Mất ngủ, giấc ngủ không sâu là bệnh của thế giới hiện đại khi con người luôn phải đối mặt với các stress. Nhiều người phải tìm đến các loại thuốc gây ngủ hoặc các thuốc hướng tâm thần gây ngủ. Giải pháp này tuy có hiệu quả tốt nhưng dễ gây lệ thuộc thuốc, thậm chí gây nghiện và ảo giác. Một trong những thuốc được quan tâm có nguồn gốc dược liệu, an toàn và ít gây tác dụng phụ là rotundin.
Rotundin là dược phẩm được bào chế từ một loại dược thảo có tên bình vôi, tên khoa học Stephania rotunda. Hoạt chất L-tetrahydropalmatin có cấu trúc hóa học xác định và được chiết xuất từ củ bình vôi.
Đã từ lâu, rotundin được sử dụng làm thuốc an thần và giảm đau dưới dạng thuốc bột, thuốc viên, thuốc tiêm và được ghi trong dược điển một số nước. Nhiều công trình nghiên cứu đã xác định hoạt lực và độ dung nạp của rotundin trong lâm sàng có so sánh với các thuốc an thần gây ngủ và giảm đau có nguồn gốc hoá dược, kết quả cho thấy, rotundin có tác dụng an thần gây ngủ với liều thấp mà độ dung nạp thuốc lại rất cao, trong quá trình sử dụng không có trường hợp nào bị tai biến và quen thuốc.
 Rotundin được chiết xuất từ củ bình vôi. |
Rotundin được dùng giảm đau trong các trường hợp đau do co thắt ở đường tiêu hoá, tử cung, đau dây thần kinh, đau đầu tăng huyết áp và đau cơ - xương - khớp, sốt cao gây co giật. Rotundin được dùng đường uống. Cần phải ngừng thuốc trong trường hợp có biểu hiện dị ứng, chóng mặt.
Ngoài tác dụng an thần giảm đau, rotundin còn có tác dụng điều hòa nhịp tim, hạ huyết áp, giãn cơ trơn, do đó làm giảm các cơn đau do co thắt ở đường ruột và tử cung. Rotundin được dùng trong các trường hợp lo âu, căng thẳng do các nguyên nhân khác nhau dẫn đến mất ngủ hoặc giấc ngủ đến chậm, dùng thay thế cho diazepam khi bệnh nhân bị quen thuốc.
Rotundin có hoạt tính mạnh như thuốc hóa dược đòi hỏi việc sử dụng phải thận trọng. Phải dùng rotundin đúng theo liều được ghi trong bản hướng dẫn sử dụng, không dùng quá liều. Đặc biệt, dùng rotundin có thể bị một số tác dụng phụ như khi dùng thuốc tây an thần gây ngủ: nhức đầu, rối loạn tiêu hóa, ngầy ngật vào ban ngày…
Thông tin uống nhiều rotundin sẽ gây ung thư là không có cơ sở. Tuy nhiên, đây là một loại thuốc an thần, cần phải sử dụng theo hướng dẫn của thầy thuốc và cũng không nên lạm dụng vì dùng lâu dài bất cứ một loại thuốc nào cũng có thể mắc phải những tác dụng không mong muốn, nhất là đối với các thuốc tác dụng lên thần kinh trung ương. Cũng như nhiều loại thuốc khác, không nên coi rotundin như là một cứu cánh cho giấc ngủ của mình. Nếu bị mất ngủ nhiều, cần chú ý đến chế độ nghỉ ngơi sinh hoạt, thay đổi môi trường làm việc, tránh xa các yếu tố gây stress sẽ có giấc ngủ tự nhiên an toàn hơn.
Khi bị rối loạn mất ngủ, đầu tiên nên thực hiện các biện pháp không dùng thuốc như: ngủ và thức giấc vào một giờ nhất định; hạn chế ngủ trưa; chuẩn bị giường ngủ thích hợp (thoáng, tối, yên tĩnh); tránh uống cà phê, trà đậm trước khi ngủ; tránh đi ngủ với bụng no quá hoặc đói quá; thường xuyên tập thể dục (không tập trước khi ngủ ít nhất 4 giờ); luyện tập phương pháp thư giãn, chống stress (yoga, thở dưỡng sinh, thiền định)… Khi không cải thiện mới dùng thuốc rotundin và dùng trong một thời gian, vài tuần chẳng hạn. Nếu sau đó mất ngủ không cải thiện thì nên đi khám để bác sĩ cho hướng xử trí thích hợp. Tuyệt đối không tự ý dùng các thuốc an thần gây ngủ là thuốc Tây như thuốc thuộc nhóm benzodiazepin vì dùng tùy tiện sẽ bị nghiện.