Chị Trần Minh Thư, 26 tuổi ở Ngã Bảy, Hậu Giang được chuyển đến Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ cấp cứu vào lúc 18 giờ 30 ngày 26/8/2020 trong tình trạng thai 37 tuần, 5 ngày chuyển dạ sinh, thiếu ối, nhẹ cân.
Chị Thư mắc tim bẩm sinh tím, ngón tay dùi trống, tím. Biết mình mắc bệnh tim nhưng do điều kiện gia đình, chị không được thăm khám chuyên khoa. Thời kỳ mang thai, cũng không được theo dõi sức khỏe chuyên khoa tim mạch. Kết quả siêu âm tim cho thấy, chị Thư mắc tứ chứng Fallot.
Xác định đây là trường hợp nặng, đánh giá nguy cơ tử vong trong và sau mổ cao nên các bác sĩ tiến hành hội chẩn bệnh viện với nhiều chuyên khoa.
Ê kíp thực hiện ca phẫu thuật cho bệnh nhân
Ê kíp phẫu thuật cấp cứu do ThS.BS Nguyễn Hữu Thời – Phó Khoa phụ trách khoa Sản, BS. Đào Tuấn Anh - Khoa Sản, BS.CKII Trần Huỳnh Đào – Trưởng Khoa Phẫu thuật - Gây mê hồi sức thực hiện. Ca phẫu thuật diễn ra thành công sau 30 phút. Thai phụ sinh được bé gái nặng 1.800 gr, hồng , khóc tốt.
Sáng nay 31/8/2020, thai phụ tỉnh, tiếp xúc tốt, vết mổ khô, bé khỏe mạnh. Chị Thư và bé được theo dõi, điều trị tiếp tại Khoa Sản và sẽ hội chẩn để lựa chọn thời gian phẫu thuật tim tại Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ.
Bs.CK2 Trần Huỳnh Đào - Trưởng Khoa Gây mê hồi sức bệnh viện cho biết: Một thai kì ở người có tim bẩm sinh được xem là thai kì nguy cơ rất cao cho cả mẹ và thai nhi. Các biến chứng tim mạch chu phẫu đối với phẫu thuật ngoài tim ở các bệnh nhân có bệnh lý tim mạch kèm theo vẫn còn là một thách thức đối với các nhà gây mê hồi sức và các phẫu thuật viên, với tỉ lệ tử vong khoảng 4- 5%, mặc dù đã có những tiến bộ vượt bậc trong kỹ thuật gây mê hồi sức cũng như can thiệp và điều trị nội khoa tim mạch.
Theo BS.CKII Phạm Thanh Phong - Phó giám đốc chuyên môn kiêm Giám đốc trung tâm Tim mạch Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ, hầu hết phụ nữ mắc bệnh tim bẩm sinh, thai kì vẫn có thể phát triển bình thường.
Nguy cơ thai kỳ phụ thuộc thuộc vào dị tật tim cũng như các yếu tố khác như chức năng tâm thất, phân độ suy tim và mức độ tím.
Các biến chứng tim mạch của mẹ xảy ra khoảng 10% trong suốt thai kỳ và thường xảy ra hơn ở các sản phụ có bệnh tim bẩm sinh phức tạp.
Sản phụ có các biến chứng trong thai kỳ cũng thường có nguy cơ xảy ra biến cố tim mạch cao hơn sau khi kết thúc thai kỳ. Biến cố sản khoa như tiền sản giật hoặc sản giật thường xảy ra hơn. Các biến cố của con bao gồm sảy thai, sanh non, tử vong chu sinh đều gia tăng.
Tứ chứng Fallot là một hội chứng bao gồm 4 dị tật bẩm sinh: Hẹp đường ra thất phải, thông liên thất, động mạch chủ lệch sang ngay lỗ thông liên thất và phì đại thất phải. Đây là một bệnh tim bẩm sinh chiếm 10% trong tất cả các bệnh tim bẩm sinh.
Tứ chứng Fallot cũng là một trong những bệnh tim bẩm sinh có tím thường gặp nhất, chiếm 75% các bệnh tim có tím ở trẻ em trên 2 tuổi.
Bệnh nhân mắc tứ chứng Fallot thường có biểu hiện tím sớm ngay từ những tháng đầu sau sinh và nặng dần theo tuổi, gây ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển thể chất, tinh thần và hoạt động sau này.
Nếu không được can thiệp phẫu thuật sớm, trẻ bị tứ chứng Fallot thường chết trước tuổi trưởng thành do nhiều biến chứng nặng như các cơn thiếu oxy cấp, viêm nội tâm mạc nhiễm trùng, huyết khối mạch não, áp xe não....
Đặc biệt, việc mang thai càng đặt một gánh nặng rất lớn lên hệ tim mạch của người mẹ có tứ chứng Fallot. Thể tích huyết tương tăng do thận tăng dự trữ muối và nước, cung lượng tim tăng lên 50% so với trước khi mang thai, kháng lực phổi tăng và kháng lực động mạch trung tâm thường giảm.
Kết hợp với những rối loạn huyết động học có sẵn của bệnh nhân Tứ chứng Fallot, nguy cơ của thai kì cho cả mẹ và con là rất lớn.
Thai phụ rất dễ bị sẩy thai, tăng tỉ lệ mổ lấy thai cũng như dễ bị suy tim, tăng áp phổi, huyết khối trong suốt thai kì.Thai nhi dễ bị sinh non tháng, suy thai hay chậm tăng trưởng. Người ta cũng chứng minh được, người mẹ có tứ chứng Fallot, xác suất con bị bệnh tim bẩm sinh tăng lên đến 3,1%.
Vì vậy, những phụ nữ trước khi mang thai được khuyến cáo tầm soát các bệnh tim bẩm sinh và điều trị ngay nếu có thể.Không nên mang thai nếu tình trạng tim mạch chưa ổn định.
Và cũng cần lưu ý là cho dù bệnh tim mạch đã ổn định và có thể mang thai, một thai kì ở người có tứ chứng Fallot vẫn là một thai kì nguy cơ cao và cần được đánh giá và theo dõi sát sao bởi bác sĩ sản khoa, bác sĩ tim mạch và bác sĩ nhi khoa trong giai đoạn tiền thai kì, thai kì và hậu sản.
