Một trận động đất có cường độ 8,7 đã xảy ra ngoài khơi bán đảo Kamchatka, vùng Viễn Đông Nga sáng 30/7, gây ra sóng thần cao tới 4 mét, buộc nhiều khu vực phải sơ tán và làm hư hại một số công trình.
Sáng 30-7 (theo giờ Việt Nam), Cơ quan Khảo sát Địa chất Mỹ (USGS) đã nâng cường độ trận động đất xảy ra ngoài khơi bán đảo Kamchatka, vùng Viễn Đông của Nga, từ 8 lên 8,8. Theo USGS, tâm chấn của trận động đất này gần giống với trận siêu động đất độ lớn 9 vào năm 1952, gây ra một trận sóng thần lớn trên toàn Thái Bình Dương.
Trong khi đó, Cơ quan Địa vật lý Thống nhất thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Nga dự báo các dư chấn đáng kể với độ lớn lên tới 7,5 có thể sẽ tiếp tục xảy ra trong ít nhất một tháng nữa.
Ước tính sóng thần cao khoảng 30cm đã tấn công Nemuro, một thành phố cảng ở phía đông bắc Hokkaido, Nhật Bản. Chính quyền Nhật Bản trước đó đã cảnh báo rằng những đợt sóng tiếp theo có thể cao hơn.
Động đất mạnh bán đảo Kamchatka (Nga) gây ra rủi ro sóng thần ở biển Thái Bình Dương.
Đài Loan (Trung Quốc) nằm ngay phía Tây Nam Nhật Bản cũng đã phát đi cảnh báo sóng thần trong bối cảnh các đợt sóng dự kiến sẽ tấn công khu vực Bắc Nhật Bản trước, sau đó lan tới các đảo phía Nam vào khoảng 14 giờ chiều (giờ địa phương), theo thông tin từ Cơ quan Khí tượng Nhật Bản.
Tại Mỹ, Trung tâm Dự báo Thời tiết Quốc gia đã ban hành cảnh báo sóng thần cho toàn bộ bang Hawaii, với đợt sóng đầu tiên dự kiến xuất hiện vào khoảng 19h17 (giờ địa phương).
Cả Philippines và Indonesia đều đã ban hành cảnh báo sóng thần sau trận động đất mạnh 8,8 độ xảy ra ở bờ biển phía đông nước Nga.
Viện Núi lửa và Địa chấn Philippines (PHIVOLS) cho biết trong một thông báo cập nhật rằng một số khu vực ven biển Philippines hướng ra Thái Bình Dương dự kiến sẽ hứng chịu sóng thần cao dưới 1m. Theo dự báo của viện, những đợt sóng thần đầu tiên dự kiến sẽ xuất hiện từ 13h20 đến 14h40 ngày 30/7 (giờ địa phương).
Cơ quan Địa vật lý Indonesia cũng đã ban hành cảnh báo rằng sóng thần cao dưới 0,5 mét có thể tấn công một số khu vực của Indonesia vào chiều nay.
Sóng thần trên biển Thái Bình Dương có ảnh hưởng đến Việt Nam không? TS Nguyễn Ngọc Huy, chuyên gia về biến đổi khí hậu và cảnh báo thiên tai nhận định do ở khoảng cách rất xa nên sóng thần này không ảnh hưởng đến nước ta.
Theo PGS.TS Nguyễn Hồng Phương, chuyên gia địa chấn Việt Nam nằm ở khu vực Thái Bình Dương, mà Thái Bình Dương là nơi có hiểm họa về sóng thần, đã được đánh giá là cao nhất trên thế giới. Tuy nhiên, do đặc thù các vùng bờ biển ở Việt Nam được bao bọc bởi rất nhiều các quốc gia xung quanh như Trung Quốc ở phía bắc, Philippines ở phía đông, Thái Lan ở phía tây và Indonesia, Malaysia ở phía nam, vì thế các trận động đất gây sóng thần ở Thái Bình Dương đều không ảnh hưởng đến Việt Nam.
Hiểu đơn giản là các vùng bờ biển ở Việt Nam đã được chắn bởi bức "tường thành" chính là các quốc gia nêu trên. Tuy nhiên, các nhà địa chấn Việt Nam đã xác định hiểm họa sóng thần vẫn có thể xảy ra đối với Việt Nam trong tương lai, hiểm họa đó có thể bắt nguồn ở ngay trong khu vực Biển Đông. Tức là trong khu vực Biển Đông vẫn xác định được các vùng phát sinh ra động đất có thể gây ra sóng thần, mà sóng thần xảy ra ngay trong Biển Đông thì có thể tác động tới vùng bờ biển Việt Nam.
Động đất có thể gây ra sóng thần khi chúng xảy ra ở gần hoặc dưới đáy đại dương. Cơ chế tạo ra sóng thần chính là sự dịch chuyển của một khối lượng nước khổng lồ làm cho mặt đại dương dao động tạo ra sóng. Thông thường, trận động đất có độ lớn trên 7,5 mới tạo ra sóng thần mạnh. Hơn 80% sóng thần trên thế giới xảy ra dọc theo các đới hút chìm thuộc Vành Đai Lửa ở Thái Bình Dương.
Thế giới không thể nào quên thảm họa kép kinh hoàng xảy ra lúc hơn 14 giờ ngày 11/3/2011 tại Nhật Bản. Đúng 14h46 theo giờ đại phương, đại địa chấn Honshu độ lớn 9,1 khởi phát ngoài khơi hòn đảo Honshu ở phía Đông Bắc nước này, gây ra sóng thần cao đến 40 mét ập vào đất liền, phá hủy mọi thứ trên đường đi của nó.
Theo thống kê chính thức, 15.899 người đã thiệt mạng với 2.572 người vẫn mất tích và được cho là đã chết. Trên 6.000 người bị thương. Nhiều thị trấn bị xóa sổ khỏi bản đồ.
Tại nhà máy điện hạt nhân Fukushima nằm gần bờ biển, sóng thần tấn công đã làm hỏng hoàn toàn các hệ thống làm mát thanh nhiên liệu hạt nhân, gây ra thảm họa nghiêm trọng, khiến các vùng dân cư xung quanh bị nhiễm phóng xạ. Nhiều nơi 10 năm sau con người vẫn chưa thể sinh sống trở lại.
