Thực tế này làm ảnh hưởng đến quyền lợi hợp pháp của 681.180 lao động.
Thống kê tới hết tháng 10, BHXH Hà Nội cho biết, mức thu BHXH, bảo hiểm y tế (BHYT) và bảo hiểm thất nghiệp là 26.740,2 tỷ đồng. Về tỷ lệ bao phủ BHYT đạt 83% dân số, hoàn thành vượt chỉ tiêu bao phủ BHYT mà Thủ tướng Chính phủ, thành phố giao năm 2017 là 82,8 %.
Tuy nhiên, ông Nguyễn Đức Hòa cho hay, số nợ BHXH trên địa bàn thành phố tới tháng 10 còn 2.963 tỷ đồng và khả năng khó thực hiện chỉ tiêu thu nợ BHXH ở con số 4,04 % trong năm 2017.
Phân tích về nguyên nhân của tình trạng này, ông Nguyễn Đức Hòa cho hay, nguyên nhân do công tác khởi kiện doanh nghiệp (DN) nợ BHXH ra tòa án hiện nay đang gặp khó khăn, vướng mắc. Đa số các DN chây ỳ, cố tình trốn đóng BHXH, BHYT, đóng không đủ số người đang làm việc tại DN. Bên cạnh đó, nhận thức của một bộ phận chủ sử dụng lao động, người lao động về chính sách BHXH, BHYT còn hạn chế. Trong khi đó, BHXH Hà Nội cũng cho rằng, công tác chỉ đạo, giám sát về công tác BHXH, BHYT ở một số nơi còn chưa sâu sát, quyết liệt, nhất là trong việc đôn đốc, thu nợ BHXH, BHYT.
Cũng theo ông Nguyễn Đức Hòa, thông qua việc triển khai với Công an thành phố, trong 3 tháng qua, BHXH Hà Nội đã phối hợp thực hiện kiểm tra tại 128 đơn vị với số tiền nợ BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp là 83,7 tỷ đồng, sau kiểm tra đã thu được 23,9 tỷ đồng. Cơ quan thuế đã cung cấp số liệu cho BHXH Hà Nội danh sách 13.473 đơn vị giải thể, ngừng hoạt động, tạm dừng hoạt động; danh sách 2.351 đơn vị sau khi có kết luận thanh tra, kiểm tra chấp hành pháp luật thuế có dấu hiệu vi phạm về trích nộp BHXH. Thông qua hệ thống email, cơ quan thuế đã gửi thông báo về việc tăng cường thu, thu nợ BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp 3 tháng cuối năm 2017 đến 120.480 DN; gửi thông báo những đơn vị nợ trên 3 tháng đến 10.919 DN.
Đối với UBND các quận, huyện, thị xã trên địa bàn thành phố đã chỉ đạo các phòng, ban trên địa bàn tăng cường phối hợp với cơ quan BHXH đôn đốc thu hồi nợ BHXH tại các DN, cụ thể: Đã ban hành các quyết định thanh tra, kiểm tra tại 465 đơn vị với số tiền nợ BHXH, BHYT, bảo hiểm tự nguyện là 121 tỷ đồng, thu hồi được 49 tỷ đồng...
Liên quan đến vấn đề nợ đọng BHXH, BHYT và bảo hiểm thất nghiệp, phát biểu tại diễn đàn Quốc hội mới đây, ông Bùi Văn Cường, Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cho hay, số nợ BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp đã lên tới gần 12.000 tỷ đồng. Đặc biệt, hơn 2.000 tỷ đồng nợ BHXH từ các DN ngừng hoạt động hoặc chủ DN bỏ trốn. Trước thực trạng này, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đề nghị Quốc hội giao cho các cơ quan có liên quan rà soát các quy định pháp luật hiện hành về xử lý vi phạm pháp luật về BHXH, BHYT và bảo hiểm thất nghiệp. Nếu có những quy định chưa cụ thể, còn có cách hiểu khác nhau, cần giải thích để thống nhất áp dụng, thì cần nghiên cứu, giải thích pháp luật theo thẩm quyền.
Nếu các quy định còn mâu thuẫn, chồng chéo hoặc có khoảng trống, Quốc hội cần giao Chính phủ tổng hợp, trình Quốc hội xem xét, sửa đổi, bổ sung luật. Ngành BHXH Việt Nam, ngành LĐ-TB&XH, chính quyền các cấp cần làm tốt hơn nữa công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm về trốn đóng, nợ bảo hiểm xã hội theo thẩm quyền. Bộ Công an chỉ đạo công an các cấp nắm tình hình, phối hợp với tổ chức Công đoàn phát hiện, điều tra, đề nghị truy tố một số vụ án điểm về trốn đóng BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động theo Điều 216 Bộ luật Hình sự. Tòa án nhân dân Tối cao hướng dẫn, chỉ đạo Tòa án nhân dân các cấp tiếp nhận, thụ lý các vụ Công đoàn khởi kiện về nợ BHXH và sớm đưa ra xét xử một số vụ để răn đe, phòng ngừa, cảnh báo các hành vi tương tự.