Mùa thi căng thẳng luôn là giai đoạn thử thách đối với các sĩ tử và gia đình. Áp lực học tập, lo lắng về kết quả khiến nhiều phụ huynh tìm đến các loại thuốc bổ não với hy vọng giúp con tăng cường trí nhớ, sự tập trung và vượt qua kỳ thi một cách tốt nhất.
Trên thị trường hiện nay có rất nhiều loại thuốc và thực phẩm chức năng được quảng cáo là có khả năng tăng cường trí nhớ, cải thiện khả năng tập trung và giảm căng thẳng. Thành phần của chúng thường bao gồm các vitamin nhóm B, omega-3, các chiết xuất từ thảo dược như bạch quả, nhân sâm, hoặc các hoạt chất khác. Vậy việc sử dụng thuốc bổ não, tăng cường tuần hoàn não cho các sĩ tử có thực sự hiệu quả hay không? Có cách nào tốt hơn giúp sĩ tử tăng khả năng ghi nhớ và giảm căng thẳng trong kỳ thi?
1. Rủi ro tiềm ẩn khi tự ý dùng thuốc bổ não
Hiện chưa có bằng chứng khoa học vững chắc nào khẳng định hiệu quả vượt trội của các loại thuốc bổ não đối với người khỏe mạnh. Đa phần các nghiên cứu cho thấy tác dụng của chúng thường rất hạn chế, thậm chí không có sự khác biệt đáng kể so với giả dược.
Trong một số trường hợp nhất định, như khi cơ thể thực sự thiếu hụt một số vitamin hoặc khoáng chất do chế độ ăn uống không đầy đủ hoặc các vấn đề sức khỏe khác, việc bổ sung theo chỉ định của bác sĩ có thể mang lại lợi ích. Tuy nhiên, việc tự ý sử dụng khi không có chẩn đoán rõ ràng có thể không những không hiệu quả mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ.

Việc quá tin tưởng vào thuốc bổ não có thể khiến sĩ tử chủ quan, lơ là việc học tập hoặc không áp dụng các phương pháp ghi nhớ hiệu quả. Ảnh minh họa.
Chưa có loại thuốc nào được chứng minh có khả năng giúp tăng cường trí nhớ hay trí thông minh của người bình thường sử dụng, mà chỉ có những loại thuốc điều trị suy giảm trí nhớ cho người mắc bệnh lý thần kinh. Việc tự ý sử dụng thuốc bổ não, đặc biệt là các loại thuốc không rõ nguồn gốc hoặc thành phần, có thể gây ra những tác dụng phụ không mong muốn, ảnh hưởng đến sức khỏe của sĩ tử.
Khi dùng các thuốc bổ não, nhất là dùng kéo dài liên tục dễ gây tình trạng phụ thuộc thuốc, dẫn đến các rối loạn tâm thần như dễ bị kích động, cáu gắt, rối loạn nhận thức, nhức đầu, mất ngủ, ngủ gật... Thuốc bổ não có thể tương tác với các loại thuốc khác mà sĩ tử đang sử dụng, làm thay đổi tác dụng của thuốc hoặc gây ra các phản ứng nguy hiểm.
BSCKI. Nguyễn Huy Hoàng - Trung tâm Oxy cao áp Việt Nga cho biết: Về cơ bản việc sử dụng các thuốc tăng tuần hoàn não thường không có hại nhiều. Tuy nhiên, nó cũng làm gia tăng sức ép dẫn đến sự quá tải của gan, thận về lâu dài. Các thuốc tăng tuần hoàn não làm tăng lượng dopamine trong não lên, khiến cho đầu óc hoạt động rất nhanh nhưng sau thời gian đó thì cơ thể sẽ rơi vào tình trạng kiệt quệ hoặc trạng thái gần như là trầm cảm và gây nên tình trạng lệ thuộc thuốc.
2. Giải pháp tăng tuần hoàn não an toàn cho sĩ tử
Thay vì tìm đến thuốc bổ não một cách vội vàng, phụ huynh và sĩ tử nên tập trung vào những giải pháp đã được khoa học chứng minh là có hiệu quả trong việc tăng cường trí nhớ, sự tập trung và giảm căng thẳng trong mùa thi:
Não bộ cần nhiều năng lượng để hoạt động khi trẻ học tập. Vì vậy, có thể bổ sung thêm các bữa ăn nhỏ trong ngày để não không bị “đói” glucose. Đảm bảo cung cấp đủ các nhóm chất dinh dưỡng cần thiết cho não bộ hoạt động tốt, bao gồm protein, carbohydrate phức tạp, chất béo lành mạnh (đặc biệt là omega-3), vitamin nhóm B, vitamin C, E và các khoáng chất như sắt, kẽm, magie. Ưu tiên các thực phẩm tươi ngon, đa dạng như cá, trứng, thịt nạc, rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt. Đảm bảo cơ thể luôn được cung cấp đủ nước để các chức năng hoạt động tốt, bao gồm cả chức năng não bộ.
Khả năng tiếp thu của trẻ cao nhất khi được ngủ đủ giấc và não bộ có thời gian hồi phục, cơ thể khỏe mạnh và tinh thần minh mẫn. Giấc ngủ đóng vai trò then chốt trong việc củng cố trí nhớ và phục hồi năng lượng. Sĩ tử nên ngủ đủ 7-8 mỗi đêm và duy trì lịch trình ngủ đều đặn.
Trong thời gian ôn thi, các em vẫn nên duy trì vận động thể chất thường xuyên. Tập thể dục nhẹ nhàng giúp tăng cường lưu thông máu lên não, giảm căng thẳng và cải thiện tinh thần. Cần có kế hoạch học tập dài hạn, phân bổ thời gian học tập, vận động và thư giãn hợp lý, tránh học kiểu nhồi nhét sẽ không hiệu quả. Lên lịch học tập cụ thể, phân chia thời gian hợp lý giữa học và nghỉ ngơi, sử dụng các phương pháp học tập hiệu quả và giảm bớt căng thẳng, áp lực.
3. Lời khuyên từ chuyên gia

Tuyệt đối không tự ý dùng và lạm dụng các loại thuốc bổ não cho sĩ tử.
BSCKI Nguyễn Huy Hoàng khuyến cáo, các bậc cha mẹ không được tự ý cho con sử dụng thuốc tăng tuần hoàn não hoặc tăng kích thích thần kinh trong các dịp thi cử. Việc dùng thuốc bổ não cần hết sức cân nhắc và phải do bác sĩ, chuyên gia y tế tư vấn, không tự ý mua dùng.
Trường hợp muốn sử dụng các sản phẩm thực phẩm bổ sung, thực phẩm chức năng hay các loại thảo dược nhất định phải tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo an toàn cho sức khỏe, trí não của trẻ. Chính những thay đổi tích cực trong chế độ ăn uống, sinh hoạt và phương pháp học tập mới là những "liều thuốc bổ" an toàn và hiệu quả nhất cho các sĩ tử trong giai đoạn ôn thi căng thẳng. Hãy tạo điều kiện tốt nhất để các em có một mùa thi khỏe mạnh về thể chất và tinh thần, tự tin đạt được kết quả tốt nhất bằng chính năng lực của mình.
Xem thêm video:
Top thực phẩm bổ não, tăng cường trí nhớ, minh mẫn dành cho các sĩ tử.