Ai cũng biết rằng quan hệ Nhật Bản - Trung Quốc trong những tháng gần đây không lấy gì là nồng ấm, nhưng có lẽ chưa bao giờ những lời qua tiếng lại giữa hai cường quốc châu Á này lại gay gắt như thế.
Mới đây nhất, Đại sứ Trung Quốc tại Liên hiệp châu Phi Giải Hiểu Nham đã lên án điều mà ông gọi là “sự trỗi dậy của chủ nghĩa quân Nhật”. Tuyên bố với các phóng viên ngay sau chuyến viếng thăm Ethiopia của Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe, vị đại sứ này còn nói ông Abe đã trở thành “kẻ gây rối lớn nhất” ở châu Á. Để minh họa cho tuyên bố ấy, ông Giải Hiểu Nham còn đưa ra nhiều hình ảnh các nạn nhân Trung Quốc bị tra tấn và sát hại trong thời gian Chiến tranh thế giới thứ hai. Đại sứ Trung Quốc tại Liên hiệp châu Phi còn cáo buộc rằng chuyến công du châu Phi vừa qua của Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe chính là nhằm “bao vây” Trung Quốc!
Tranh chấp biển đảo khiến quan hệ Trung - Nhật ngày càng căng thẳng.
Phản ứng lại những lời chỉ trích nói trên của Đại sứ Trung Quốc, Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Nhật Bản Koichi Mizushima tuyên bố, Nhật Bản là quốc gia “hòa bình và dân chủ hơn bao giờ hết”. Phát ngôn viên này nói: “Trong suốt 60 năm từ sau Chiến tranh thế giới thứ hai, Nhật Bản đã có nhiều đóng góp cho hòa bình và ổn định khu vực. Hòa bình, dân chủ và nhân quyền nay đã thuộc về bản sắc của dân tộc Nhật Bản”. Ông Mizushima còn khẳng định rằng Tokyo không hề có ý định bao vây Trung Quốc, mà trái lại muốn Trung Quốc là một đối tác “có trách nhiệm và đóng góp vào hòa bình và ổn định thế giới”.
Quan hệ Nhật - Trung vốn đã gặp sóng gió do vấn đề chủ quyền biển Đông đã càng thêm căng thẳng sau khi ông Shinzo Abe vào cuối tháng 12 năm ngoái đến viếng Đền Yasukuni, nơi có thờ một số tội phạm chiến tranh Nhật. Đây là lần đầu tiên từ năm 2006, một lãnh đạo Chính phủ Tokyo đến thăm đền này. Hành động này không chỉ bị Trung Quốc và Hàn Quốc phản đối kịch liệt mà còn bị Hoa Kỳ chỉ trích.
Nhưng đặc biệt lần này, Trung Quốc dùng những từ ngữ hết sức nặng nề để đả kích cá nhân Thủ tướng Abe. Trên báo chí Anh quốc, vào đầu tháng Giêng, Đại sứ Trung Quốc tại London đã lên án xu hướng “quân phiệt” của Thủ tướng Nhật Bản và so sánh ông với chúa tể ác độc Voldemort trong truyện Harry Potter. Cũng trên tờ báo này, vài ngày sau, đại sứ Nhật Bản tại Thủ đô Anh quốc Keiichi Hayashi đã phản pháo, tuyên bố chính Trung Quốc đang đóng vai chúa tể hung ác Voldemort, lao vào chạy đua vũ trang và làm cho căng thẳng leo thang. Kể từ khi Thủ tướng Abe đến viếng Đền Yasukuni, các đại sứ ở Trung Quốc đã viết hơn 30 bài trên báo chí ngoại quốc để vận động công luận quốc tế lên án lãnh đạo Chính phủ Nhật Bản. Đến ngày 8/1, đại sứ Trung Quốc tại Liên hợp quốc còn cho rằng, cộng đồng quốc tế phải “cảnh cáo” Thủ tướng Nhật Bản Abe về chuyến đi viếng Đền Yasukuni.
Tóm lại, có lẽ do chưa giành được thế áp đảo trong vấn đề tranh chấp chủ quyền quần đảo Senkaku/Điếu Ngư, Bắc Kinh nay đang cố khai thác quá khứ xâm lược của Nhật Bản nhân chuyện viếng Đền Yasukuni để gán cho Thủ tướng Abe xu hướng “quân phiệt” nhằm qua đó đẩy Tokyo vào thế bị động.
(Theo Kyodonews,Chinadaily, RFI)
Hà Phương
Trong những năm tới, Nhật Bản sẽ tăng cường chi tiền cho lĩnh vực quân sự để mua các máy bay cảnh báo sớm, thiết bị tấn công đường biển và máy bay vận chuyển binh sĩ, đồng thời thắt chặt mối quan hệ với các đối tác châu Á nhằm ngăn chặn đội quân thiện chiến của Trung Quốc. Nhật Bản đã công bố kế hoạch tăng thêm 2,6% chi tiêu quân sự trong 5 năm. Đây là một trong những thông điệp mạnh mẽ nhất của Thủ tướng Shinzo Abe kể từ thời điểm nhậm chức cách đây một năm rằng ông muốn xây dựng một lực lượng quân sự hùng mạnh hơn cho Nhật Bản trong bối cảnh căng thẳng tranh chấp chủ quyền các quần đảo với một số cường quốc châu Á ngày càng leo thang. Ngoài ra, ông Abe còn cam kết tăng cường lực lượng quân sự Nhật Bản và thiết lập chiến lược an ninh để đối phó với tốc độ xây dựng lực lượng quân đội nhanh chóng của Trung Quốc cũng như những hành động đe dọa tới chủ quyền quần đảo nằm dưới quyền kiểm soát của Tokyo trên biển Hoa Đông – Senkaku/Điếu Ngư.
