1. Tác dụng của thuốc điều trị tăng động giảm chú ý
Thuốc kích thích đã được kê đơn để điều trị tăng động giảm chú ý (ADHD) trong hơn 40 năm qua. Trong thời gian đó, các nghiên cứu đã liên tục chứng minh những loại thuốc này có hiệu quả và an toàn để giảm các triệu chứng của tăng động giảm chú ý.
Thuốc này không phải là cách điều trị, thay vào đó thuốc làm giảm thiểu tác động tiêu cực của các triệu chứng ADHD.
Một lợi ích khác của thuốc kích thích là thuốc có tác dụng ngắn. Do đó, thuốc không tồn tại trong cơ thể quá lâu. Bất kể tần suất hoặc liều lượng dùng, thuốc sẽ nhanh chóng được đào thải khỏi cơ thể. Tương tự, thuốc sẽ hết tác dụng khi ngừng. Có nghĩa là bất kỳ tác dụng phụ nào như chán ăn hoặc khó ngủ... cũng sẽ tự hết khi ngừng dùng thuốc.
Thực tế là thuốc nhanh chóng được thải ra khỏi cơ thể là một lợi thế về mặt giảm tác dụng phụ và giảm thiểu hậu quả lâu dài. Nhưng, hậu quả lâu dài của thuốc điều trị ADHD cho đến nay vẫn chưa được nghiên cứu đầy đủ.
2. Các loại thuốc tăng động giảm chú ý
Thuốc kích thích là loại thuốc phổ biến nhất được sử dụng để điều trị ADHD.
Có 2 loại thuốc kích thích:
- Methylphenidate (hoạt chất trong Ritalin, Concerta và các công thức khác)
- Amphetamine (hoạt chất trong Adderall, Vyvanse và các công thức khác)
Cả hai loại thuốc đều có sẵn dưới dạng thuốc tác dụng ngắn và chế phẩm tác dụng dài hơn. Hai loại thuốc có hiệu quả như nhau và có cùng lợi ích và rủi ro như nhau.
Cần lưu ý là những loại thuốc này không phải là cách chữa tăng động giảm chú ý. Thay vào đó, thuốc làm giảm thiểu tác động tiêu cực của các triệu chứng ADHD. Ví dụ, những đứa trẻ khó tập trung sẽ không thể hoàn thành việc học ở trường, thuốc có thể giúp những đứa trẻ này tăng khả năng tập trung.
Trên thực tế, thuốc có thể thay đổi cuộc sống đối với những người bị ADHD. Tuy nhiên, khi ngừng thuốc, các triệu chứng thường trở lại.
3. Tác dụng phụ ngoại ý của thuốc tăng động giảm chú ý
Giống như tất cả các loại thuốc khác, thuốc trị tăng động giảm chú ý có thể gây một số tác dụng phụ. Người dùng cần nhận thức được các tác dụng phụ tiềm ẩn có thể xảy ra này.
Một số các tác dụng phụ có thể xảy ra, bao gồm:
- Giảm cân
- Ức chế cảm giác thèm ăn
- Mất ngủ
- Chậm phát triển tăng trưởng
- Đau bụng
- Đau đầu
- Tics (cử động hoặc giọng nói không tự chủ)
- Lo lắng
- Cáu gắt
- Dị ứng
- Rối loạn tâm thần
Các tác dụng phụ nghiêm trọng hiếm gặp có thể bao gồm: Lú lẫn, các phản ứng dị ứng (phát ban, thở khò khè, hoặc sưng phù mặt).
Cần theo dõi quá trình sử dụng thuốc. Nếu có bất kỳ triệu chứng bất thường nào xảy ra, nên ngừng thuốc và liên hệ ngay với bác sĩ. Sự phát triển của những tác dụng phụ nghiêm trọng này là cực kỳ hiếm và có thể xảy ra với tỷ lệ tương tự như một số loại thuốc không kê đơn. Tuy nhiên, nếu xảy ra, việc xử trí kịp thời sẽ giúp ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng.
Cần theo dõi quá trình sử dụng thuốc. Nếu có bất kỳ triệu chứng bất thường nào xảy ra, nên ngừng thuốc và liên hệ ngay với bác sĩ.
5. Thuốc có thể làm trầm trọng thêm các tình trạng bệnh lý hoặc tâm lý khác
Thuốc điều trị ADHD có thể làm trầm trọng thêm một số tình trạng bệnh lý và tâm lý làm cho việc sử dụng một số loại thuốc trở nên rủi ro, bao gồm:
- Tourette và các rối loạn tics khác: Tics là những chuyển động hoặc giọng nói tự phát, không có mục đích, thường lặp đi lặp lại, như chớp mắt, hắng giọng... Các quan niệm trước đây tin rằng việc sử dụng thuốc kích thích gây ra hội chứng Tourette nhưng thực tế đã chứng minh thuốc kích thích không phải là nguyên nhân gây ra hội chứng này. Tuy nhiên, những người bị tics hoặc Tourette nên tránh sử dụng thuốc kích thích.
- Bệnh tăng nhãn áp: Những người bị bệnh tăng nhãn áp cũng nên tránh dùng thuốc kích thích. Chất kích thích có thể làm tăng huyết áp. Sự gia tăng áp lực này có thể gây hại thêm cho mắt và thị lực.
- Rối loạn tâm thần: Những người có các triệu chứng loạn thần (như ảo giác và hoang tưởng) nên tránh dùng thuốc kích thích. Nó có thể làm tăng tần suất và cường độ của các đợt loạn thần.
- Rối loạn ăn uống: Trẻ bị rối loạn ăn uống không nên sử dụng thuốc kích thích vì có thể làm tăng các triệu chứng này.
- Rối loạn co giật: Trẻ em bị rối loạn co giật không nên sử dụng thuốc kích thích, cũng như thuốc chống trầm cảm. Những loại thuốc này có thể làm tăng cơn co giật.
- Dị ứng: Nếu bị dị ứng với bất kỳ loại thuốc ADHD nào, hoặc bất kỳ thành phần nào của thuốc đều không nên sử dụng.
- Các vấn đề về tim mạch: Những người bị bệnh tim mạch và huyết áp cao nên tránh dùng thuốc kích thích. Nó có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng về tim hoặc tuần hoàn. Các hướng dẫn điều trị khuyến nghị đánh giá nguy cơ tim trước khi bắt đầu điều trị bằng thuốc kích thích. Các hướng dẫn cũng khuyến cáo việc đánh giá nguy cơ tim cần thực hiện theo định kỳ trong suốt quá trình điều trị.
Mời xem thêm video đang được quan tâm:
Hộ chiếu vaccine: Không trục lợi, gây khó khăn cho người dân
