Giữ tinh thần tích cực, biết tìm kiếm sự hỗ trợ đúng cách chính là chìa khóa giúp người nhiễm HIV sống khỏe mạnh, hạnh phúc và hòa nhập cộng đồng.
1. Khi sức khỏe tinh thần và ảnh hưởng đến điều trị HIV
- 1. Khi sức khỏe tinh thần và ảnh hưởng đến điều trị HIV
- 2. Kỳ thị và nỗi sợ bị phát hiện - Những rào cản vô hình
- 3. Giữ tinh thần khỏe mạnh – bắt đầu từ những điều nhỏ
- 4. Sức mạnh của kết nối: Khi cộng đồng cùng đồng hành
- 5. Gia đình và xã hội – chỗ dựa tinh thần vững chắc
- 6. Sống khỏe là khi bạn làm chủ tinh thần của mình
TS.BS. Trịnh Thị Bích Huyền – Viện Sức khỏe Tâm thần (BV Bạch Mai) cho biết, nhiều người khi biết mình nhiễm HIV thường trải qua cú sốc tâm lý nặng nề: Sợ hãi, hoang mang, thậm chí tuyệt vọng... Những cảm xúc tiêu cực này có thể khiến họ bỏ điều trị, ngại đến cơ sở y tế hoặc tự tách mình khỏi xã hội.
Tình trạng căng thẳng kéo dài làm suy yếu hệ miễn dịch, khiến cơ thể mệt mỏi và giảm khả năng đáp ứng thuốc ARV. Trong khi đó, tinh thần lạc quan, niềm tin và hy vọng lại có tác dụng ngược lại – giúp cơ thể hồi phục tốt hơn, tăng sức đề kháng và duy trì điều trị hiệu quả.
Sức khỏe tinh thần tốt chính là "liều thuốc vô hình" giúp ARV phát huy hiệu quả tối đa. Người bệnh duy trì tâm thế tích cực thường đạt tải lượng virus dưới ngưỡng phát hiện, sống khỏe mạnh và kéo dài tuổi thọ như người bình thường.
Sức khỏe tinh thần chính là "liều ARV thứ hai" – giúp bạn mạnh mẽ, tự tin và lan tỏa năng lượng tích cực.
2. Kỳ thị và nỗi sợ bị phát hiện - Những rào cản vô hình
Dù nhận thức xã hội về HIV đã thay đổi đáng kể, kỳ thị vẫn là rào cản lớn khiến nhiều người sống chung với HIV khó hòa nhập. Họ lo sợ bị xa lánh nếu người khác biết tình trạng của mình, sợ mất việc, sợ bị đánh giá khi đến lấy thuốc hoặc tái khám.
Không ít người vì quá ám ảnh đã tự kỳ thị chính mình, cảm thấy tội lỗi hoặc xấu hổ. Có người thu mình lại, tránh giao tiếp, dẫn đến cô đơn và trầm cảm và phần lớn chưa được phát hiện và hỗ trợ tâm lý kịp thời.
Kỳ thị khiến người bệnh sống trong im lặng, nhưng khi được lắng nghe và chia sẻ, bạn sẽ thấy họ cởi mở hơn, tâm sự được với bạn những điều họ suy nghĩ và bác sĩ sẽ thấu hiểu hơn người bện. Bên cạnh sức khỏe về thể chất, sức khỏe tinh thần được cải thiện, người bệnh mới thực sự có cơ hội sống khỏe.
3. Giữ tinh thần khỏe mạnh – bắt đầu từ những điều nhỏ
Để chăm sóc tinh thần, người sống chung với HIV có thể bắt đầu bằng những thói quen rất đơn giản:
- Duy trì giấc ngủ đủ từ 7 - 8 tiếng mỗi ngày.
- Ăn uống cân bằng, vận động nhẹ như đi bộ, tập thở, yoga hoặc thiền.
- Viết nhật ký, nghe nhạc, đọc sách hoặc làm việc yêu thích để thư giãn đầu óc.
Nếu cảm thấy căng thẳng kéo dài, mất ngủ hoặc buồn chán, hãy chủ động trao đổi với bác sĩ điều trị ARV. Tại các phòng khám ngoại trú (OPC) trên toàn quốc đã thực hiện tư vấn tâm lý, giúp người bệnh ổn định tinh thần, song song với điều trị.
4. Sức mạnh của kết nối: Khi cộng đồng cùng đồng hành
Một trong những nguồn động viên lớn nhất của người nhiễm HIV chính là sự kết nối với cộng đồng đồng đẳng. Ở Việt Nam hiện có nhiều tổ chức và nhóm hỗ trợ như VNP+, Glink, CBO tại địa phương, giúp người bệnh gặp gỡ, chia sẻ kinh nghiệm và cùng nhau vượt qua rào cản.
Tại đây, họ không chỉ được tư vấn về điều trị, sức khỏe sinh sản hay quyền lợi pháp lý, mà còn được tiếp thêm niềm tin rằng HIV không còn là án tử mà là một bệnh mạn tính có thể kiểm soát tốt.
"Khi nghe những người cùng hoàn cảnh kể về hành trình sống khỏe, tôi thấy mình cũng có thể làm được" – chia sẻ của một thành viên nhóm đồng đẳng tại TP.HCM
5. Gia đình và xã hội – chỗ dựa tinh thần vững chắc
Không ai có thể đi một mình trên hành trình điều trị HIV. Gia đình chính là nguồn sức mạnh lớn nhất. Khi người bệnh được lắng nghe, yêu thương và chấp nhận, họ có thêm động lực để tuân thủ thuốc, sống tích cực và giảm nguy cơ kháng thuốc.
Người bạn đời hoặc bạn tình, khi được cung cấp đầy đủ thông tin về HIV, về điều trị ARV và khái niệm U=U (Không phát hiện = Không lây truyền), cũng sẽ an tâm hơn để đồng hành cùng người bệnh.
Bên cạnh đó, truyền thông và xã hội cần tiếp tục thay đổi ngôn ngữ, hình ảnh và cách đưa tin về HIV, hướng đến sự tôn trọng, nhân văn và không kỳ thị. Mỗi lời nói, mỗi hành vi thấu cảm đều góp phần giúp người bệnh cảm thấy được yêu thương và có giá trị.
6. Sống khỏe là khi bạn làm chủ tinh thần của mình
HIV không còn là dấu chấm hết. Với thuốc ARV, chế độ dinh dưỡng hợp lý và một tinh thần mạnh mẽ, người sống chung với HIV có thể làm việc, học tập, yêu thương và sống một cuộc đời đầy ý nghĩa.
Sức khỏe tinh thần chính là "liều ARV thứ hai" – giúp bạn mạnh mẽ, tự tin và lan tỏa năng lượng tích cực. Theo đó, hãy yêu thương bản thân, đừng ngại tìm kiếm hỗ trợ – vì bạn xứng đáng được sống trọn vẹn, khỏe mạnh và hạnh phúc.
Mời độc giả xem thêm:
