Nguyên nhân gây sâu răng ở trẻ
Sau khi ăn vi khuẩn trong thức ăn còn sót lại trên răng, kết dính với nước bọt tạo thành mảng bám và phủ lên răng. Khi trẻ ăn, đặc biệt là những thức ăn từ tinh bột và đường, sẽ kết hợp với mảng bám để tạo ra acid, làm ăn mòn các chất vô cơ của men răng và ngà răng, gây ra sâu răng.
Nguyên nhân khiến sâu răng cao nhất chính là do thói quen ăn uống quá nhiều đường như bánh, kẹo, hoa quả ngọt...
Các dấu hiệu sâu răng ở trẻ
Tình trạng sâu răng giai đoạn đầu thường không có dấu hiệu, thường chỉ phát hiện trẻ bị sâu răng khi quan sát thấy răng có những lỗ nhỏ, răng bị đổi màu, bị đen hay nướu bị sưng, đau…
Nếu trẻ bị sâu răng, sẽ có các dấu hiệu như:
- Trẻ đau răng khi nhai hoặc cắn thức ăn.
- Răng nhạy cảm khi tiếp xúc với thức ăn nóng hoặc lạnh.
- Trẻ bị đau răng mà không có lý do.
- Hơi thở có mùi…
Răng bị sâu nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến hỏng răng, phải nhổ bỏ răng. Dù là dấu hiệu nào thì cha mẹ cũng nên đưa trẻ đến gặp nha sĩ sớm.
Thay đổi thói quen ăn uống để phòng ngừa sâu răng
Thay đổi thói quen ăn uống sẽ góp phần ngăn ngừa sâu răng. Ngay từ khi còn nhỏ, cha mẹ nên tích cực bổ sung các loại thực phẩm giàu chất xơ, canxi và hạn chế các loại thực phẩm, thức uống chứa nhiều đường. Đồng thời cho trẻ uống đủ 2 lít nước mỗi ngày.
Thói quen này không những giúp trẻ ngăn ngừa được tình trạng sâu răng, mà còn giúp cơ thể ngày càng khỏe mạnh, tăng cường sức đề kháng và ngăn ngừa các bệnh lý khác.
Dưới đây là một số thực phẩm sẽ tốt cho răng của trẻ.
- Thực phẩm giàu canxi
Canxi là thành phần quan trọng trong cấu trúc xương và răng (99%). Canxi được cơ thể hấp thụ rất tốt từ sữa.
Thực phẩm giàu canxi như: sữa, phômai, cua ốc, tôm, tép, cá, cá nhỏ nguyên xương, các sản phẩm từ sữa, rau màu xanh đậm, sản phẩm từ đậu…
Để canxi được hấp thu tốt hơn, nên cho trẻ chơi, sinh hoạt, nô đùa trong nắng liên tục ít nhất 30 phút mỗi ngày.
- Ăn đủ nhu cầu vitamin D
Vitamin D có tác dụng giúp cơ thể sử dụng tốt canxi và phospho để hình thành và duy trì hệ xương răng vững chắc.
Muốn canxi được hấp thu và sử dụng tốt thì cơ thể phải có đủ vitamin D, nếu không thì cho dù trẻ ăn uống đủ canxi nhưng vẫn bị thiếu canxi, dẫn đến còi xương. Vì vậy, những trẻ bị còi xương thường được gọi là "còi xương do thiếu vitamin D". Trong tự nhiên, rất ít thực phẩm có lượng đáng kể vitamin D, tuy nhiên, cũng có thể kể đến dầu gan cá (nhất là những loại cá béo: cá thu, cá hú…), trứng gà, những loại dầu ăn được bổ sung vitamin D.
Nguồn cung cấp chủ yếu vitamin D cho cơ thể là do cơ thể tổng hợp vitamin D từ các tiền vitamin D ở dưới da, dưới tác động quang hóa của tia cực tím trong ánh sáng mặt trời. Như vậy, khi trẻ được nuôi dưỡng không đầy đủ hoặc không đúng, cũng như thiếu ánh sáng mặt trời do nhà ở chật chội, tối tăm, do mặc quần áo quá nhiều hoặc trẻ bị "nhốt" trong nhà suốt ngày… thì trẻ sẽ dễ bị còi xương.
Bệnh còi xương thường gặp ở trẻ dưới 3 tuổi, đặc biệt là trẻ từ 3 tháng đến 18 tháng. Triệu chứng thần kinh biểu hiện sớm nhất là trẻ ngủ không yên giấc, hay giật mình, ra nhiều mồ hôi, rụng tóc sau gáy. Có thể mềm xương sọ, chậm mọc răng, tay chân cong, đi vòng kiềng…
Thực phẩm giàu canxi có nhiều trong sữa, phômai, cua ốc, tôm, tép, cá... rất tốt cho răng của trẻ.
- Thực phẩm giàu phospho
Phospho là chất khoáng có nhiều thứ 2 trong cơ thể sau canxi, có chức năng hình thành, duy trì hệ xương răng vững chắc và duy trì các chức phận khác của cơ thể.
Phospho trong thức ăn động vật có giá trị sinh học cao hơn so với thức ăn thực vật. Cho đến nay chưa phát hiện tình trạng thiếu phospho do nguồn thực phẩm động vật và thực vật chứa phospho có mặt khắp mọi nơi.
- Thực phẩm giàu magie
Cùng với canxi, góp phần trong quá trình khoáng hóa tạo xương, răng. Magie có nhiều trong tự nhiên nhất là các hải sản cá biển và cá nước ngọt, thịt các loại, rau xanh, trong các loại hạt toàn phần, các loại đậu đỗ.
- Thực phẩm giàu vitamin C
Vitamin C tham dự vào quá trình tổng hợp chất collagen. Việc thiếu hụt trầm trọng vitamin C sẽ dẫn đến bệnh scorbut, tế bào ontoplast bị thoái hóa, tủy răng, nướu răng trở nên xốp, khiến nướu răng bị viêm loét, dễ chảy máu chân răng và dẫn đến rụng răng.
Ngoài ra, vitamin C còn giúp tăng cường hệ miễn nhiễm, chống nhiễm khuẩn chân răng. Các vết thương sẽ mau lành nếu các mô được bão hòa lượng vitamin C.
Rau xanh, quả tươi như cam, chanh, quýt, bưởi, nước ép cà chua, bông cải xanh, xoài… là nguồn dinh dưỡng cung cấp nhiều vitamin C. Nguyên nhân thiếu vitamin C có thể do trẻ thiếu sữa mẹ, ăn thiếu rau xanh, trái cây tươi, ăn thức ăn nấu quá chín hoặc trẻ bị bệnh nhiễm khuẩn, rối loạn tiêu hóa…
Thiếu vitamin C thường xảy ra ở trẻ từ 6 tháng đến 2 tuổi, bệnh biểu hiện qua xuất huyết dưới da và niêm mạc như chảy máu nướu răng, sưng nướu, men răng kém chất lượng, hay bị sún răng.
Ăn nhiều rau quả sẽ rất tốt cho cho răng của trẻ.
- Thực phẩm giàu vitamin A
Vitamin A có tác dụng bảo vệ mắt, chống quáng gà và các bệnh khô mắt, đảm bảo sự phát triển bình thường của bộ xương, răng, bảo vệ niêm mạc và da, tăng cường sức đề kháng của cơ thể để chống lại các bệnh nhiễm khuẩn.
– Thực phẩm giàu vitamin A chủ yếu có trong thực phẩm nguồn gốc động vật: gan, thịt, trứng, chế phẩm từ sữa (sữa, kem, bơ…).
– Thức ăn nguồn gốc thực vật có thể kể đến những loại củ quả màu vàng/đỏ đậm (cà chua, cà rốt, đu đủ…), rau xanh đậm (rau ngót, rau muống, rau dền…), các loại dầu thực vật được bổ sung vitamin A.
- Ăn nhiều rau quả
Rau, hoa quả, ngũ cốc, khoai củ, mía cây… cung cấp nhiều vitamin, khoáng chất, bổ sung chất xơ giúp trẻ nhuận tràng, chống táo bón. Chất xơ còn có tác dụng chà răng, đồng thời thoa nắn cho nướu răng thêm mạnh và bền chắc.
Nhu cầu chất xơ khoảng 18 – 20g/ngày (nên khuyến khích trẻ ngày ăn 2 lần các loại quả, nên ăn ≥ 3 lần các loại rau những loại rau quả quen thuộc trẻ thích ăn).
Thực phẩm cần hạn chế để trẻ có hàm răng đẹp
Cần giới hạn ăn ít bánh, kẹo ngọt, nước ngọt có đường, nước ngọt có gas và kem. Hạn chế dùng những thức ăn dễ dính răng chẳng hạn như kẹo dừa, mè xửng, nước ngọt, chè... vì đây là một trong những yếu tố góp phần làm cho răng dễ bị sâu hơn.
Nếu ăn những thực phẩm nêu trên, phải uống nước, súc miệng ngay, để chậm sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn và chất đạm sẵn có trong nước miếng kết hợp với bột, đường thành mảng bám răng. Vi khuẩn trong miệng tác động lên bột, đường, biến ngọt thành chua ăn mòn men răng, xâm nhập tới ngà răng, tiến vào tủy răng (sâu răng).
Không cho trẻ ngậm núm vú giả. Tạo cho trẻ thói quen đi khám răng từ nhỏ, điều này giúp nha sĩ phát hiện sớm các dấu hiệu của bệnh sâu răng, đưa ra các biện pháp ngăn ngừa cũng như những lời khuyên cho sức khỏe răng miệng.
Nếu răng sữa bị sâu, cần đưa trẻ đến cơ sở nha khoa để khám và điều trị sớm. Có một hàm răng chắc khỏe trẻ sẽ ăn uống và phát triển toàn thân tốt.
Để giúp trẻ có những chiếc răng đầu tiên khỏe đẹp, chúng ta cần chú ý những điểm sau:
- Mẹ phải ăn uống đầy đủ ngay từ thời kỳ mang thai, đặc biệt là những thực phẩm giàu đạm, giàu canxi…
- Tập cho trẻ những thói quen ăn uống tốt: Ăn đầy đủ các chất, hạn chế ăn quà vặt, đặc biệt là những thức ăn, thức uống chứa nhiều đường.
- Tập cho trẻ súc miệng chải răng đúng cách ngay sau khi ăn và tối trước khi đi ngủ với kem đánh răng dành cho trẻ em.
- Đưa trẻ đi khám răng định kỳ mỗi 6 tháng.
- Bổ sung Fluor khi cần thiết.
- Tham khảo thêm
