Theo thông tin của Ban Chính sách pháp luật (Tổng LĐLĐ Việt Nam), sau gần 2 năm thực hiện việc khởi kiện nợ BHXH ra tòa án, các cấp Công đoàn đã tiếp nhận 2.705 bộ hồ sơ do cơ quan BHXH chuyển sang; 20 LĐLĐ tỉnh, thành phố đã gửi đơn khởi kiện đến các cấp tòa án đề nghị xử lý 187 vụ DN nợ BHXH (số còn lại không gửi nữa do không được thụ lý giải quyết).
Trong 187 vụ do Công đoàn khởi kiện, TAND các cấp đã hòa giải thành 28 vụ, TAND cấp huyện ở tỉnh Long An thụ lý 2 vụ, 48 vụ trả lại hồ sơ, số còn lại tòa án không thụ lý giải quyết với 3 nhóm lý do chủ yếu như: Không có giấy ủy quyền của NLĐ hoặc Công đoàn cơ sở; không thuộc thẩm quyền giải quyết của tòa án (phía tòa án đề nghị xem xét xử lý hành chính hoặc hình sự); là tranh chấp lao động tập thể về quyền chưa được Chủ tịch UBND cấp huyện giải quyết. Việc tòa án không thụ lý các vụ khởi kiện nợ BHXH đã ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của hàng ngàn người lao động, làm cho số nợ BHXH tiếp tục gia tăng.
Sẽ sớm xét xử các DN nợ BHXH nhằm răn đe, cảnh báo. Ảnh: TM
Theo số liệu của Tổng LĐLĐ Việt Nam, hiện nay, các doanh nghiệp trốn đóng, nợ BHXH, bảo hiểm thất nghiệp, BHYT ước khoảng gần 12.000 tỉ đồng. Đặc biệt, hiện nay có khoảng hơn 2.000 tỉ đồng nợ BHXH từ các DN đã ngừng hoạt động, giải thể, phá sản, tồn tại cầm chừng hoặc chủ doanh nghiệp bỏ trốn, không thể thu hồi, nghĩa là quyền lợi của hơn 193.000 người lao động ở các DN này cũng bị “treo”, chưa có hướng giải quyết.
Liên quan đến vấn đề này, để bảo vệ quyền thụ hưởng của người lao động và khắc phục những bất cập của Luật hiện hành tại Kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XIV vừa diễn ra, Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam Bùi Văn Cường đã kiến nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội giao cho Ủy ban Về các vấn đề xã hội phối hợp với các cơ quan có liên quan rà soát các quy định pháp luật hiện hành về xử lý vi phạm pháp luật BHXH, BHYT, nhất là hành vi trốn đóng, nợ BHXH. Trên cơ sở đó, trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội nghiên cứu, giải thích pháp luật theo thẩm quyền. Đồng thời, giao Chính phủ tổng hợp, trình Quốc hội xem xét, sửa đổi, bổ sung luật.
Tổng LĐLĐ Việt Nam cũng đề nghị BHXH Việt Nam, Bộ LĐ-TB&XH và chính quyền các cấp tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm về trốn đóng, nợ đóng BHXH theo thẩm quyền. Chủ tịch UBND cấp huyện quan tâm, giải quyết kịp thời các tranh chấp lao động tập thể về quyền theo quy định của pháp luật. Bộ Công an chỉ đạo công an các cấp nắm tình hình, phối hợp với tổ chức Công đoàn phát hiện, điều tra, truy tố một số vụ án điểm về trốn đóng BHXH, BHYT theo Điều 216 Bộ luật Hình sự.
Tòa án Nhân dân tối cao hướng dẫn, chỉ đạo Tòa án nhân dân các cấp tiếp nhận, thụ lý các vụ Công đoàn khởi kiện về nợ BHXH và sớm đưa ra xét xử một số vụ để răn đe, phòng ngừa, cảnh báo các hành vi tương tự.