Google đang nhắm mục tiêu vào việc chẩn đoán các chứng bệnh ung thư, sắp xảy ra cơn đau tim hay đột quỵ ngay tại thời kỳ đầu của bệnh. Máy phát hiện bệnh này phát hiện bệnh sớm hơn nhiều so với công tác chẩn đoán bệnh hiện nay.
Theo đó, hãng Google hiện đang làm việc trên một công nghệ với sự kết hợp các hạt nano có khả năng phát hiện bệnh tật. Những hạt nano này sẽ hòa vào máu của bệnh nhân dưới dạng một viên thuốc uống, cùng đó bệnh nhân sẽ được đeo thiết bị cảm biến để theo dõi tình hình sức khỏe của mình. Ý tưởng theo dõi những thay đổi nhỏ trong sinh hóa của con người có thể hoạt động như một hệ thống cảnh báo sớm. Nhiều dạng bệnh như ung thư sẽ được điều trị khỏi, nếu như được phát hiện sớm ở ngay giai đoạn đầu.
Tham vọng của Google là liên tục theo dõi máu của bệnh nhân có dấu hiệu mắc bệnh ung thư nhằm cho phép tạo ra các chẩn đoán trước khi lộ diện các triệu chứng. Dự án này được thực hiện bởi một đơn vị nghiên cứu của Google là Google X, nhằm điều tra những đổi mới mang tính cách mạng.
TS. Andrew Conrad (ngoài cùng bên trái) đã tham gia vào Google X và lãnh đạo Phòng Khoa học đời sống từ năm 2013.
Các hạt nano
Dẫn đầu dự án này là TS.Andrew Conrad, một nhà sinh học phân tử, người đã phát triển ra một thiết bị xét nghiệm HIV giá rẻ mà ngày nay đang được sử dụng rộng rãi. Qua hãng tin BBC News, TS.Conrad cho biết: “Những gì chúng tôi đang cố gắng làm là thay đổi thuốc từ các phản ứng và thỏa hiệp để đạt được sự chủ động và phòng ngừa. Các hạt nano sẽ đem đến cho bạn khả năng để thăm dò cơ thể ở mức độ phân tử và tế bào”. Google đang thiết kế một bộ các hạt nano được dự định sẽ phù hợp với các điều kiện khác nhau. Chúng có thể dính vào một tế bào ung thư hay một đoạn ADN ung thư. Hoặc chúng có thể tìm ra bằng chứng của các mảng bựa bị bể ra từ các mạch máu. Những điều này có thể là căn nguyên gây ra một cơn đau tim hay đột quỵ. Một bộ các hạt nano khác sẽ liên tục theo dõi các hóa chất có trong máu.
Lượng kali cao có liên quan đến bệnh thận. Google tin rằng hãng có thể xây dựng các hạt nano xốp có khả năng đổi màu khi kali đi xuyên qua. Các hạt nano tự do sẽ di chuyển khác nhau trong một vùng từ tính từ những kết tụ xung quanh một tế bào ung thư. Về giả thuyết, lúc đó phần mềm có thể cung cấp một chẩn đoán bằng cách nghiên cứu các chuyển động của chúng. Là một phần của dự án, các nhà nghiên cứu cũng khảo sát cách sử dụng từ tính để tập trung các hạt nano tạm thời trong một khu vực duy nhất. Tham vọng cuối cùng của Google là tạo ra một sợi dây đeo cổ tay có khả năng đọc các hạt nano từ ánh sáng và sóng vô tuyến tại một hay nhiều lần trong ngày.
GS. Paul Workman, CEO của Viện Nghiên cứu ung thư tại London, phát biểu trên hãng tin BBC News: “Xét về nguyên tắc, điều này rất tốt. Và bất kỳ ý tưởng mới nào đưa ra thì đều được chào đón trong lĩnh vực này. Bởi nếu chúng ta có thể phát hiện sớm bệnh ung thư hay các dạng bệnh khác, khi đó chúng ta có thể can thiệp bằng cách thay đổi lối sống hay điều trị kịp thời”. Nhóm nghiên cứu của GS.Workman vẫn đang điều tra các tế bào ung thư và ADN ung thư trong máu thông qua các phương pháp chẩn đoán mới và lập kế hoạch điều trị. Tuy nhiên, nhóm nghiên cứu Workman cũng cảnh báo Google rằng việc chẩn đoán sớm có thể làm gia tăng âu lo và dẫn đến điều trị không cần thiết, vì thế cần “phân tích rất cẩn thận và nghiêm ngặt” trước khi hình thức theo dõi máu được đưa vào sử dụng rộng rãi.
Đề án đang được thực hiện công khai bởi hiện tại Google đang tìm kiếm việc thành lập các đối tác. Song TS. Conrad khẳng định: “Chúng tôi là những nhà phát minh công nghệ, song chúng tôi không hề có ý tưởng sẽ thương mại hóa. Chúng tôi sẽ cấp phép cho nó ra đời và các đối tác sẽ đem nó ứng dụng cho bác sĩ và bệnh nhân. Đây không phải là những thiết bị tiêu dùng mà là những thiết bị y tế có quy tắc và bạn nên biết rằng mối quan hệ bác sĩ - người bệnh là một sự đặc quyền, do vậy không bao gồm Google vào chuyện đó”.
Google hy vọng phát triển ra một dạng vòng đeo tay có thể thực hiện các xét nghiệm máu (không xâm lấn).
Những rủi ro có thể gặp phải
Từ dò tìm trên internet đến tìm kiếm máu của bạn, chắc chắn Google có những tham vọng lớn. Song, liệu có khả thi? Những nguyên tắc cơ bản là tiếng vang của sự việc đang diễn ra trên phạm vi toàn thế giới. Nhiều tổ chức nghiên cứu đang tìm kiếm những mẫu ung thư trôi nổi đâu đó trong máu như là một giải pháp tốt nhất để chẩn đoán bệnh và cũng là cách tiếp cận khối u mang tính tích cực hơn. Nhưng chuyện “dương tính giả” mới là thứ mà Google đang canh cánh quan tâm khi người đang khỏe mạnh chợt than phiền họ bị bệnh. Những điều này đã ngăn cản xét nghiệm của PSA cho ung thư tuyến tiền liệt, khi các mức độ PSA có thể tăng vọt dù vắng mặt ung thư. Ngoài ra, còn có các vấn đề “vượt chẩn đoán”. Những ai cần được điều trị ngay khi hé lộ các dấu hiệu bệnh? Có những tranh cãi tiếp diễn vây quanh việc soi ung thư vú: 3 phụ nữ được điều trị ung thư không xâm hại sẽ không thể nào dẫn đến tử vong. Việc soi cơ thể để dò tìm bệnh xem ra có chút nguy hiểm và nếu nó không được tiến hành cẩn thận, sẽ tạo ra một dạng “nghi bệnh” cho tất cả chúng ta.
(BBC News, 29/10/2014)
Nguyễn Thanh Hải
