Ngồi bần thần giữa cánh đồng hoa màu tan tác, ông Phan Văn Phố (trú thôn Liên Thuận, xã Đại Lộc, TP Đà Nẵng) lặng người nhìn hàng bắp, đu đủ cao gần 2m giờ chỉ còn trơ phần ngọn.
Bị bồi lấp cao hơn 1m nên 1,5 mẫu đất của ông Phố chẳng khác gì “ruộng” cát bạc màu.
“Giờ không biết làm sao nữa, sắp vào vụ đông xuân rồi mà cát bồi cả mét, giờ có trồng cây gì cũng không sống nổi”, ông Phố buồn bã nói. Gần nửa thế kỷ sống ở vùng đất này, ông chưa từng chứng kiến trận lũ nào tàn khốc như đợt cuối tháng 10.
Trong ngày nước dâng lịch sử ấy, nhà ông Phố ngập sâu 1,6m; tivi, tủ lạnh, máy giặt… nổi lềnh bềnh rồi hư hỏng. Khi nước rút, ông lội ra ruộng và "chết lặng" khi cả cánh đồng bị cát vùi lấp, 500 cuộn rơm trong trại bị lũ cuốn sạch.
“Rơm để dành cho bò ăn vào mùa đông. Trước mua chỉ 25.000 đồng một cuộn, giờ đã lên 40.000 đồng”, ông Phố nói rồi chỉ về đàn bò nằm giữa bãi đất trống, nơi chuồng trại từng tồn tại trước khi bị lũ cuốn trôi xuống sông.
Không riêng ông Phố, hơn 1 sào đất canh tác của ông Nguyễn Đình Trà (trú thôn Liên Thuận) cũng bị lũ cuốn sạt lở, đổ ụp xuống sông. “Trại rơm sập, hơn 500 cuộn rơm cũng không biết trôi đâu mất, trại bò thì nằm dưới sông hết rồi”, ông Trà thở dài nói.
Hộ ông Phan Phú Thọ (thôn Liên Thuận) cũng không khá hơn, 300 cuộn rơm bị cuốn trôi, gần 700 m² rau màu bị cát vùi lấp, có nơi dày cả mét. Vừa dựng trụ bê tông làm giàn trồng mướp chưa bao lâu thì nước lũ ập đến, cuốn gãy đổ toàn bộ.
“Chuồng trại trôi hết nên dắt bò đi gởi chỗ khác, đất thì sạt lở, chỉ còn lại cát với nước. Tôi sống ở vùng lụt quen rồi, nhưng đợt này khủng khiếp quá”, ông Thọ kể và cho hay, nước lụt ngập nhà ông cả mét trong đợt lũ lịch sử vừa qua.
Gia đình ông Thọ cũng có 5 sào dưa hấu, 2 sào ớt và 4 sào đậu xanh bên kia sông Vu Gia. Mỗi mùa canh tác phải đi ghe sang, rất vất vả. Vừa chuẩn bị thu hoạch thì trận lũ dị thường vào tháng 6 quét sạch, trắng tay. “Làm lại chưa được bao lâu nay liên tiếp 4 - 5 trận lụt. Giờ đất trôi hết xuống sông, không còn gì cả”, ông Thọ ngán ngẩm nói.
Người dân cho biết, sạt lở đang ăn sâu vào đất trồng hoa màu ở thôn Liên Thuận, trong khi thôn Đại Phú bị cát bồi lấp ngày càng nặng. Vụ đông xuân sắp đến càng khiến bà con nặng trĩu nỗi lo, bởi sinh kế chính của họ phụ thuộc hoàn toàn vào những cánh đồng ven sông Vu Gia.
Ghi nhận dọc sông thôn Liên Thuận cho thấy, những hàng tre giữ đất bị cuốn ngã, trơ gốc, lăn xuống dòng nước đục ngầu. Nhiều trại bò nằm chênh vênh bên mép sạt lở, chỉ cần một cơn gió cũng có thể đổ sập.
Tại thôn Đại Phú, lớp cát bồi dày hơn 1 m, có nơi gần 2 m, phủ trắng những cánh đồng vốn xanh ngắt rau màu, biến nơi đây thành bãi cát kéo dài hun hút. Với lượng cát dày đặc như vậy, vụ rau Tết gần như không thể sản xuất.
Trưởng thôn Liên Thuận cho biết, tổng diện tích bồi lấp và sạt lở lên đến 15 hecta, trong đó phần sạt lở là nghiêm trọng nhất.
Theo ông Huỳnh Ngọc Dũng (Trưởng thôn Đại Phú), có khoảng 11 hecta đất hoa màu của thôn bị cát vùi lấp, 20 trụ điện ngã gãy, một trạm biến áp phục vụ hạ thế tưới tiêu cũng bị cuốn trôi theo dòng lũ. “Chúng tôi đã kiến nghị với xã để có phương án xử lý lượng cát bồi lấp; đồng thời kiến nghị hỗ trợ cây giống để kịp phục hồi sản xuất cho người dân, nhất là khi vụ đông xuân đang cận kề”, ông Dũng nói.
