Những ngày gần đây, thông tin về dầu ăn giả và mỡ lợn bẩn lan truyền trên mạng xã hội khiến nhiều người tiêu dùng lo lắng. Trên các chợ truyền thống và những diễn đàn nội trợ, chủ đề "tự ép dầu ăn tại nhà" trở nên sôi nổi hơn bao giờ hết. Xuất phát từ mong muốn bảo vệ bữa cơm gia đình, nhiều bà nội trợ đã trở thành những "người săn hạt" chính hiệu – từ lạc, vừng đến các loại hạt cao cấp để ép dầu.
Dầu lạc ép thủ công được nhiều gia đình tin dùng.
Sáng sớm tại chợ Thành Công (Hà Nội), chị Nguyễn Thu Hường (38 tuổi, nhân viên văn phòng) tỉ mỉ chọn từng cân lạc khô. "Trước đây tôi toàn dùng dầu đóng chai sẵn, nhưng sau khi đọc tin về dầu giả pha tạp chất, tôi lo lắm. Từ ngày chuyển sang ép dầu tại nhà, công đoạn nào tôi cũng phải nhìn tận mắt mới yên tâm", chị chia sẻ. Theo chị, dầu tự ép có vị nhẹ, không quá nồng nhưng "ăn thấy yên tâm hơn".
Chị Hường chia sẻ, trung bình 10 kg lạc nhân cho ra khoảng 4–5 lít dầu; vừng và đậu nành cho lượng dầu thấp hơn nhưng bù lại có hương vị đặc trưng và công dụng riêng.
Xu hướng "săn" hạt cao cấp để ép dầu
Nếu như trước đây người dân chủ yếu ép dầu lạc hay dầu vừng, thì nay xu hướng dùng hạt dinh dưỡng cao cấp để ép dầu đang nở rộ. Trên nhiều nhóm nội trợ, các loại hạt như mắc-ca, óc chó, hạnh nhân, sacha inchi (sachi) được ưa chuộng vì giàu omega-3, omega-6 và vitamin E tốt cho tim mạch, da và sức khỏe tổng thể.
Không chỉ tự ép tại nhà, nhiều cửa hàng thực dưỡng cũng nhận ép thuê hạt, với giá từ 100.000–150.000 đồng/lít tùy loại. Dù giá cao, nhưng nhiều gia đình sẵn sàng chi trả để "ăn cho yên tâm".
Dầu mắc‑ca ép tại chỗ được nhiều gia đình lựa chọn nhờ hương vị nhẹ và giàu dinh dưỡng.
Thị trường hạt ép dầu cũng trở nên sôi động khi nhu cầu tăng cao. Tại các cửa hàng thực phẩm sạch và chợ online, giá các loại hạt có sự chênh lệch rõ rệt tùy nguồn nhập và chất lượng.
Ghi nhận tại một số cửa hàng và trên các hội nhóm trên mạng xã hội, dầu sacha inchi có giá dao động khoảng 250.000–500.000 đồng/lít, dầu hạnh nhân từ 240.000–350.000 đồng/lít; dầu hạt mắc-ca nằm trong khoảng 700.000–900.000 đồng/lít. Chính sự khác biệt về hàm lượng dầu và giá nguyên liệu khiến dầu từ những loại hạt cao cấp trở thành mặt hàng "đắt nhưng đáng", và vẫn được nhiều gia đình lựa chọn vì ưu tiên sức khỏe và sự an tâm trong bữa ăn.
Chuyên gia khuyến cáo chọn dầu đúng cách
Trao đổi với phóng viên Báo Sức Khỏe & Đời Sống, TS. Lê Thị Hương Giang – Trưởng khoa Dinh dưỡng và Tiết chế, Bệnh viện 19-8 – khuyến cáo người dân nên ưu tiên dầu thực vật giàu axit béo không bão hòa như dầu ô-liu (đặc biệt loại Extra Virgin), dầu hạt cải, dầu đậu nành, dầu hướng dương, dầu gạo, dầu mè và dầu lạc.
Ngược lại, dầu cọ và dầu dừa công nghiệp cần hạn chế nếu chiên rán ở nhiệt độ cao hoặc sử dụng đi sử dụng lại, vì có thể sinh ra các chất oxy hóa có hại.
Việc dùng dầu ăn tốt không phải chỉ là chọn đúng loại, mà còn là cách chế biến, cách bảo quản và lượng sử dụng mỗi ngày.
Theo TS. Lê Thị Hương Giang, việc dùng dầu ăn tốt không phải chỉ là chọn đúng loại, mà còn là cách chế biến, cách bảo quản và lượng sử dụng mỗi ngày. Với đa số người Việt Nam, ưu tiên dầu thực vật giàu axit béo không bão hòa, dùng đúng cách, kết hợp thêm các nguồn chất béo tốt từ thực phẩm tự nhiên là lựa chọn an toàn và bền vững nhất cho sức khỏe tim mạch và chuyển hóa.
Ngoài ra, TS. Lê Thị Hương Giang khuyến nghị người dân không nên dùng hoàn toàn dầu thực vật hay chỉ mỡ lợn. Bởi mỡ động vật hầu như không chứa các axit béo không bão hòa thiết yếu như omega-3, omega-6. Trong khi đó, dầu thực vật lại có những loại chất này. Hãy kết hợp hài hòa cả hai loại trong thực đơn hàng ngày để vừa đảm bảo dinh dưỡng vừa ngon miệng.
