Đau thương vì chủ quan
Báo cáo của Trung tâm Y tế huyện Buôn Đôn cho thấy: Có những thời điểm có hàng chục người dân trên địa bàn mắc phải căn bệnh sốt rét. Phần nhiều là do người dân chủ quan. Đã có một trường hợp tử vong hồi năm ngoái đó là cháu Văn Phong Knul (ở buôn Đrang Phốc, xã Krông Na, huyện Buôn Đôn).
Người nhà của Knul cho biết: Cha mẹ lo đi rừng rẫy nên thả cháu ở nhà tự chơi trong các khu vườn, khu bụi rậm cùng nhiều đứa trẻ khác trong buôn, khi bị muỗi đốt cũng không biết. Lúc thấy cháu lên cơn sốt và hay toát mồ hôi cũng nghĩ cảm cúm thông thường nên tự đắp khăn lạnh, giã thuốc lá cho uống rồi mua cả thuốc Tây nhưng trị mấy ngày mà không khỏi nên mới đưa đến cơ sở y tế. Lúc này, Knul đã hạ đường huyết, mắt trũng, tiêu chảy cấp, hôn mê sâu nên không thể cứu chữa.
Bà Ni-ê H’Thanh ở buôn Đrang Phốc cho biết: Năm 2018, trên địa bàn nhiều buôn cũng mắc bệnh sốt rét nhiều lắm. Ngoài trẻ con còn có người lớn, chủ yếu là cánh đàn ông hay vào rừng đi làm hàng tuần mới về. Chả mắc màn gì hết. Giờ thấy nhiều tác hại và được tuyên truyền nên mới mắc màn và phát quang cây rậm quanh nhà. Cũng tại buôn Đrang Phốc, cách đây không lâu, chị H’Mốc có con bị sốt rét cả tuần mới đưa đi cơ sở y tế điều trị, may không tử vong.
Phát quang cây rậm và vớt rác trong nước ở các buôn sâu.
Nhiều đồng bào người dân tộc thiểu số ở xã Ea Sar (huyện Ea Kar, Đăk Lăk) cũng dính sốt rét do chủ quan. Anh Y Thân ở thôn 2 (xã Ea Sar) cho biết: Làm nương rẫy và ngủ qua đêm cho tiện nên càng có nhiều người bị bệnh hơn. Có nhiều buôn vẫn để cây um tùm bên ngách nhà sàn, muỗi tập trung hàng đàn. Đó cũng chính là các điểm xuất hiện bệnh sốt rét.
Trung tâm Y tế huyện Buôn Đôn khuyến cáo người dân ở các buôn làng: Khi có dấu hiệu sốt hay ốm thì tuyệt đối không được ngủ lại trên rừng hay nương rẫy mà cần đến cơ sở y tế thăm khám nay. Thực tế có người bị bệnh nhưng vẫn đi làm rẫy, ở lại rẫy nên khi lên cơn sốt cao, biến chứng không đưa về cứu chữa kịp sẽ để lại hậu quả rất nặng nề.
Tăng cường kiểm soát
Theo Trung tâm phòng chống Sốt rét-Ký sinh trùng-Côn trùng tỉnh Đăk Lăk thì thống kê sơ bộ đã có trên 250 ca mắc bệnh sốt rét, sốt rét ác tính. Số ca bệnh này tăng cao và có diễn biến thất thường. Trước thực trạng này, ngành y tế đã liên tục triển khai công tác tuyên truyền xuống tận các cơ sở có bệnh sốt rét lưu hành đồng thời kêu gọi người dân nên tích cực phát quang nơi mình sinh sống, thay đổi hẳn thói quen sinh hoạt hàng ngày như: ngủ không mắc màn, vứt rác thải bừa bãi... tạo điều kiện cho muỗi gây sốt rét có điều kiện trú ngụ, sinh sôi.
Khi có các triệu trứng như: sốt cao, vã mồ hôi, rét run, run toàn thân, thay đổi thân nhiệt, ớn lạnh... thì người dân cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất. Tại đây, người bệnh sẽ được tiến hành làm các xét nghiệm cần thiết để khống chế bệnh. Nếu trong buôn làng có ca bệnh nhiễm sốt rét thì những người thân, hàng xóm lân cận nơi người bị nhiễm sốt rét sinh sống cũng sẽ được khoanh vùng, làm các bước xét nghiệm để ngăn chặn lây lan bệnh. Ông Doãn Hữu Long, Giám đốc Sở Y tế Đăk Lăk cho biết: Sẽ tập trung mọi phương pháp để ngăn chặn sốt rét. Điều đáng lo ngại là hiện tượng kháng thuốc. Vậy nên ngành y tế phải đưa ra nhiều phương pháp, pháp đồ khác nhau để ngăn chặn bệnh. Bên cạnh đó, thường xuyên điều tra véc tơ truyền bệnh và lấy các lam máu trong cộng đồng để phát hiện các ca sốt rét.