Cụ thể, sản phụ M.T.H.N, 21 tuổi (ngụ ở TPHCM) mang thai lần đầu hoàn toàn khỏe mạnh và không có tiền sử bệnh lý tim mạch hay hô hấp.
Khi thai được gần 33 tuần tuổi, chị N. và các thành viên trong gia đình có triệu chứng sốt nhẹ, ho, chảy mũi, đau họng. Tưởng chừng chỉ là cảm lạnh thông thường, chị N. vẫn tiếp tục làm việc bình thường. Tuy nhiên, sau 4 ngày, chị N. bắt đầu cảm thấy khó thở, sốt cao nên đã đến Bệnh viện Nhân dân Gia Định khám và nhập viện.
Chỉ trong vòng chưa đến 12 giờ sau nhập viện, chị N. suy hô hấp tiến triển rất nhanh, tổn thương đông đặc gần 80% nhu mô phổi. Bệnh nhân N. phải đặt nội khí quản và thông khí xâm lấn.
Mặc dù đã được hỗ trợ thở máy tối đa, nhưng do oxy máu của người bệnh quá thấp, để đảm bảo tính mạng cho cả mẹ và bé, các bác sĩ sản khoa và hồi sức tim mạch Bệnh viện Nhân dân Gia Định vừa mổ lấy thai cấp cứu, vừa can thiệp oxy hóa máu màng ngoài cơ thể (VV-ECMO).
Sau 21 ngày can thiệp ECMO, chị N. đã phục hồi gần như hoàn toàn và chuẩn bị xuất viện về nhà với con mới sinh.
Sau 21 ngày can thiệp ECMO, sản phụ N. đã phục hồi gần như hoàn toàn.
ThS.BS Trần Thanh Nam – Khoa Hồi sức tim mạch, Bệnh viện Nhân dân Gia Định cho biết: Sản phụ nhập viện với bệnh cảnh rất nặng, hội chứng nguy kịch hô hấp cấp với tổn thương nhu mô phổi hai bên gần như hoàn toàn. Kết quả xét nghiệm dịch tiết phế quản dương tính với cúm A.
Sau khi các bác sĩ sản khoa xác định thai kỳ phát triển bình thường theo tuổi thai, với tình trạng nguy kịch hô hấp của mẹ, các bác sĩ đã quyết định mổ lấy thai cấp cứu để có thể đảm bảo an toàn tốt nhất cho bé. Đồng thời, can thiệp oxy hóa máu màng ngoài cơ thể theo phương thức tĩnh - tĩnh mạch (VV-ECMO) nhằm hỗ trợ phổi và cứu tính mạng mẹ.
Ngay sau khi mổ lấy thai, ê-kíp bác sĩ hồi sức sơ sinh đã sẵn sàng có mặt để hỗ trợ hô hấp cho bé sinh non tháng. Sự phối hợp nhịp nhàng giữa các chuyên khoa đã xử trí cấp cứu ban đầu hiệu quả cho cả mẹ và bé.
Cùng ê-kíp can thiệp, ThS.BS Lê Vũ Như Quỳnh, Khoa Hồi sức tim mạch - bác sĩ điều trị chính của sản phụ N. - cho hay, mặc dù đã được can thiệp VV-ECMO nhưng với tổn thương nhu mô phổi quá nặng do cúm, có những thời điểm, oxy máu của sản phụ không được đảm bảo trong mức an toàn.
Sau 5 ngày kiểm soát thân nhiệt, an thần sâu, giãn cơ, thông khí bảo vệ phổi, oxy hóa máu mới bắt đầu cải thiện dần.
Sau 1 tuần can thiệp VV-ECMO, chị N. tỉnh táo hoàn toàn và bắt đầu tập vật lý trị liệu hô hấp có trợ giúp với cường độ tăng dần.
Được biết, thông thường, các tổn thương phổi do cúm sẽ cải thiện sau 5 - 7 ngày, nhưng do tổn thương phổi của sản phụ quá nặng, chức năng phổi phải cần đến hơn 2 tuần mới cải thiện rõ rệt.
Cúm A có thể gây ra nhiều biến chứng nặng thậm chí đe dọa tính mạng.
Theo TS.BS Võ Hồng Minh Công - Phó Giám đốc Bệnh viện Nhân Dân Gia Định, đây là một trường hợp điển hình cho thấy sự nguy hiểm của cúm mùa, đặc biệt là với phụ nữ mang thai. Mặc dù, cúm mùa thường không gây triệu chứng nguy kịch trên người có hệ miễn dịch khỏe mạnh, tuy nhiên trên các đối tượng có nguy cơ cao, đặc biệt là thai phụ, có thể gây ra nhiều biến chứng nặng thậm chí đe dọa tính mạng. Phụ nữ mang thai mắc cúm có thể còn gặp các biến chứng trong thai kỳ như sinh non, thai chết lưu, hoặc trẻ sinh ra bị nhẹ cân.
"Trong thai kỳ, hệ miễn dịch của người phụ nữ có những thay đổi nhất định khiến họ dễ bị nhiễm trùng hơn. Bên cạnh đó, sự thay đổi về giải phẫu lồng ngực và hệ thống tim mạch trong thai kỳ cũng làm tăng nguy cơ biến chứng hô hấp khi mắc cúm. Vì vậy, việc phòng ngừa cúm mùa ở phụ nữ mang thai là vô cùng quan trọng. Tiêm phòng cúm là biện pháp chủ động giúp phòng ngừa cúm an toàn và hiệu quả nhất cho phụ nữ mang thai", TS.BS Võ Hồng Minh Công nhấn mạnh.
Để phòng ngừa cúm hiệu quả, ngoài việc tiêm phòng cúm, phụ nữ mang thai nên tuân thủ các biện pháp phòng ngừa chung như: Rửa tay thường xuyên, đúng cách; che miệng khi ho, hắt hơi; tránh tiếp xúc với người bệnh; vệ sinh nhà cửa và nơi làm việc sạch sẽ, thoáng mát; duy trì lối sống lành mạnh như ăn uống đủ chất, nghỉ ngơi hợp lý. Nếu có các triệu chứng nghi ngờ cúm, phụ nữ mang thai cần đến ngay cơ sở y tế để được khám, chẩn đoán, điều trị kịp thời và không tự ý mua thuốc điều trị tại nhà.
