Mãn kinh là giai đoạn được đánh dấu bởi nhiều thay đổi về tâm sinh lí. Bàn về vấn đề này là bước đầu hướng đến sự thoải mái hơn. Bà Marie, 51 tuổi thổ lộ: “Tôi đang điều trị bằng hormon thay thế từ 4 năm nay và thấy chẳng có gì ngoài việc lên cân. Tôi chẳng còn phải biết làm gì nữa, dường như tôi đang tự đầu độc mình”.
Mãn kinh - tiến trình của lão hóa
Mãn kinh là một giai đoạn rất khó khăn về mặt cơ thể và tâm sinh lý đối với người phụ nữ. Mãn kinh đánh dấu một tiến trình lão hóa và người phụ nữ đã chuyển sang một thời kỳ hoàn toàn mới. Vào thời điểm mãn kinh, người phụ nữ thường ăn nói bốc đồng, nóng tính không kiềm chế được, âm đạo bị khô, lên cân, trục trặc trong vấn đề tình dục. Họ thường đặt câu hỏi về vấn đề điều trị bằng hormon thay thế. Tuy nhiên, ngoài những câu hỏi quen thuộc, nổi lên sự sợ hãi phải đối mặt với những thay đổi tâm trạng, tình cảm sa sút về tinh thần và sự lo âu lớn. Người ta đã đồng thuận với nhau về sự giảm sút hormon sinh dục nữ gây ra các triệu chứng và những thay đổi ở phụ nữ mãn kinh. Các hormon này đóng vai trò quan trọng trong cơ thể người phụ nữ. Từ lý thuyết đó mà liệu pháp “hormon thay thế” được áp dụng khá rộng rãi. Tuy nhiên, tác dụng phụ của liệu pháp này rất nhiều và tương đối nghiêm trọng, cần thiết phải có chỉ định chặt chẽ từ bác sĩ chuyên khoa.
Nhắc lại những triệu chứng này, các bác sĩ thường nói tới bệnh trầm cảm, đây là một chứng bệnh hay gặp và thường xảy ra ở phụ nữ tuổi mãn kinh, người ta ước tính tỉ lệ mắc bệnh vào khoảng từ 30% - 80%. Bởi mọi người có khuynh hướng nhầm lẫn tất cả, vấn đề rối loạn tâm trạng cá tính hoặc chính xác hơn là trầm cảm thực sự. Điều này không muốn nói rằng trầm cảm là không có, tuy nhiên nó chợt đến một cách độc lập lúc mãn kinh. Hoặc đã có xảy ra giai đoạn trầm cảm hoặc nguyên nhân tồn tại đối với một cơ địa dễ xúc cảm.
Trong thực tế lâm sàng thì có một tình cảnh bất an, vô cảm, nỗi lo âu lớn lao, dẫn đến suy nhược tinh thần tiềm ẩn. Về sự xáo trộn tâm sinh lí, do những yếu tố văn hóa xã hội tác động: con cái lớn ra ở riêng, sắp đến tuổi về hưu, người chồng bị thất nghiệp, ly dị và viễn cảnh diễn ra trong tương lai sẽ sống một mình, những chuyện xung đột với chồng con… Điều không may mắn là các sự rối loạn lại trùng hợp nhau trong giai đoạn này.
Những người thân thiết quanh ta thật sự cần thiết
Một trong những việc đầu tiên là được nói lên nỗi niềm của chính mình với bác sĩ điều trị, bác sĩ tâm thần, nhà tâm lí, bác sĩ phụ khoa… như vậy tiếng nói của người bệnh cần được lắng nghe cẩn thận. Để không phải được nhắc đi nhắc lại hoặc ấp ủ tình trạng không được thỏa mãn tình dục. Như trường hợp của bà Jacqueline 48 tuổi: có thói quen là không bao giờ thổ lộ với ai, bà ta muốn tự giải quyết khủng hoảng một mình. Nhưng sau thời gian tự điều trị không có kết quả, bà phải nhờ đến bác sĩ. “Ông ta không phải là nhà tâm lí, nhưng đã thành công khi gợi cho tôi kể ra những bức xúc và mang đến cho tôi niềm tin. Đối với bản thân, tôi còn phải làm nhiều hơn nữa. Điều này phải mất 2-3 năm, nhưng cuối cùng tôi cũng thoát ra được”.
Bà Catherine Bergeret Amselek, một chuyên gia về phân tích tâm lí, nhắc lại vai trò quan trọng của người thân trong bối cảnh này: “Phụ nữ không thích nghe người khác nói mình là người khó chịu, người vô tích sự, ngược lại họ rất thích được ca ngợi về tính cách của mình. Một số muốn được làm bảo mẫu, số khác thì muốn được yên ổn”. Đó không phải là giai đoạn ngắn, mà cần phải mất 1-2 năm để tìm lại được chính mình. Để có thể tìm lại được sự cân bằng giữa thể chất và tâm hồn, cần phải có sự hỗ trợ: thuật xoa bóp thư giãn, châm cứu, xoa bóp trị liệu, xem ca nhạc hoặc xem kịch. Đây là giai đoạn cực kỳ cần thiết để mình tự chăm sóc cho bản thân.
Không nên xem thường lợi ích từ phương pháp điều trị hormon thay thế trong giai đoạn này. Với điều kiện là dùng liều lượng nhỏ và có nguồn gốc tự nhiên. Hiệu quả từ việc điều trị bằng hormon thay thế đối với rối loạn giấc ngủ đã được Cơ quan kiểm tra an toàn vệ sinh những sản phẩm dành cho sức khỏe của Pháp công nhận dựa trên báo cáo sau cùng. Ngược lại, kết quả điều trị đối với bệnh nhân trầm cảm dường như không được đề cập đến. Nếu như phương pháp điều trị được thích nghi, thì có kết quả nhanh hơn trong vài tuần.
Các bác sĩ khuyên nên điều trị phối hợp với thảo dược an thần hoặc làm dịu thần kinh.
BS. Bùi Minh Trạng (Theo Santé Magazine)