xuất huyết và thoát huyết tương, có thể dẫn đến sốc giảm thể tích tuần hoàn, rối loạn đông máu, suy tạng, nếu không được chẩn đoán sớm và xử trí kịp thời dễ dẫn đến tử vong. Phát hiện sớm bệnh và hiểu rõ những vấn đề lâm sàng trong từng giai đoạn của bệnh giúp chẩn đoán sớm, điều trị đúng và kịp thời, nhằm cứu sống người bệnh.
Trong trường hợp nặng người bệnh có các dấu hiệu của suy tuần hoàn: mạch nhanh và yếu, huyết áp kẹt (chênh lệch dưới 20mmHg) hoặc tụt huyết áp so với tuổi, da lạnh và ẩm, tình trạng tâm tinh thần thay đổi. Dựa vào kết quả xét nghiệm để xác định Ca bệnh SD/SXHD (sốt Dengue /sốt xuất huyết Dengue) phân lập virut Dengue hoặc xét nghiệm huyết thanh. Bệnh chưa có thuốc điều trị đặc hiệu và chưa có vắc-xin phòng bệnh.