Sự bùng phát của những dịch bệnh truyền nhiễm trong thời gian qua đã gây nhiều ảnh hưởng đến sức khỏe con người, nhất là trẻ em - gần đây nhất là tình trạng lây nhiễm sởi ở trẻ em đã làm cho nhiều bậc phụ huynh hoang mang, lo lắng. Một trong những biện pháp hiệu quả và khá đơn giản trong việc phòng ngừa dịch bệnh cho con người là rửa tay sạch sẽ.
Thói quen “rửa tay thường xuyên, sạch sẽ” nên tập cho trẻ từ rất sớm
Theo thống kê của tổ chức UNICEF, tại Việt nam chỉ có 12% số người dân có thói quen rửa tay bằng xà phòng và nước sạch trước khi ăn, và chỉ có 16% rửa tay bằng xà phòng sau khi đi nhà vệ sinh. Đây chính là nguyên nhân khiến người dân, đặc biệt là trẻ em dễ bị mắc các bệnh nhiễm khuẩn qua đường hô hấp và tiêu hóa như: tiêu chảy, tả, lỵ, tiêu chảy do Rôta virút, nhiễm giun sán, nhiễm cúm, bệnh tay chân miệng, nhiễm sởi... là những căn bệnh nguy hiểm mà con người có thể phòng ngừa một cách dễ dàng thông qua ý thức giữ vệ sinh cho đôi bàn tay.
Bàn tay không sạch sẽ là nguy cơ của các ổ bệnh dịch, cụ thể cứ mỗi 1cm2 trên bàn tay “không sạch” có thể chứa hàng triệu vi khuẩn và rất nhiều tác nhân gây bệnh khác. Một thực tế đáng báo động là có tới 74% những bà mẹ có con dưới 5 tuổi không rửa tay sạch bằng xà phòng trước khi cho trẻ ăn hoặc cho trẻ bú.
Tạo một thói quen giữ sạch đôi tay cho mình và cho trẻ chính là một thói quen đời thường rất có lợi cho sức khỏe, phụ huynh cần phát huy và nhân rộng trong tương lai trong quá trình phát triển của trẻ. Thói quen này nên tập cho trẻ càng sớm càng tốt, khi trẻ bắt đầu có ý thức về vệ sinh cá nhân theo như ông, bà ngày xưa nhắn nhủ “Dạy con từ thuở còn thơ” để tạo dần cho trẻ thói quen tưởng chừng như đơn giản nhưng lại vô cùng hiệu nghiệm trong việc tự bảo vệ sức khỏe cho bản thân vì rửa tay sạch sẽ được xem là liều vắc-xin hiệu quả, miễn phí cho sức khỏe con người.
Tầm quan trọng và ý nghĩa thiết thực của việc rửa tay thường xuyên đúng cách
Nhận thức đúng đắn về tầm quan trọng của việc giữ sạch đôi tay của trẻ là điều thiết thực nhất vì một cuộc sống tốt đẹp hơn cho trẻ trong tương lai. Trong đó, bàn tay của người giữ trẻ cũng cần đảm bảo sạch sẽ để nâng cao hiệu quả phòng bệnh cho trẻ, vì trên thực tế chỉ có khoảng 5% những người chăm sóc trẻ rửa tay với xà phòng trước khi cho trẻ ăn và có tới 60% số người mẹ cho rằng rửa tay với xà phòng là không cần thiết. Đây là những suy nghĩ chưa tích cực của các bậc phụ huynh trong cơn bão “dịch bệnh” đang đe dọa và tàn phá sức khỏe của những thiên thần bé nhỏ ngày càng thêm nghiêm trọng.
Rửa tay bằng xà phòng là một hành động nhỏ nhưng có ý nghĩa rất lớn trong phòng chống dịch bệnh. Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng là một trong những cách tốt nhất để tránh bị bệnh và lây lan bệnh tật cho cơ thể. Các nghiên cứu cho thấy, bàn tay của một người có thể mang tới 4,6 triệu mầm bệnh (tập trung số lượng lớn ở kẽ tay và kẽ móng tay). Trong quá trình hoạt động hàng ngày, mỗi người sẽ thường xuyên va chạm vào mọi người hoặc các bề mặt, phát sinh việc tích lũy nhiều vi khuẩn trên tay. Sau đó, họ có thể lây nhiễm bệnh tật cho chính bản thân bằng các hành động vô tình như đưa vi khuẩn chạm vào mắt, mũi hay miệng. Mặc dù, chúng ta không thể giữ tay vô trùng, nhưng việc rửa tay thường xuyên bằng xà phòng có thể giúp mỗi người hạn chế chuyển giao và lây lan các vi khuẩn, virút sang người khác và ngược lại.
Kết quả nghiên cứu cho thấy với một thói quen “rất đời thường” là rửa tay thường xuyên sạch sẽ đã làm giảm tới 35% khả năng lây truyền vi khuẩn gây bệnh tiêu chảy, chính là nguyên nhân gây tử vong cho hàng triệu người mỗi năm trên toàn thế giới. Việc rửa tay cũng có thể làm giảm rủi ro nhiễm khuẩn tiêu chảy tới 47%, giảm đáng kể tình trạng nhiễm khuẩn đường hô hấp cấp từ 19 - 45% và phòng ngừa rất hiệu quả căn bệnh tay chân miệng ở trẻ em.
Xác định thời điểm quan trọng cần thực hiện việc rửa tay sạch sẽ, đúng cách
Mọi người cần thực hiện việc rửa tay vào 5 thời điểm quan trọng sau đây:
- Sau khi sử dụng nhà vệ sinh.
- Sau khi sinh hoạt hoặc chơi đùa ngoài trời.
- Sau khi tiếp xúc hoặc chăm sóc người bệnh như: thay quần áo, tã lót, chăm sóc vệ sinh…
- Sau khi ho, hắt hơi hoặc sổ mũi làm dính các chất dịch tiết trên đôi bàn tay.
- Trước khi vào bữa ăn, đặc biệt là trước khi chế biến thức ăn cho gia đình.
ThS.BS. Đinh Thạc
(Bệnh viện Nhi đồng 1)
