Gan là cơ quan chuyển hóa rượu quan trọng nhất. Trên 90% lượng rượu hấp thu sẽ được chuyển hóa tại gan, phần còn lại sẽ được thải ra ngoài qua phổi và thận. Tại gan, rượu sẽ được chuyển hóa thành Acetalhehyde là một chất độc, sau đó chuyển thành Acetate không độc. Tuy nhiên, khả năng chuyển hóa Acetalhehyde thành Acetate của gan lại có giới hạn. Nếu hấp thu lượng rượu quá lớn vượt khả năng chuyển hóa của gan dẫn đến lượng Acetaldehyde được sản sinh với một mức quá lớn sẽ dẫn đến tình trạng tổn thương tế bào gan, gây tình trạng viêm gan, xơ gan.
Việc uống rượu thường xuyên, quá chén trong mỗi buổi tiệc tùng, bữa ăn hay trong dịp lễ tết có thể để lại những hậu quả không lường với sức khỏe, trong đó nhiều nhất là những tổn thương ở gan.
Tổn thương này thường trải qua 3 giai đoạn: gan nhiễm mỡ, viêm gan, xơ gan.
1. Gan nhiễm mỡ
Gan đóng vai trò trung tâm trong sự tích trữ và chuyển hoá của các chất béo. Gan nhiễm mỡ được định nghĩa như là một sự tích luỹ của chất béo trong gan vượt quá 5% trọng lượng của gan hoặc quan sát dưới kính hiển vi thấy nhiều hơn 5% số tế bào gan chứa các hạt mỡ.
Gan nhiễm mỡ có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân: do rượu, rối loạn chuyển hóa, do dùng thuốc, rối loạn dinh dưỡng.
Gan nhiễm mỡ nguyên nhân do rượu thường xảy ra ở người uống nhiều rượu. Tình trạng gan nhiễm mỡ thuyên giảm nếu ngừng uống rượu. Nếu vẫn tiếp tục uống rượu sẽ chuyển sang gia đoạn viêm gan do rượu.
Giai đoạn gan nhiễm mỡ thường không có triệu chứng lâm sàng, bệnh thường phát hiện tình cờ khi siêu âm ổ bụng hoặc khám sức khỏe.
2. Viêm gan do rượu
Là tình trạng bệnh lý tổn thương gan lan tỏa do rượu gây nên. Biểu hiện bởi tình trạng thâm nhiễm tế bào viêm ở gan và hoại tử tế bào gan. Nếu để lâu dài sẽ dẫn đến tình trạng xơ gan.
Viêm gan do rượu giai đoạn đầu thường không có triệu chứng lâm sàng. Một số trường hợp có thể có biểu hiện mệt mỏi, chán ăn, sợ mỡ, đau tức vùng gan; vàng da; xét nghiệm giai đoạn này thường có biểu hiện hủy hoại tế bào gan; siêu âm gan có biểu hiện nhu mô gan thô hoặc hình ảnh viêm gan mạn tính.
3. Xơ gan
Là tình trạng mô gan được thay thế dần bằng các mô xơ làm thay đổi cấu trúc bình thường của gan, dẫn đến suy giảm nhiều chức năng quan trọng của gan. Xơ gan tiến triển giai đoạn mất bù bệnh nhân có triệu chứng phù, cổ chướng, tuần hoàn bàng hệ,…
Nguy cơ ung thư gan trên bệnh nhân xơ gan cao hơn gấp nhiều lần ở bệnh nhân không xơ gan.
Trao đổi về vấn đề điều trị bệnh lý gan do rượu, ThS Nguyễn Thị Thu Hương, Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC cho biết:
- Hiện nay chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. Điều trị chủ yếu là điều trị triệu chứng, vì vậy phòng bệnh là vấn đề hết sức quan trọng.
- Hạn chế rượu, bia là vấn đề then chốt để phòng tránh bệnh lý gan do rượu.
- Không nên uống rượu vào lúc đói, vì khi đói rượu sẽ hấp thu nhanh. Nên vừa ăn, vừa uống để giảm khả năng hấp thu rượu.
- Hoặc uống nước ép trái cây, nước cam, nước chanh có tác dụng trung hòa cồn trong rượu, giúp giải rượu nhanh chóng.
- Khám sức khỏe định kỳ là một biện pháp hữu hiệu giúp phát hiện bệnh từ giai đoạn sớm khi chưa có biểu hiện lâm sàng.
Phục vụ chẩn đoán bệnh lý gan như viêm gan do rượu, viêm gan virus, viêm gan tự miễn, … hiện nay Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC đã đáp ứng đầy đủ các dịch vụ, kỹ thuật gồm:
- Chẩn đoán giai đoạn sớm tổn thương tế bào gan và chức năng gan: AST, ALT, Bilirubin, Protein, …
- Chẩn đoán phát hiện virus viêm gan: virus viêm gan A, B, C, E.
- Chẩn đoán viêm gan tự miễn: kháng thể kháng nhân, anti-ds DNA, tế bào Hagraver,…
- Chẩn đoán chuyên sâu về virus viêm gan B, viêm gan C: HBV-DNA, HCV-RNA, xét nghiệm đột biến kháng thuốc, đột biến Core-Promotor và Precore,…
- Các xét nghiệm tầm soát ung thư gan: AFP,AFP-L3.
- Chẩn đoán mô bệnh học,…
- Chẩn đoán hình ảnh: siêu âm, chụp CT
Trong những danh mục xét nghiệm trên, ngoài việc phục tại viện, người dân có nhu cầu làm xét nghiệm tại nhà, chỉ cần gọi điện đến tổng đài: 1900 56 56 56 đăng ký, cán bộ của bệnh viện sẽ đến lấy mẫu và trả kết quả tận nơi.
