Sàng lọc di truyền đã được nhắc đến từ lâu, nhưng cho mục đích tăng cường trí thông minh (IQ) thì ít được nhắc đến. Đây là giải pháp mới, triển vọng nhằm cải thiện trí thông minh cho nhóm trẻ có chỉ số IQ quá thấp.
IQ và chất lượng cuộc sống
Trung tuần tháng 5/2014, nhóm chuyên gia ở Đại học Cardiff, Anh (MOC) đã công bố một nghiên cứu, phát hiện thấy nhóm trẻ có hai bản sao của một gen có tên Thr92Ala, kết hợp với hàm lượng hormon tuyến giáp thấp thì chỉ số IQ giảm tới 4 lần so với những đứa trẻ bình thường. Nhóm người này chiếm tỷ lệ 4% dân số Anh hiện nay.
Phát hiện trên rất quan trọng, bởi lẽ chỉ cần có 1 trong 2 yếu tố nói trên có thể gây suy giảm IQ, nhưng nếu biết sớm và can thiệp kịp thời bằng cách bổ sung hormon tuyến giáp sẽ giúp trẻ có thêm trí thông minh. Tuy nhiên, điều này lại đang vấp phải trở ngại, đó là vấn đề đạo đức.
Trong nghiên cứu, các nhà khoa học quan tâm đến những người có chỉ số IQ từ 70 - 85. Dưới 70 được xem là thiểu năng trí tuệ, từ 70 - 75 được xếp vào nhóm thiểu năng nhẹ. Đôi khi, cả những người có chỉ số IQ từ 75 - 90 vẫn còn tồn tại những nhược điểm. Cơ hội việc làm của nhóm người có IQ thấp thường được xem là khó khăn. Thực tế, hơn một nửa những người có chỉ số IQ nói trên đã không vượt qua các tiêu chuẩn tuyển dụng tối thiểu của quân đội Mỹ. Chưa hết, nhóm người này thường có tỷ lệ đói nghèo cao (16%), phải sống nhờ vào phúc lợi xã hội (17%), bỏ học (35%)... so với những người có trí thông minh bình thường và nghiêm trọng hơn, còn có nguy cơ phạm tội hoặc trở thành nạn nhân của tội phạm.
Xét nghiệm phát hiện biến thể gen Thr92Ala.
TS. Linda Gottfredson, người tham gia nghiên cứu nói trên cho biết, trong cuộc sống hiện đại, IQ đóng vai trò quan trọng, mức IQ 75 có lẽ được xem là ngưỡng thấp nhất. Vì vậy, những người có trí thông minh thấp, mặc dù không được xếp cùng nhóm với tàn tật, nhưng cũng rất bị thiệt thòi. Mục tiêu của khoa học hiện đại là tìm mọi cách để tăng cường trí thông minh, nhằm mang lại cuộc sống tốt hơn cho con người thông qua thủ thuật sàng lọc, bổ sung hormon tuyến giáp và các giải pháp can thiệp khác, đây là những điều con người hoàn toàn có thể làm được.
Sàng lọc di truyền nhìn từ góc độ đạo đức
Phải nói ngay rằng, ngưỡng IQ “bình thường” ở đây không liên quan đến đạo đức. Ranh giới phân loại IQ trí thông minh bình thường và thiểu năng là 70 chỉ mang tính thống kê. Về mặt thống kê, có khoảng 2% dân số rơi vào nhóm thống kê. Nhưng ngay cả khi IQ dưới 70 không có nghĩa là chức năng nhận thức giảm, hoặc IQ ở mức này là xấu hoặc gây ảnh hưởng đến sự hài lòng cuộc sống hay hạnh phúc của chính người trong cuộc. Ngược lại, cũng phải thừa nhận khi chức năng nhận thức không tốt thì xu hướng hạnh phúc cũng giảm theo. Vì lý do nói trên, nếu IQ thấp, qua sàng lọc và can thiệp sớm sẽ tạo ra nhiều điều tốt lành cho cuộc sống.
Cũng có ý kiến phản đối cho rằng sàng lọc IQ sẽ tạo ra sự bất bình đẳng, làm cho khoảng cách giàu nghèo tăng lên, cho phép những người càng giàu lại càng thông minh hơn và cuối cùng tạo ra xã hội “cha truyền con nối”. Tuy nhiên, trong trường hợp này, các biện pháp can thiệp của khoa học thực tế là cần thiết, nó sẽ làm giảm sự bất hợp lý trong xã hội, mang lại lợi ích cho mọi người, nhất là những người trong cuộc, vì vậy kỹ thuật nói trên trong tương lai sẽ được nhiều người ủng hộ.
Tự nhiên và nuôi dưỡng
Ngoài việc bổ sung tuyến giáp còn có nhiều cách khác để ngăn ngừa IQ thấp, nhất là khi được phát hiện sớm, như tăng cường giáo dục hoặc thay đổi môi trường sống.
Một phương án khả thi hiện đang được khoa học nghiên cứu là sàng lọc di truyền thường xuyên đối với các ca thụ tinh trong ống nghiệm. Trong tương lai, việc phân tích toàn bộ hệ gen sẽ đơn giản hơn và rẻ hơn so với hiện nay. Vì vậy, sẽ có thêm nhiều cách xét nghiệm mới phát hiện nhanh các biến thể gen làm giảm IQ như Thr92Ala. Một khi phát hiện thấy nhóm gen, khoa học có thể can thiệp ngay từ giai đoạn phôi thai. Trong trường hợp thụ tinh trong ống nghiệm (IVF), người ta thường tạo ra số lượng phôi nhất định, như 10 phôi chẳng hạn. Tất cả những phôi này hoàn toàn không có các loại bệnh nguy hiểm, nhưng 1 phôi lại có 2 bản sao của gen Thr92Ala. Giả định 9 phôi còn lại không có các đặc điểm gen xấu thì tại sao lại không sàng lọc để chọn lấy phôi khỏe? Trong trường hợp này sàng lọc di truyền IQ được xem là khả thi và mang lại lợi ích to lớn cho con người.
Cũng có ý kiến cho rằng, con người sinh ra mang tính tự nhiên nên không cần phải chọn lọc di truyền. Nhóm người ủng hộ quan điểm này cho rằng nên tập trung vào việc cải thiện môi trường bằng cách can thiệp để tăng hàm lượng hormon tuyến giáp. Vì vậy, nếu kết hợp giữa sàng lọc di truyền với kiểm soát môi trường và các liệu pháp y học đã được kiểm chứng dứt khoát mang lại một tương lai tốt hơn cho con người.
(Theo TCC, 5/2014)
Khắc Nam
